ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ & ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  • Ο αθυρόστομος ΄΄ Τάσος Πούτσος΄΄ που έτρεμε όλη η Φθιώτιδα

      Τα χρόνια που το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος προσπαθούσε να ορθοποδήσει και να αναπτυχθεί μετά την επανάσταση του 1821 ήταν δύσκολα Εκτός από τους Οθωμανούς που επιχειρούσαν να ανακαταλάβουν τα χαμένα εδάφη και τον ακήρυχτο εμφύλιο που κατέτρωγε εκ των έσω τις σάρκες του έθνους η ληστεία ήταν το τρίτο σοβαρότερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει το νεοσύστατο κράτος. Aπό την περίοδο του Βυζαντίου και παλαιότερα και ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούσαν, οι ληστές ήταν άλλοτε πρωταγωνιστές και άλλοτε κινούνταν στην αφάνεια της ιστορίας. Όταν ξέσπασε η επανάσταση οι ληστές και οι συμμορίες τους είχαν...
  • Γιάννης Νικολόπουλος ( ΛΕΩΝ)

      Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1921 Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ απο νωρίς και τον επέλεξε ο Άρης Βελουχιώτης για την ομάδα των Μαυροσκούφηδων και ήταν ο μόνος μαζί με τον Ξάνθο που δεν είχαν γενειάδα. Ακολούθησε τον Άρη σε όλη τη διαδρομή του μέχρι το τέλος στη Μεσούντα Ήταν αυτόπτης μάρτυρας του τραγικού τέλους του Άρη . Μαζί με τον Βαγγέλη Γκονέζο  κρύφτηκαν σε μια σπηλιά πολύ κοντά στο σημείο που αυτοκτόνησε ο Άρης και τον ακολούθησε μετά ο Τζαβέλας . Είδε την διαπόμπευση των σωμάτων τους απο την ομάδα του Βόιδαρου Έμειναν δυο μέρες εκεί κρυμμένοι και μετά αποφάσισαν να φύγουν και να προσπαθήσουν να πιάσουν επαφή...
  • Οι μυλωνάδες.

    Τέλος 10ετίας 1960 – αρχές 1970 στη Φτέρη. Ο νερόμυλος της εκκλησίας στη Μαυρόραχη, που λειτουργούσε και σαν νεροτριβή (Μαντάνι), παίρνοντας νερό από το ρέμα του Κυραπιάνη – διακρίνεται ακόμα το παλιό αυλάκι- είχε πάψει να λειτουργεί!! Σήμερα είναι πλέον ένας σωρός από πέτρες!!!. Την ανάγκη των κατοίκων για το άλεσμα του σιταριού ήρθαν να καλύψουν οι κυλινδρόμυλοι!! Του Ζάχου (Ζαχωνιά) από τη Μακρακώμη και του Γυαλιά από τη Σπερχειάδα. Ο Ζάχος έρχονταν πάντα το Σαββατόβραδο με ένα πράσινο φορτηγό Μερσεντές, έχοντας στην καρότσα που ήταν σκεπασμένη με μουσαμά, και την απαραίτητη πλάστιγγα. Οδηγούσε σχεδόν...
  • Μετανάστες από τη Φτέρη στην Αμερική

    Από αρχαιοτάτων ετών η μετανάστευση υπήρχε στο DNA των ανθρώπων, που μετακινούνταν σε κάποια άλλη περιοχή για να καλυτερέψουν τις συνθήκες της ζωής τους . Δεν θα μπορούσαν λοιπόν οι Έλληνες να μην ακολουθήσουν αυτόν το δρόμο, ειδικότερα μετά από πολέμους η εθνικές καταστροφές, Η πλειοψηφία των μεταναστών κατευθύνονταν στην Αμερική, τη χώρα που έδινε τις περισσότερες ευκαιρίες για να καλυτερέψεις τη ζωή σου, και αν ήσουν τυχερός να γίνεις και πλούσιος . Ο πρώτος καταγεγραμμένος Έλληνας μετανάστης , ήταν ο Δον Θεόδωρος Γκριέγκο (Ισπανικα : Θεόδωρος ο Έλληνας) ήταν Έλληνας θαλασσοπόρος , με...
  • Η άγνωστη Φτέρη

    Πάντοτε οι άνθρωποι μαγευόταν με την ιδέα ότι θα μπορούσανε με μία χρονομηχανή να ταξιδέψουνε στο παρελθόν.  Σήμερα θα κάνουμε ένα τέτοιο ταξίδι 500 χρόνια πίσω, σε ένα μικρό χωριό της σκλαβωμένης τότε Ελλάδας, και θα γνωρίσουμε τους κατοίκους του, τις ασχολίες τους και τις σχέσεις τους με τους Οθωμανούς κατακτητές. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή….  Πριν μερικά χρόνια, μια εταιρία από την Βουλγαρία αγόρασε από την Τουρκία ένα μεγάλο φορτίο χαρτιού για ανακύκλωση. Κατά την φάση της πολτοποίησης κάποιος παρατήρησε ότι στα παλιά χαρτιά υπήρχαν επιγραφές με αραβικούς χαρακτήρες. Πήρε κάμποσες σελίδες...
  • Δύο τραγικά γεγονότα στήν Άνω Φτέρη

    Ιστορία   πρώτη. Βρισκόμαστε αμέσως  μετά  την Συμφωνία της Βάρκιζας που υπογράφηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1945 σύμφωνα  με τη οποία, έπρεπε να συγκεντρωθεί ο οπλισμός και τα  πυρομαχικά των αντιστασιακων οργανωσεων  σε συγκεκριμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα (Αφήγηση Βασ.Χαρ. Σταμοκώστα)  Ο Θανάσης Ευσταθίου "Καπετάν Αστέρας" είχε οριστεί υπεύθυνος για όλη τη περιοχή για τη συγκέντρωση οπλισμού και πυρομαχικών Όταν έφυγαν οι Γερμανοί από τη Λαμία είχαν υπονομεύσει με εκρηκτικά 2 αποθήκες με όπλα και πυρομαχικά που υπήρχαν στην περιοχή της Αμπλιανης  για να μην πέσουν στα χέρια των ανταρτών. Ωστόσο, δύο άνδρες, ένας Ιταλός και ένας Αυστριακός θέτουν σε κίνδυνο...
  • Η τοπογραφία της πλατείας

    Όλοι σχεδόν   ξέρουμε τη πλατεία της Φτέρης όπως τη βλέπουμε τώρα Πως ήταν παλαιότερα όμως; Η παλαιότερη αναφορά είναι στο βιβλίο του Γ. Τσιουστα. Υπήρχε ξωκλήσι στη σημερινή  πλατεία  με βυζαντινές  αγιογραφίες  οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν κατά την ανακαίνιση του 1876. Στοιχεία για το πότε και από ποιους χτίσθηκε το ξωκλήσι  δεν υπάρχουν η μόνη επίσημη καταγραφή είναι από το έγγραφο των ΓΑΚ που αναφέρει ότι την 1η Οκτωβρίου 1843, 66 οικογενειάρχες από τους 101 συγκεντρώνονται στην εκκλησία του χωριού “Αγιος Δημήτριος” για να ψηφίσουν στις πρώτες επίσημες εκλογές.           Ο παλιός Άγιος Δημήτριος όπως έχει...
  • Η αναδιανομή γαιών μετά την Εθνεγερσία

    Αρθρο του Γιώργου Ι. Κωστούλα.στήν εφημερίδα Καθημερινή Κύριε διευθυντάΠαρακαλώ δεχθείτε και τη δική μου εισφορά στην πρόσφατη συζήτηση – επιστολογραφία, αναφορικά με την αναδιανομή τών υπό τουρκική ή κοτζαμπασίδικη κατοχή γαιών στους απελεύθερους προγόνους μας.  Από επιστολή, της 20ής Ιουνίου 1833, της Δημογεροντίας Φτέρης υπό τον Νίκο Φτέρη προς τον Επαρχον Φθιώτιδος, προκύπτει ότι διεκδικητές της αναδιανομής δεν ήταν μόνο οι διάφοροι επιτήδειοι τεμπελχανάδες, που απέβλεπαν να γίνουν αυτοί αγάδες στη θέση των αγάδων, αλλά και καλλιεργητές που πονούσαν τη γη και που ήταν διατεθειμένοι, εν ανάγκη, να την αγοράσουν,...
  • Η Φτέρη, μαζί με τα 200 χρόνια από το ’21, γιορτάζει και κάτι ακόμη

      Γεώργιος Ι.Κωστούλας   Τύχη αγαθή, η νέα ιστορική προσφορά του Σπύρου (Παπακώστα) στο χωριό, συνέπεσε λίγο πριν από τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου, όπου κορυφώνονται οι φετινοί εορτασμοί για τα 200 χρόνια από το ’21. Τι να πούμε για το Σπύρο και πώς να τον ευχαριστήσουμε. Γιατί δεν είναι μόνο οι πολύτιμες πληροφορίες, για το χωριό και τους προγόνους μας, που κάθε φορά ξετρυπώνει. Εξίσου μεγάλης αξίας είναι και ο ενθουσιασμός, η ανιδιοτέλεια και η σεμνότητα που χαρακτηρίζουν αυτόν, τον υψηλού επιπέδου εθελοντισμό του. Για όλα αυτά του αξίζει ένα μεγάλο μπράβο και ένα εκ βαθέων ευχαριστώ, εκ μέρους όλου του...
  • Οι καλύβες στα Βαρκά

                                                                                         Όπως είναι γνωστό οι πρόγονοί μας Φτεριώτες εγκαταστάθηκαν από την Άνω Φτέρη στην Κάτω το 1856, με κύριο σκοπό να είναι κοντά στα χωράφια τους. Όταν με τα χρόνια απόκτησαν κλήρο, που έφθασε μέχρι το Νεχωράκι Αγίου Γεωργίου (1912), αισθάνθηκαν την ανάγκη να περιορίσουν τη μεγάλη απόσταση από τα σπίτια τους, κατασκευάζοντας αποθηκευτικούς χώρους πλησιέτσερα στα χωράφια τους. Σαν μεσοσταθμό επέλεξαν την τοποθεσία "Βαρκά", που βρίσκεται στο σταυροδρόμι του κάμπου. Εκεί σιγά σιγά άρχισαν να κτίζουν καλύβες με στέρεα υλικά, οι οποίες θα τους χρησίμευαν τόσο ως αποθηκευτικοί χώροι για τις χορτοτροφές των ζώων τους, όσο και για κατοικίες κατά τους θερινούς μήνες. Καλύβες κτίστηκαν και σε άλλα σημεία του κάμπου, αλλά πολύ λίγες. Όσοι δεν μπορούσαν να κτισουν, στέριωναν ένα τσαρδί με κλαδιά και 'κει έστηναν το νοικοκυριό τους.Στο σταυροδρόμι αυτό άνοιξαν και το απαραίτητο πηγάδι βάθους 12-15 μέτρων το 1917 για τις ανάγκες ανθρώπων και ζώων.Εκεί...
  • Μετακινήσεις Ηπειρωτών στη μετεπαναστατική Φθιώτιδα

    ΕΙΣΗΓΗΤHΣ  Σμυρναίος Αντώνιος  Λέκτορας Νεοελ. Ιστορίας & Διδακτικής της Ιστορίας Παν. Θεσσαλίας ΘΕΜΑ  Μετακινήσεις Ηπειρωτών στη μετεπαναστατική Φθιώτιδα: Ένα περιηγητικό κείμενο του Μετσοβίτη Αναστασίου Ι. Καραμίχου(1834)  Η εισήγηση αυτή θα επιχειρήσει να ανιχνεύσει στοιχεία σχετικά  με τη μετανάστευση ελληνόφωνων/βλαχόφωνων Ηπειρωτών από την περιοχή του Μετσόβου στη Φθιώτιδα μετά τη λήξη της Ελληνικής Επανάστασης. Οδηγός σε αυτήν την προσπάθεια θα είναι ένα σημαντικό τεκμήριο ιστορικής γεωγραφίας της περιοχής με τίτλο: «Απόσπασμα εκ της κατά την ανατολικήν και δυτικήν Ελλάδα περιηγήσεως του Κυρίου ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΡΑΜΙΧΟΥ του εκ...
  • Η εκκλησιαστική τέχνη στη περιοχή τής Σπερχειάδας

                                                            Γεώργιος Κακαβάς , Νικόλαος Κύρκος , Αλεξία ΥφαντήΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΩΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ1830-1940 Η ανάγκη για συνεχή εµπλουτισµό των υπηρεσιακών αρχείων και συστηµατική καταγραφή των µνηµείων  που υπάγονται στην αρµοδιότητα της 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων  οδήγησε την άνοιξη του 18 στη συνεργασία της µε το ∆ήµο Σπερχειάδας για την καταγραφή και ηλεκτρονική καταχώρηση των ναών της περιοχής- Τα αποτελέσµατα της έρευνας καταγράφονται συνοπτικά στην παρούσα δηµοσίευση και αφορούν στην εξέταση των σηµαντικότερων ναών που ανεγέρθηκαν εντός των οικισµών και στην ύπαιθρο από τη σύσταση του Νεοελληνικού κράτους µέχρι το ξέσπασµα του Β΄ Παγκο,σµίου Πολέµου µια ταραχώδη ιστορική περίοδο µε καθοριστικά γεγονότα που αναδιαµόρφωσαν και εκσυγχρόνισαν ταχύτατα τις...
  • Οι πρόσφυγες του Εμφυλίου στη Φθιώτιδα μέσα από τον φακό των φωτορεπόρτερ του Ερυθρού Σταυρού

    Επιμέλεια Παναγιώτης Η. Σωτηρίου Συνοικισμός προσφύγων Ξηριώτισσας Προσφυγικός συνοικισμός Ξηριώτισσας (περιοχή στρατοπέδου Τσαλτάκη). Λαμία, Ιούνιος 1949.Διακρίνονται τα πρόχειρα παραπήγματα που είχα κατασκευάσει οι πρόσφυγες, τα οποία έχουν«ασπρίσει» για λόγους υγιεινής. Γυναίκες γνέθουν, άλλες παρακολουθούν τον φωτογράφο καιπαιδιά παίζουν ξυπόλητα ανάμεσα στα παραπήγματα στα χώματα. Ψηλότερα διακρίνονται τασπίτια της Λαμίας επί της οδού Στυλίδος (τότε), σημερινή Παπαποστόλου. Οι εγκαταστάσεις τηςστεγάσεως των προσφύγων στους συνοικισμούς πραγματοποιήθηκαν σε τέσσερα είδη, σεμεταλλικά τολ, σε...
  • Το ηφαίστειο του Γουλινά

    Από την προφορική  παράδοση  , αλλά και απο αναφορές σε  βιβλία ( Τσιούστας- Λάμπου –Σταμοκώστας κλπ) , έφτασε μέχρι τις μέρες μας η ιστορία ότι στη κορυφή του Γουλινά στη θεση Καράπαπας,  όπου υπάρχει και το πυροφυλάκιο, πριν χιλιάδες  χρόνια  υπήρχε  ηφαίστειο  το οποίο  εξερράγη, και για αυτό αυτή η περιοχή  μοιάζει  σαν να είναι καμένη,  και έχει  ελάχιστα  δέντρα. Ειδικός δεν είμαι  αλλά  βλέποντας  ότι δεν υπάρχει  ούτε  υποψία  κάποιου  κρατήρα  παρά  μόνο  κάποιες   ρηγματώσεις  και κατολισθήσεις , αποφάσισα  να απευθυνθώ  σε κάποιον  ειδικό. Όσους ρώτησα μου είπαν να επικοινωνήσω με τον  Κωνσταντίνο Γ.Κυριακόπουλο, καθηγητή Ηφαιστειολογίας και Πετρολογίας στο Ε.Κ.Π.Α Προσωπική...
  • Έκθεση επιστολή οικον. Εφόρου Φθιώτιδος

      Η επιστολή του οικονομικού Βασιλικού εφόρου, Απρίλιος 1835, Στέλνεται  στον Οθωμανό  «Σεκίπ Εφένδη» ύστερα από αίτημα της Μικτής ελληνοτουρκικής επιτροπής ήτοι: Προς την τα το Σεκιπ Εφένδη διαπραγματευτικήν επιτροπήν Ελήφθη το από 26 Φευρ. έγγραφον της επιτροπής ταύτης και εγνώθησαν τα ενδιαλαμβανόμενα: Η εφορία Φθιώτδος δεν δύναται να δώση κατάλογον όλων των εν τη επαρχίαν ταύτην Εθνικών κτημάτων  τα οποία επώλησαν. Επειδή και αυτά δεν επωλήθησαν με καμμίαν ειδοποίησιν της εφορίας, αλλά έκαστος των Οθωμανών εύρισκεν τον αγοραστήν και εσυμφωνούσαν την τιμήν και κάμνοντας τα έγγραφα πωλητήρια, το επικύρωναν άλλα από τον...
  • Η πρώτη δασκάλα της Φτέρης

                                          Περί της Χαρίκλειας Αθανασίου Ν.Φτέρη, πρώτης εκ Φτέρης δασκάλα   Πριν 2-3 χρονια ανακαλύψαμε στα Γ.Α.Κ το παρακάτω έγγραφο. ----------------------------------------------------------- Το 1859 <<επειδή η παρ' αυτού κηδεμονευομένη νεάνις Χαρίκλεια Αθανασίου Ν. Φτέρη, ανιψιά του εξ αδελφού, πρόκειται να σταλή ως υπότροφος εκ του Δήμου Σπερχειάδος εις το εν Αθήναις Παρθεναγωγείον της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας προς εκπαίδευσιν, εγγυάται... ότι αφού εξέλθη η ειρημένη Χαρίκλεια Αθανασίου Ν. Φτέρη εκ του ανωτέρω Παρθεναγωγείου με δίπλωμα Διδασκαλίσσης, θέλει υπηρετήση εις τον Δήμον Σπερχειάδος ως διδασκάλισσα με τον κανονισμένον μισθόν επί τρία έτη υποχρεωτικώς>> ΓΑΚ - Αρχεία Ν. Φθιώτιδας, Αρχείο Συμβολαιογράφου Αλέξανδρου Χατσίσκου, Αρ...
  • Δημοτικό σχολείο Φτέρης 1943-47

                                                                     Δημοτικό σχολείο Φτέρης 1943-47                                                                              Όταν έκλεισε το Δημοτικό σχολείο της Φτέρης, το αρχείο του μεταφέρθηκε στην αρχή στο Δημοτικό  σχολείο  της  Σπερχειάδας, και κατόπιν στα Γ.Α.Κ παράρτημα Φθιώτιδας. Ζήτησα από τη διευθύντρια  να μας  δώσουν  αντίγραφα  από μερικές  σελίδες . Μου  έστειλε  4 σελίδες  από το 1943-1947 και μου είπε  ότι αν υπάρχει  εθελοντής  να πάει  εκεί  να σκανάρει ότι υπάρχει  σχετικά  με το Δημοτικό  της Φτέρης  . Ίσως  κάποια  στιγμή  να γίνει  και αυτό. Στο Δημοτικό  στη Φτέρη  έχουν  παραμείνει  κάποιοι  έλεγχοι  και απολυτήρια παλαιοτέρων  ετών  . Κάποια  στιγμή  θα τα μελετήσουμε  εκτενεστέρα  και αυτά. Οι  σελίδες...
  • Η μάχη της Φτέρης 3/1/1944. Ιστορικό Αφιέρωμα

      Αφήγηση Σταμοκώστας Δ.Βασίλειος Όταν οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν 8/9/43 τα κενά κατέλαβαν οι Γερμανοί, ιδιαίτερα στα κυρίως αστικά κέντρα. Προσπαθούσαν να ελέγχουν την κατάσταση με προγραμματισμένες εξόδους προς την ύπαιθρο, εκτός των τριών μεγάλων εκκαθαρίσεων. Σε μια απ’ αυτές ο Στρατιωτικός Διοικητής Λαμίας είχε προγραμματίσει να κάνει αναγνώριση εδάφους στον άξονα Λαμίας – Γαρδικίου. Οι έξοδοι - εξορμήσεις γίνονταν μεθοδικά και σταδιακά. Πρώτα μέχρι Μακρακώμη, μετά Σπερχειάδα, μετά Παλαιοβράχα κλπ. Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ είχε εγκαταστήσει καραούλια κατά μήκος του δρόμου και παρακολουθούσε τις κινήσεις του...
  • Αναφορές για τον Δημήτρη Αρκούδα

    Παραθέτουμε εδω κάποιες αναφορές για τον Δημήτρη Αρκούδα σε διάφορα βιβλια με θεμα τη δράση του την εποχή 1946-49 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Απο το βιβλίο Στή Στερεά Ελλάδα με το Δ.Σ 1945-1949-Θεοχάρης Αριστείδης 343Στις 28 Μάρτη το...
  • Η Σπέρχια

                Του Νικολάου Θεοδώρου Προς Δ. της Σπερχειάδος περί την μιάμισην ώραν απόστασιν και εις τους πρόποδας της Γουλινάς ευρίσκεται χωρίον με χίλιους κατοίκους ονομαζόμενον Κάτω Φτέρη ή απλώς Φτέρη, υπό δε των γεροντοτέρων κατοίκων ονομάζεται Καλύβια, εις αντιδιαστολήν της Άνω Φτέρης, η οποία ονομάζεται Χωριό, αν και κατοικείται μόνον υπό τινών παραθεριστών κατά την εποχήν του θέρους. Παρήλθον πολλά έτη αφ’ ότου οι κάτοικοι της Άνω Φτέρης  μετώκησαν εις την Κάτω Φτέρην, εν τούτοις όμως εξακολουθούν εισέτι κατά τας ιδιαιτέρας αυτών συζητήσεις ν’ αναφέρουν λέγοντες «πάμε στο Χωριό» δια την Άνω Φτέρην ή «πάμε στα Καλύβια» δια την Κάτω Φτέρην. Η Άνω Φτέρη απέχουσα μίαν ώραν εκ της...
  • Διοικητικές μεταβολές μέσα απο τα ΦΕΚ

      Στα Φ.Ε.Κ που βλέπουμε σε αυτό το άρθρο είναι καταχωρημένες κάποιες από τις Διοικητικές μεταβολές που έγιναν μετά από την επίσημη αναγνώριση ως κοινότητα της Φτέρης, έως το 2010 που προσαρτήθηκε στο Δήμο Μακρακώμης.   20-04-1835  Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Σπερχειαδας ( δεν υπάρχει αντίστοιχο Φ.Ε.Κ ) https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1899/fek_136a_1899.pdf Ο οικισμός αποσπάται από το νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος και υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1909/fek_282a_1909.pdf Ο οικισμός αποσπάται από το νομό Φθιώτιδος και υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1912/fek_261a_1912.pdf Ο...
  • Ο Τουρκο-Xρήστος

    Ο Τουρκο-Χρήστος (Χρήστος Δημητρακόπουλος 66 ετών, από το Παλαιοχώρι Φθιώτιδος επάγγελμα απόφοιτος φυλακών, σύμφωνα με το βιβλίο αποβιωσάντων της εκκλησίας της Φτέρης), ήταν ένας Ιταλοπροσκυνημένος που κυκλοφορούσε με ταυτότητα Ιταλική, ο oποίος πότε μόνος του και πότε μαζί με τον Κώστα  Πατακιά από τα Καμπιά, αλώνιζαν τα χωριά της περιοχής μας, κλέβοντας, δέρνοντας και τρομοκρατώντας όσους είχαν την ατυχία να πέσουν στα χέρια τους. Στις αρχές του 1943 αφού έχει περάσει από τη Φτέρη και πλιατσικολόγησε ότι βρήκε μπροστά του, έφυγε για το επόμενο χωριό τη Λευκάδα. Μετά από μερικές ώρες μπήκε στη Φτέρη, ο Άρης...
  • Η πέτρινη στήλη στή πλατεία τής Άνω Φτέρης

    Τιμή και δόξα στους προγόνους Κάποτε, στα παλιότερα σχετικά χρόνια, οι ψυχές των προγόνων μας πάλλονταν από αγάπη για την πατρίδα και τα ιδανικά της. Με τα φτωχά εργαλεία που διέθεταν, όπως το σφυρί και το καλέμι, σμίλευαν την ιστορία τους και τα σύμβολά τους, πάνω σε απλές πέτρες. Έστηναν βωμούς μνήμης των αγώνων, θυσιών και θριάμβων τους στους τόπους που δρούσαν και δοξάζονταν. Για μας τους Φτεριώτες, η ιστορία έχει να γράψει και να μαρτυρήσει πολλά ακόμη. Κι όσα κάθε μέρα πλειότερα στοιχεία ανακαλύπτουμε γι’ αυτούς, τόσο αδυσώπητο θα προκύπτει το χρέος για την αναγνώρισή τους. Στις πρώτες...
  • Εκλογικά συμβάντα στη Φτέρη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843

      Οι εκλογές του 1843, είναι οι πρώτες επίσημες εκλογές, οι οποίες προκηρύχθηκαν με σκοπό να εκλεγούν οι πληρεξούσιοι των επαρχιών. Οι εκλεγέντες θα έπαιρναν μέρος στην Γενική Εθνική Συνέλευση για την σύνταξη του παραχωρηθέντος συντάγματος, το οποίο δόθηκε ύστερα από το καθολικό αίτημα του λαού και τον αποκλεισμό των ανακτόρων από το στρατό στις 3 Σεπτεμβρίου 1843. Αρχειακές εγγραφές Το παρόν έχει σαν σκοπό να αναδείξει τα διατρέξαντα συμβάντα κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας του 1843 στα χωριά της Φθιώτιδας, προκειμένου να εκλεγούν οι εκλέκτορες ή παραστάτες των χωριών σύμφωνα με Νόμο, ο οποίος ψηφίστηκε επί...
  • Αρχαιολογικοί και νεώτεροι θησαυροί στη Φτέρη

    Στην ευρύτερη περιοχή της Φτέρης υπάρχουν τρεις αρχαιολογικοί χώροι . Η Τραπεζόραχη, η Καστρόραχη, και τα Ελληνικά. Δυστυχώς, σε κανέναν από αυτούς τους αρχαιολογικούς χώρους δεν έχει γίνει συστηματική ανασκαφή, ώστε να ξέρουμε με επιστημονικά στοιχεία, τι ακριβώς ήταν εκεί και τί ενδεχομένως υπάρχει στο υπέδαφος αυτών των περιοχών. Η Τραπεζόραχη. Βρίσκεται στη θέση Ιτιά και δείχνει ίσως είναι ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της περιοχής μας. Έχουν βρεθεί αρκετά αρχαία, όχι από επίσημες ανασκαφές, αλλά από τυχαία γεγονότα. Ο Κων/νος Γ. Σκαραφίγκας τη δεκαετία του 1960, καλλιεργώντας το χωράφι του στην...
  • Ο Σπερχειός και ο Αχιλλέας

      Εισήγησή του Δάσκαλου,Συγγραφέα και ερευνητή τής τοπικής ιστορίας Βασίλη Κανέλλου,στο 1ο παγκόσμιο συνέδριο για τον Αχιλλέα, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2014 στο Κάστρο Λαμίας     Η παρούσα εισήγηση αποτελεί την επιτομή ενός συλλογικού συγγραφικού πονήματος  με τον τίτλο: «Αναζητώντας ίχνη του Ομηρικού Αχιλλέα στην κοιλάδα του Σπερχειού», που εκδόθηκε το 2006. Με τους συναδέλφους Τάκη Ευθυμίου και Ευθύμη Αδάμη, οι οποίοι για λόγους ανώτερους της θελήσεώς τους δεν παρευρίσκονται και τους οποίους έχω την τιμή να εκπροσωπώ, δραστηριοποιούμενοι επί πολλά χρόνια με την τοπική ιστορία και λαογραφία, πρωτίστως ως...
  • Στέφανος Στεφανής και η θρυλική καλύβα του

      Οι περισσότεροι Έλληνες έστω και για μια φορά στη ζωή τους θα έχουν ακούσει ή διαβάσει για τη «Καλύβα του Στεφανή» στη Σπερχειάδα. Η καλύβα αυτή βρίσκεται λίγο έξω από τη Σπερχειάδα, στο μέσον περίπου του δρόμου Σπερχειάδας – Μακρακώμης, σε απόσταση 200 μέτρων περίπου αριστερά του δρόμου. Σε αυτή τη καλύβα, συναντήθηκαν τον Μάιο του 1942 ο Άρης Βελουχιώτης, ο Στέφανος Στεφανής, ο Φώτης Μαστροκώστας, ο Νίκος Λέβας, ο Βαγγέλης Λέβας (αδελφός του πρώτου) και ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από την περιοχή του Δομοκού. Ουσιαστικά εκείνο το βράδυ ξεκίνησε το κίνημα που αργότερα ονομάστηκε Ε.Λ.Α.Σ.!!!! Η μόνη πληροφορία...
  • Ο μονόλιθος της Άνω Φτέρης

      Σύμφωνα με τα γραφόμενα του Γεωργίου Τσιούστα –του επονομαζόμενου δικαίως και Ιστορικού της Φτέρης – αλλά και αφηγήσεις ηλικιωμένων του χωριού ,που και αυτοί τα άκουσαν από τους προγόνους τους, στο Βόρειο-Ανατολικό μέρος της πλατείας της Άνω Φτέρης , υπήρχε ένας τεράστιος μονόλιθος  ,12 μέτρων περίπου μήκος ,και δυο μέτρων περίπου ύψος . Τόσο μεγάλοι μονοκόμματοι μονόλιθοι, είναι σπάνιο θέαμα στην Ελλάδα και ειδικά στη περιοχή μας. Αυτός ο μονόλιθος χρησιμοποιούνταν από τους παλιούς σαν τραπέζι φαγητού , σαν κρεβάτι , σαν μέρος όπου έπαιζαν τα παιδιά , αλλά και σαν σημείο όπου γίνονταν τα συμβούλια, μια...
  • Κώστας Βουρλάκης

                                                                                  (1921-1981) Ο Κώστας Βουρλάκης γεννήθηκε το 1921 στη Μοσχοκαρυά –Λειανοκλαδίου - Φθιώτιδος. Τα ονόματα των γονιών του ήταν Νίκος και Θεοδώρα. Άνθρωπος αδίστακτος και χαμηλού μορφωτικού και διανοητικού επιπέδου. Μαζί με τα 3 αδέλφια του δημιούργησε τη ισχυρότερη παρακρατική ομάδα στη Δυτική Φθιώτιδα. Ο ένας αδελφός του ο Θανάσης , τη περίοδο της κατοχής εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ υπό τον Άρη Βελουχιώτη, αλλά επειδή συνέχισε να κλέβει τους χωρικούς σε συνεργασία με τον Πατακιά από τα Καμπιά Φθιώτιδος – γνωστό συνεργάτη των Ιταλών στη περιοχή - οι αντάρτες τον εκτέλεσαν. Τότε ο Κώστας με τον άλλο αδελφό του, κατατάχτηκαν στον ΕΔΕΣ, όπου σε μια μάχη ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τον ΕΔΕΣ το 1943, ο αδελφός του σκοτώθηκε. Μέχρι τη συμφωνία της Βάρκιζας, δεν υπάρχει άλλη γνωστή δραστηριότητα από μέρους του, αλλά ο στενός πυρήνας της ομάδας του, μαζί με τον οπλισμό της συνέχισαν να υπάρχουν. Τον Ιούλιο του 1945 οι ένοπλες ομάδες - κλήθηκαν σύμφωνα με τον Α.Ν. 453 - να...
  • Εκλογικός κατάλογος τού 1865 της Φτέρης

    Σε αυτό το άρθρο δημοσιεύουμε τον Εκλογικό κατάλογο της Φτέρης με βάση τον οποίο έγιναν οι βουλευτικές εκλογές του 1865.Ηταν οι πρώτες εκλογές που διεξήχθησαν με βάση το Σύνταγμα του 1864 που προέβλεπε ένα βουλευτή «για κάθε 10.000 ψυχές >> Επειδή υπήρχε μεγάλο ποσοστό αναλφαβητισμού στην Ελλάδα τότε, οι εκλογές έγιναν με χρήση σφαιριδίου και όχι ψηφοδελτίου. Από την Φθιώτιδα εξελέγησαν βουλευτές από όλα τα κόμματα οι εξής : Σ. Πλέσσας, Α. Χατζόπουλος, Δ. Τσιριμώκος και Δ. Χατζίσκος. Η εγγραφή των εκλογέων έγινε με αλφαβητική σειρά με βάση το βαφτιστικό όνομα των εκλογέων καί περιλαμβάνει:...
  • Οδηγός της Ελλάδος 1925-1926

      Στον «Οδηγό της Ελλάδος 1925-1926» διαβάζουμε ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία για τα χωριά και τις κωμοπόλεις της Φθιώτιδας και τη Φωκίδας  1.ΑΒΑΡΙΤΣΑ (Κ.605).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ 4, από Λαμίας 6. Ειρηνοδικ. Δομοκού. Ερείπια της Ακροπόλεως και της αρχ. Πολ. ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ. Η Κοινότης μετωνομάσθη ΜΕΛΙΤΑΙΑ. Εκτ. 10 χ. στρ. Ναός Αγ. Νικόλ. Ιερεύς 1. Δημ. Σχολ. Μικτόν μαθ. 80.  Παραγωγή.Δημητρ. Οίνος 250 χ. οκ. Κτηνοτροφικά, αιγοπρόβατα 5,000, βόες 200, αγελάδες 100. ………………………………………………………………………………..  2.ΑΒΟΡΟΣ (Κ.328).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος).  Παραγωγή.Δημητριακ. όσπρια,...
  • Η Ισπανική γρίπη του 1918 στη Φτέρη

    Στις αρχές του 1918 εμφανίστηκε η μεγάλη πανδημία που αν και όπως πιστεύουν οι επιστήμονες ξεκίνησε από την Άπω Ανατολή , ονομάστηκε Ισπανική γρίπη επειδή οι πρώτες αναφορές για κρούσματα ήρθαν από την Ισπανία. Ξεκίνησε αρχές του 1918 και εξαφανίστηκε ξαφνικά στις αρχές το 1919. Μέσα σε λίγους μήνες εξαπλώθηκε σε όλο το κόσμο αφήνοντας πίσω της εκατομμύρια νεκρούς ,λόγο της μη ύπαρξης κατάλληλων αντιβιοτικών για την αντιμετώπιση της. Φυσικό ήταν λοιπόν να φτάσει κάποια στιγμή και στην Ελλάδα ,και οι φήμες της εποχής έλεγαν ότι ξεκίνησε από το λιμάνι της Πάτρας, από κάποιες συσκευασίες καπνού που...
  • Πάρτυ Νεολαίας Φτέρης

    Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 80 στη Φτέρη.Το καλοκαίρι στη Φτέρη τότε, δεν είχε καμία σχέση με το σημερινό!!! Είναι η εποχή που υπάρχουν ακόμα στο χωριό πολλά Φτεριωτόπουλα, που δεν έχουν πάρει το δρόμο της μετανάστευσης για την Αθήνα κυρίως, αλλά και για Λαμία ή το εξωτερικό. Σ΄ αυτά προστίθενται και τα Φτεριωτόπουλα που μένουν η γεννήθηκαν στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις και έρχονται στο χωριό για διακοπές, με αποτέλεσμα η Φτέρη να σφύζει από ζωή. Τα μαγαζιά – που υπ’ όψιν ήταν πολύ περισσότερα απ ότι είναι σήμερα - ήταν ασφυκτικά γεμάτα και στο δρόμο από τη πλατεία μέχρι τα...
  • Απογραφές πληθυσμού στη Φτέρη

                                        Στην ενότητα αυτή θα συγκεντρώσουμε όσα στατιστικά στοιχεία βρήκαμε από τις απογραφές που έχουν γίνει ,και αφορούν τη Φτέρη αλλά και την ευρύτερη περιοχή.Το άρθρο να συμπληρώνεται με νεοτέρα στοιχεία από διάφορα αρχεία.   Η απογραφή πληθυσμού κατά τα έτη 1834 και 1835 Κατά τα έτη 1834 και 1835, επί βασιλείας Όθωνα, γίνεται στην ελεύθερη τότε Ελλάδα, η πρώτη απογραφή πληθυσμού και οικογενειών. Η απογραφή αυτή είχε πολλές περιπέτειες, αφού τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν σε ΦΕΚ 30 ολόκληρα χρόνια μετά τη διεξαγωγή της. Τα στοιχεία ωστόσο αυτής της απογραφής είναι αποκαλυπτικά για πολλά ιστορικά στοιχεία της εποχής εκείνης. Παραθέτουμε αυτά τα στοιχεία που σχετίζονται με την Ανατολή και τα άλλα κοντινά χωριά, καθώς και κάποιων άλλων δήμων της μεταπελευθερωτικής περιόδου, που...
  • Προεστοί –Δημογέροντες –Πρόεδροι Φτέρης

    Από την εποχή της Τουρκοκρατίας η διοικητική λειτουργία των μικρών χωριών στηριζόταν στις καθοριζόμενες αρμοδιότητες της κεντρικής κάθε φορά διοίκησης. Έτσι στο καθένα από αυτά εκλεγόταν και ένας αντιπρόσωπος που λεγόταν Προεστός η Δημογέροντας.Στα επόμενα χρόνια το αξίωμα αυτό μετονομάστηκε σε κοινοτάρχης-πρόεδρος-δήμαρχος ανάλογα με τον πληθυσμό.  Διασώθηκαν τα εξής ονόματα προεστών- προέδρων της Φτέρης: Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας:  Αναστάσιος Πετσάλας (περίπου 1818), ο οποίος δεν υπέγραφε υποταγή στον Αλή Πασά μετά το θάνατο του Κατσούδα ,και για αυτό βρήκε μαρτυρικό θάνατο. Μετά το θάνατο του Πετσάλα τα ηνία...
  • Τσιφλίκια της Φθιώτιδος

      Τα τσιφλίκια δημιουργήθηκαν από αρπα­γή ή εξαγορά αντί εξευτελιστικού τιμήματος από τους Τούρκους μπέηδες όταν ελευθε­ρώθηκε το Έθνος, ή από   παραχωρήσεις του κράτους προς τους οπλαρχηγούς της επανά­στασης του '21. Οι περισσότεροι τσιφλικάδες ήταν απ’ τη Ρουμανία ή την Ήπειρο. Οι τσιφλικάδες έπαιρναν το 1/3 της παραγωγής των χωραφιών και έμεναν σε σπίτια, ενώ οι κολλήγοι (καλλιεργητές) σε καλύβια κάτω από τραγι­κές συνθήκες διαβίωσης.Οιαπαλλοτριώσεις των τσιφλικιών έγιναν με το ν. 2052/1920. ΑΓΙΟΣ ΣΩΣΤΗΣ-ΚΑΤΩ ΚΑΛΛΙΘΕΑ. Πρώτος τσιφλικάς το 1833 ο Χατζίσκος, πούλησε το 1864 στο Ζουλούμη το μεγαλύ­τερο μέρος και το...
  • Ο Μερακλής τής Φτέρης

    Ο δεκανέας (Μερακλής) των Ευζώνων Δημ.Στεργιόπουλος Ο φουστανελάς που μετατράπηκε σε αξιοθέατο των Αθηνών Από τον Ελευθέριο Σκιαδά Εφημερίδα Δημοκρατία 5 Μαρτίου 2014 Ένας από τους τελευταίους φουστανελάδες που είχαν απομείνει στην Αθήνα τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ήταν και ο Μερακλής. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας τον γνώρισαν ως δασοφύλακα του Ζαππείου και ακόμα περισσότερο ως γητευτή των νταντάδων των υπηρετριών αλλά και των τουριστριών που κατέκλυ­ζαν τους χώρους των Στυ­λών του Ολυμπίου Διός. Για χάρη του γράφτηκαν έμμετρα ποιήματα, αμέ­τρητα χρονογραφήματα και ακόμη περισσότερα σχόλια στον Τύπο...
  • Ειδικός φάκελος 20

      Το 1989 επί κυβερνήσεως Τζανετάκη πάρθηκε η απόφαση να καούν οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στα πλαίσια της Εθνικής συμφιλίωσης.Κάπιοι από αυτούς τους φακέλους βρέθηκαν να πωλούνται στο Μοναστηράκι.Μια εφημερίδα των Αθηνών δημοσίευσε στη πρώτη σελίδα έναν τέτοιο φάκελο που συμπτωματικά αφορούσε δύο Φτεριώτες.Και το θύμα και ο θύτης ήταν από το χωριό μας.Ενα από τα αναρίθμητα δράματα που διαδραματίστηκαν εκείνη την εποχη.Αποφάσισα να δημοσιεύσω αυτό το έγγραφο γιατί αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο για το χωριό μας.Κρατήθηκε το συντακτικό και η ορθογραφία από το πρωτότυπο.Τα ονόματα έχουν...
  • Τά Κοντογιαννέικα τσιφλίκια

    Ό πρώτος Κοντογιάννης ήλθε άπό τό Βάλτο. Μεγάλη ή πολιτική δύναμη τών Κόντογιανναίων. Φονικά έπεισόδια και άλλα περιστατικά.Ή παντοδυναμία τών Κοντογιανναίων. Ιδιαίτερα στή Δυτική Φθιώτιδα κράτησε κάπου έκατόν πενήντα χρόνια.Παντοδυναμία πού ήταν οίκονομική, μά καί πολιτική γιατί ή πρώτη αύτεπάγγελτα δημιουργούσε καί τή δεύτερη.Οι μεγάλοι αύτοί άφέντες κατείχαν σχεδόν όλόκληρο τόν τόπο άπ' τ' Άγα, τή σημερινή κωμόπολι τής Σπερχειάδας μέχρι τή Λάσπη τής Εύρυτανιας κι' ολος ό κοσμάκης αύτής τής περιοχής βρισκόταν κατά τόν άλφα ή βήτα τρόπο σ'έξάρτηση μαζύ τους.Χαροκτηριστικό τής δυνάμεως πού...
  • Οι Δάσκαλοι τής Φτέρης

          Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της εποχής το πρώτο επίσημο Ελληνικό Σχολείο (το Ελληνικό ισοδυναμούσε με το μετέπειτα Σχολαρχείο), στο οποίο φοίτησαν εξέχοντες μετέπειτα πολιτικοί δημιουργήθηκε με ειδική άδεια του Αλή-Πασά μετά από σκληρή διαπραγμάτευση με τον Νίκο Φτέρη. Στέγη για το σχολείο είναι αδύνατον να υπήρχε εκείνα τα χρόνια και το πιο πιθανόν είναι να χρησιμοποιούσαν το μοναστήρι-εκκλησία τώρα-του Άγιου Γεώργιου και ειδικά το χαγιάτι που είχε χτιστή στη βόρεια πλευρά του.Σύμφωνα με έρευνα των δασκάλων Στυλιανής Ευαγ. Κύρκου και Βασιλείου Παπαναγιώτου, κατόπιν εντολής του διευθυντή του Σχολείου Νίκου Σταμοκώστα,...
  • Μαγαζιά, επαγγέλματα και επαγγελματίες του χωριού

      Μαγαζιά 1). Μέχρι την τελευταία σχεδόν δεκαετία του 18ουαιώνα δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία για τα μαγαζιά του χωριού μας. Σύμφωνα με αφηγήσεις των παλαιοτέρων το υπάρχον καφενείο Ηλία Ιωάν. Καραγιάννη λειτούργησε από το 1912 – 13 ως κρεοπωλείο και καφενείο. Στη συνέχεια με διάφορα διαλείμματα παύσης διατηρήθηκε ως καφενείο μέχρι τα σήμερα. Είναι το κεντρικό καφενείο του χωριού τα τελευταία 54 χρόνια, στο οποίο εκτός των συνήθων εξυπηρετήσεων, λάμβαναν χώρα ομιλίες, παρακολούθηση κινηματογραφικών έργων, ιδιαίτερα στις δεκαετίες των 1960 και 1970 και σήμερα αποτελεί το στέκι της...
  • Φτεριώτες νεκροί τής περιόδου 1940-1950

    Αρκούδας Κώστας Ι. Σκοτώθηκε στο Καλοχώρι Καστοριάς στίς 3/3/1948.σύμφωνα με το βιβλίο Μορφές Ηρώων της νεολαίας εκδ.1953 Αρκούδας Βασίλης Ι. Σκοτώθηκε  τον Οκτώβριο του 1949 στο Νικολίτσι Φθιώτιδας.σύμφωνα με το βιβλίο Μορφές Ηρώων της νεολαίας εκδ.1953 Αρκούδας Δημήτρης Ι.Σκοτώθηκε στο Γκόλιο του Γράμμου σαν διμοιρίτης σύμφωνα με το βιβλίο Μορφές Ηρώων της νεολαίας εκδ.1953 Κλίκ εδώ για το σχετικό αρχείο απο το Α.Σ.Κ.Ι Αργύρης Απόστολος Αργύρης Δ.Χαράλαμπος Βαρσαμάς Κων. Του Αθαν. Ετών 16 Σκοτώθηκε στην Άνω  Φτέρη στίς 28/3/1945 από έκρηξη  βλήματος όλμου πού είχε παραμείνει εκεί από τήν Γερμανική κατοχή. Βελής Δημ.του...
  • Φτεριώτες Αγωνιστές τού 1821

    Αγγελή Ζαχαρής,στρατιώτης. Έλαβε σιδερένιο αριστείο .Φ286,Κ.32 Αθανασίου Ιάκωβος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32 Αναστασίου Γεώργιος, στρατιώτης, ΓΑ φακ. 72/72α χειρόγραφες μισθοτροφοδοτικές καταστάσεις Σπ. και Νικ. Κοντογιάννη, εξόδου Μεσολογγίου. Αρβανίτης Ιωάννης, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32 Αρκούδας Ιωάννης, υπαξιωματικός. Αίτηση 10 Ιανουαρίου 1844. Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 1 Νοεμβρίου 1843. Γεννήθηκε το 1807.Μάχες: Καλλιακούδας, Κρεμμυδιού κ.ά. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32 Βαζούρας Κώστας, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο...
  • Οι νερόμυλοι τής Φτέρης

         Φτέρη Υπήρχαν 3 μύλοι. Στο ρέμα Καραπιάνι και στη θέση «Κάτω Μαυροράχη» λειτουρ­γούσε μέχρι το 1956 βακούφικος παλιός μύλος. Τελευταίοι μυλωνάδες οι Γεώργιος Ευ­σταθίου και Δημήτριος Μπαρμπούνης. Με το ίδιο νερό λειτουργούσε πιο κάτω ντρεστί­λα και μαντάνι. Με νερό από το Καβρόρεμα λειτούργησαν και οι μύλοι των Χρήστου Χαψιά (μέχρι το 1956) και Δημητρίου Σταμοκώστα. Οι μύλοι αυτοί ήταν χειμωνιάτικοι. Το καλοκαίρι οι Φτεριώτες άλεθαν στη Λευκάδα. Απόσπασμα από τό βιβλίο Ο Γουλινάς καί τά χωριά του: Κανέλλος Κ.Βασίλης   Οι αλευρόμυλοι της Φτέρης Σύμφωνα με την τοπική παράδοση στο πατρογονικό χωριό, στη σημερινή Άνω Φτέρη...
  • Έγγραφα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους

                                                                                                                                                                                                                    Αρχείο 6+7                                                                 Φτέρη την 10 Ιανουαρίου 1844                                                                                                           Προς την επί των Στρατιωτικών Β.                                                                 Γραμμ.(ατεία) της Επικρατείας Περί αριστείου Οι υποφαινόμενοι ηγωνίσθημεν ένθερμα τον υπέρ της ελευθερίας αγώνα και υποβάλλαμεν εγκαίρως τας πιστοποιήσεις των εκδουλεύσεων μας, ζητήσαντες την αποστολήν των εις ημάς ανηκόντων αριστείων, αλλά μέχρι τούδε δεν μας απεστάλησαν και επειδή ενδέχεται να απωλέσθησαν αναγκαζόμεθα και επισυνάπτομεν νέα πιστοποιητικά αφορώντα τας στρατιωτικάς παλαιάς εκδουλεύσεις μας υπογραμμένα παρ’ …………. (μια -1- δυσανάγνωστη λέξη) του αγώνος οπλαρχηγών και παρακαλούμεν θερμώς να ευαρεστηθή η Β.(ασιλική) Γραμματεία και διατάξει την αποστολήν των ανηκόντων εις ημάς αριστείων,, διά να μην μείνωμεν ηδικημένοι και επί των λαμπρών της 3ης 7βρίου [3ης Σεπτεμβρίου] ημερών. Υποσημειούμεθα ευσεβάστως οι ευπειθέστατοι Ιωάννης Αρκούδας Δημ. Σταμοκωστόπουλος (Εδώ προφανώς τό όνομα έιναι...
  • Η μάχη στο γεφύρι του Σπερχειού

    Στη μάχη αυτή η Ελλάδα είχε θύματα, διότι οι αρμόδιοι στρατιωτικοί δεν υπολόγισαν τους συντελεστές της νίκης. Το γεφύρι χρειάζεται για τη διάβαση από τη μιαν όχθη του ποταμού στην άλλη, όταν το ποτάμι έχει νερό. Τότε τα αντερείσματα της γέφυρας γίνονται προμαχώνες απόρθητοι. Όταν, όμως, το ποτάμι δεν έχει νερό, όλο το γεφύρι βάλλεται από παντού. Ήταν 15 Μάιου. Τα σπαρμένα σιτάρια είχαν ξεσταχυάσει και το ανάστημα τους ξεπερνούσε το ενάμισι μέτρο. Ο κατακτητής οργανωμένος καθώς ήταν με την πολεμική του μηχανή, διενεργεί επιδρομή κατά της Μακρακώμης και Σπερχειάδας. Ο ι κωμοπόλεις αυτές, τις...
  • Η Μεγάλη Μάχη της Μακρακώμης (6-10-1943)

      Μάρτυρας αυτόπτης αυτής της μεγάλης μάχης της Μακρακώμης, ο Κώστας Αρ. Καραγιώργος, ανώτερο στέλεχος του ΕΑΜ της Ρούμελης τότε, γράφει:«Οι Γερμανοί κινήθηκαν απ’ τη Λαμία, σε μια φάλαγγα από 150 - 200 αυτοκίνητα με κανόνια, πολυβόλα, αυτόματα και τουφέκια. Μπροστά απ’ τη φάλαγγα βρίσκονταν τέσσερις μοτοσυκλετιστές για αναγνώριση κι ύστερα απ’ αυτούς, δυό τάνκς.Ήταν 8+30 η ώρα, το καλοκαιριάτικο εκείνο πρωινό του 1943, όταν τα τηλέφωνα της Λαμίας, του Λιανοκλαδιού, της Σπερχειάδας, με τα γύρω παρατηρητήρια, πούταν πυκνά εγκατεστημένα, μέρα - νύχτα για να παρακολουυθούν τις κινήσεις του...
  • Μετονομασίες των χωριών της Φθιώτιδας

    ΠΑΛΑΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ Αχλάδιο ΝΕΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ Νέα Σπαρτιά ΝΟΜΟΣ Φθιώτιδος ΕΤΟΣ ΜΕΤ/ΣΙΑΣ 1955 Βαρυμπόπη Μακρακώμη Φθιώτιδος 1916 Βελέσι Καμαρόβρυση Φθιώτιδος 1927 Γαρδίκι Πελασγία Φθιώτιδος 1927 Γυφτοχώρι Καλλιθέα Φθιώτιδος 1915 Δαϊτσά Αγριλιά Φθιώτιδος 1927 Δερβέν Καρυά Μοσχοκαρυά Φθιώτιδος 1927 Δίλοφο Άγιος Σώστης Φθιώτιδος 1971 Δρακοσπηλιά Θερμοπύλαι Φθιώτιδος 1955 Ζέλι Ζηλευτόν Φθιώτιδος 1927 Ζημιανή Δίκαστρον Φθιώτιδος 1927 Ζητούνι Λαμία Φθιώτιδος 1833 Ζιώψη Ασπρόκαμπος Φθιώτιδος 1927 Ιμίρμπεη Ανθήλη Φθιώτιδος 1927 Κάτω Βαρδάται Νέον Κρίκελλον Φθιώτιδος 1961 Κολοθρόνι Τιθρώνιον Φθιώτιδος 1958 Κούρνοβο Τρίλοφον Φθιώτιδος 1957 Λάλα Ροδωνιά Φθιώτιδος 1927 Λιάσκοβο Μεσοχώρι Φθιώτιδος 1927 Μάκρυσι Μάκρη Φθιώτιδος 1927 Μάντετσι Περιστέρι Φθιώτιδος 1927 Μαχαλάς Κυπαρισσώνας Φθιώτιδος 1927 Μουσταφάμπεη Ηράκλεια Φθιώτιδος 1915 Μούστροβο Περιβόλιον Φθιώτιδος 1927 Μπεκί Σταυρός Φθιώτιδος 1927 Μπουγομήλα Αργυροχώρι Φθιώτιδος 1926 Μπρούφλιανη Δίλοφον Φθιώτιδος 1927 Νέα...
  • Η Απάν' Φτέρ'

    Την Απάν Φτέρ' έχτ-σαν κι κατοίκσαν άνθρουπ' απ' κατάγουνταν απ' την Ηπείρου.      Πουλύ κουντίτειρα, η μειγάλ(η) απόστασ(η) απ'τουν κάμπου, τς ανάγκασει να χτίσνει την Κάτ' Φτέρ'. Δηλαδή, κατέβκαν             χαμπλώτειρα λίγα χιλιόμειτρα.Τα δυό χουριά συνδέουντει αναμειταξύ τς μει αυτουκινητόδρουμου, ειδώ κι 4 δεικαειτίεις.Του        χουριό  έχ(ει) πειρίπου κάνια τριανταριά σπίτια, χουμένα στου πράσινου. Γιαυτό απ'τη Βαρμπόπ' φαίνει*τει, μοναχά, η εικκλησία       τ' Αγιώργ(η).Έχ(ει) υδρειυτικό, ηλεικτρικό κι τηλειφουνικό δίκτυου.Οι κάτοικ(οι), τα είδη πρώτ-ς ανάγκ(η)ς, προυμηθεύουντει       απού κάποιου βακούφκου μαγαζάκ(ι).Μει τα κρουσταλλένια νειρά τς Φστέρς, τ' Πουλυνειριού κι τ' Πουριού, υδρεύειτει,...
  • Η Φθιώτις Φραγκοκρατούμενη

    Περιοδικό Φθιώτις 1956  ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ Η ΦΘΙΩΤΙΣ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ              Ύπό  ΔΗΜ. ΓΑΡΔΙΚΗ       Ή Φθιώτις, εύρισκομένη γεωγραφικώς άνάμεσα στα διαμερίσματα Θεσσαλίας καί Νοτίου Ελλάδος, έδέχετο τά κτυπή­ματα καί από τά δύο μέρη. Τήν έδερναν πολλοί άέρηδες. Ήταν 6 χώρος της στί­βος, τό στάδιο πού έπαιζαν διελκυστίνδα οί εμπόλεμοι. Τήν τραβούσαν πότε προς Βορραν καί πότε προς Νότον. *Όταν ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία έξησθένησε καί ή δύμαμίς της άρχισε νά ξεπέφτη, πλημμύρισε ή χώρα μας άπο επιδρομείς Λατίνους σταυροφόρους, πού κατά διαδοχικά κύματα είσέβαλλον καί έπαιρναν κάστρα καί τόπους, γιά φέου­δαρχική έγκατάστασι καί κατάκτησι, προς έκμετάλλευσιν. Σαν πέση το δέντρο, ό καθένας το...
  • Παγκύρια καί Οργανοπαίχτες

      Φτέρη: Παγκύρι γινόταν στην Άνω Φτέρη, του Αγίου Γεωργίου, στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας που παλιά ήταν μοναστήρι. Στην Κάτω Φτέρη γινόταν παλιά του Αγίου Δημητρίου. Ξωπάγκυρο γινόταν στην Άνω Φτέρη, στο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου. Στις ημέρες μας πανηγυριάτικες εκδηλώσεις πραγματοποιούν οι τοπικοί Σύλλογοι. Φτεριώτες οργανοπαίχτες ήταν οι Τσατσαραίοι Νίκος και Γιώργος που έπαιζαν βιολί και ο Τσατσαρής Θεοφάνης που έπαιζε κιθάρα. Το παλιό παγκύρι στην Άνω Φτέρη του Αγίου Γεωργίου περιγράφει παραστα­τικότατα ο Βασίλης Σταμοκώστας στο βιβλίο του «Ελλάδα πατρίδα μου, Φτέρη χωριό μου» και να...
  • Τά Καμπιά καί οί Καμπιώτες

      ΜΕΤΑΞY ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΚΑΜΠΙΩΝ: Σωτήρος Μπαλκόνια, Φορτώσαινα θέρετρο και φιλοξενικός σταθμός τοΰ Νίκου Μπάμπαλη. Σκλήβιανη, τόπος οπου εγκαταστάθηκαν οί πρώτοι Φτεριώτες πριν εγκατασταθούν στή ση­μερινή Φτέρη. Καστανιά, Αγία Τριάδα, Σκληβόρεμα. Παληάλογο. Δυό Δέντρα, Κοκοτάκια, “Ανάθεμα. Είναι πράγματι σωρός λιθαριών, και άλλοι λένε πώς αναθεματίστηκε ό σκοτωμό; Καμπιώτου αχό Φτεριώτη, όταν είχαν μαλώσει για τά σύνορα τών χωριών, και άλλοι λένε πώς ήταν τό φανατισμένο ανάθεμα κατά τοΰ Βενιζέλου τό 1918, πού έκαναν οί Βασιλικοί Κωνσταντινικοί. Αυτό είναι τό πιθανότερο γιατί, τόπος διαφωνίας γιά τά σύνορα...
  • Ιστορία καί μνημεία τής Φθιώτιδας

                                        Ιστορία καί μνημεία τής Φθιώτιδας -Τριαντάφυλος Παναγιώτου -1971-Δήμος Λαμιέων                                                                        ΜΑΚΡΑΚΩΜΗ Αυτή φέρει το όνομα της αρχαίας πόλεως των Αινιάνων, την όποιαν μνημονεύει ό Λίβιος  εις την άφήγησίν του διά την καταστροφών της Σπερχείας άπό τούς Αϊτωλούς το 198 π.Χ. Ερείπια της ακροπόλεως της Μακρακώμης σώζονται σήμερον ΒΔ. της κωμοπόλεως, έπΐ. τοΰ λόφου του Προφήτου Ήλιού, λείψανα δέ περιβόλου ίσοδομικής τοιχοποιίας, περιμέτρου* 1550 μ, διατηρούνται είς καλήν κατά- στασιν (είκ. 133 και σχέδ. 11).                                                                   ΣΠΕΡΧΕΙΑΣ Τό όνομα τής κωμοπόλεως μάς ένθυμίζει τήν άρχαίαν πόλιν των Αϊνιάνων Σπέρχειαν, ή όποια τοποθετείται δυτικώτερον. Είναι ομως πολύ πιθανόν νά όφείλεται εις τον Σπερχειόν...
  • Πυργόσπιτα στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας

                                                                                                  του Αδάμη Θύμιου & Ευθυμίου Τάκη Ερείπια του Πυργόσπιτου του μεγαλοτσιφλικά Ζώτου στη Σπερχειάδα, που μας δίνουν μια αμυδρή εικόνα των πυργόσπιτων της περιοχής της Δυτικής Φθιώτιδας Στα χωριά του Δυτικής Φθιώτιδας υπήρχαν πολλοί Πύργοι. Οι περισσότεροι ανάγονται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και διασώθηκαν μέχρι τα τέλη του παρελθόντος αιώνα, ενώ τα ερείπιά τους διακρίνονται ακόμα και σήμερα. Τα πυργόσπιτα, από όσα γνωρίζουμε κυρίως από τους περιηγητές, ήταν ψηλόκορμες κατασκευές που αναπτύσσονταν κατά τον κατακόρυφο άξονα και περιλάμβαναν τρία, τέσσερα ή και πέντε πολλές φορές πατώματα. Ήταν λιθόκτιστα, ενισχυμένα με ξυλοδεσιές ανά τακτά διαστήματα και στεγαζόταν με ξύλινες τετρακλινείς στέγες, καλυμμένες με κεραμίδια εγχώριας παραγωγής. Η κάτοψή τους τις περισσότερες ήταν τετράγωνη και είχαν δίδυμοι τοιχοποιία που ξεπερνούσε το 1,5 μέτρο πάχος για μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά. Ο τελευταίος όροφος προεξείχε έντονα περιμετρικά με τολμηρά εξώστεγα, άλλοτε ανοιχτά ως χαγιάτια και άλλοτε κλειστά ως...
  • Παλιά χάνια στη Δυτική Φθιώτιδα

                                                                                         Παλιά χάνια στη Δυτική Φθιώτιδα                                                       του Αδάμη Θύμιου & Ευθυμίου Τάκη                                                  Το ξακουστό Χάνι Φώτη Πανέτσου στη Μεγάλη Κάψη   Τα χάνια ήταν σταθμοί εξυπηρέτησης των περαστικών (πανδοχεία). Το 1880-81 κατασκευάστηκε ο χαλικόστρωτος, αμαξιτός δρόμος Λαμίας - Καρπενησίου. Τότε, κάρα και άμαξες που τα έσερναν δυνατά άλογα με τους γραφικούς αμαξάδες εξυπηρετούσαν τις συγκοινωνιακές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Ο αμαξάς-χανιτζής Κώστας Πατρίκαλος με την άμαξά του που την έσερναν τρία γεροδεμένα άλογα (1925) Οι αμαξάδες έπρεπε απαραιτήτως να σταθμεύσουν κάπου για φαγητό, ανάπαυση και περιποίηση των αλόγων. Έτσι σε επίκαιρα σημεία δημιουργήθηκαν τα χάνια. Αυτά ήταν λιθόκτιστα στρωτά ή διώροφα...
  • Ρουμελιώτικοι ιδιωματισμοί

    Όπως μιλιούνται & ερμηνεύονται στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας του Νίκου Σωτηρόπουλου   Αγκωνή: Η γωνιά του τζακιού, η θαλπωρή. «Στην αγκωνή μ' θεραπεύ­ομαι». Αζάπι - άζαπος: Αυτός που δεν κρατιέται, που κάνει ζημιές. Αλάνταβος: Ο βιαστικός, ο απρόσεχτος. «Αυτός είναι αλάνταβος στη δου­λειά». Αλαφιάζω: Ανησυχώ, υποψιάζομαι. «Καθώς περπατούσε το ζώο αλαφιά­στηκε». Αλισβερίσι: Σχέση, συναλλαγή, δανεισμός. «Έχουμε πάρε δώσε». Αμπώχνω: Σπρώχνω κάποιον με τη βία για να περάσω. Αντέτι: Το έθιμο, η συνήθεια. Απαγαδός: Ο ήρεμος, ο αγαθός, ο αθόρυβος, ο πράος άνθρωπος. Απειρολόητα: Τα παραμελημένα, τα απεριποίητα. Αποκοτιά: Η τόλμη, το θάρρος, η...
  • ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ ΤΗΣ ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑΣ

    ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ ΤΗΣ ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑΣ Του Βασίλη Κανέλλου από το βιβλίο του:«Ο Γουλινάς & τα χωριά του» Παζάρι στις πόλεις και τα χωριά της Ρούμελης είναι η ετήσια εμπορική αγορά που γίνεται σε ορισμένο τόπο και χρόνο και γεννήθηκε από την ανάγκη συγκέντρωσης κοι­νού και αγαθών σε συγκεκριμένο και ευρύτερο και γνωστό χώρο. Η λέξη παζάρι προέρ­χεται από το τουρκικό Pazar και σημαίνει τόπος δημόσιας αγοράς αλλά και διαπραγμά­τευση σχετικά με την τιμή του εμπορεύματος ή τους όρους συμφωνίας1 κ.λ.π.  Για τη Σπερχειάδα και τα χωριά της το παζάρι ήταν - και παραμένει ακόμα - μια από τις σπουδαιότερες δραστηριότητες της...
  • Η συγκοινωνία στις άγονες γραμμές της Δυτικής Φθιώτιδος

                                           Η συγκοινωνία στις άγονες γραμμές της Δυτικής Φθιώτιδος                                                                      του Τάκη Ευθυμίου   Ο "καρνάβαλος" του Προβόγιαννου, ανηφορίζοντας για το ξωκλήσι του Άη-Γιάννη Προπολεμικά η συγκοινωνία ανάμεσα στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας ήταν πρωτόγονη. Μέχρι το 1930 γινόταν με άμαξες και ακόμα παλιότερα με κάρα που τα έσερναν καλογυμνασμένα άλογα Σε κάποια περίοδο, κάπου στα 1935, αγοράστηκαν τα πρώτα λεωφορεία με τα οποία γίνονταν συχνά η συγκοινωνία στον κεντρικό άξονα Λαμίας - Καρπενησίου & Σπερχειάδας - Γαρδικίου. Στα υπόλοιπα χωριά η συγκοινωνία πραγματοποιούνταν μια ή δυο φορές τη βδομάδα Προπολεμικά η συγκοινωνία ανάμεσα στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας ήταν πρωτόγονη. Μέχρι το 1930 γινόταν με άμαξες και ακόμα παλιότερα με κάρα που τα έσερναν καλογυμνασμένα άλογα Σε κάποια περίοδο, κάπου στα 1935, αγοράστηκαν τα πρώτα λεωφορεία με τα οποία γίνονταν συχνά η συγκοινωνία στον κεντρικό άξονα Λαμίας - Καρπενησίου & Σπερχειάδας - Γαρδικίου...
  • Ξυλογεφύρια και περαταριές στον Σπερχειό

    ( Παλιό ξυλογεφύρι-περαταριά στο Σπερχειό κοντά στο Νεοχωράκι, πρόχειρο πέρασμα για το πανηγύρι του Αγίου Πνεύματος στου "Ντρίζι)                                                   Ξυλογεφύρια και περαταριές στον Σπερχειό                                                                 του Τάκη Ευθυμίου        Λιγοστό ήταν από παλιά το νερό του Σπερχειού το καλοκαίρι και τότε οι χωρικοί με μια πηδηξιά πέρναγαν στην αποπέρα μεριά της κοίτης του ή περνούσαν απέναντι πατώντας πάνω σε πέτρες που ξέπεχαν από το νερό του ποταμού. Το χειμώνα, όμως, το ποτάμι είτε κατεβασμένο είτε αλλιώς έχει πολύ νερό και για να περάσει κάποιος έτσι, κινδυνεύει να παρασυρθεί στον κατήφορο και να πνιγεί. Όσο νερό κι αν είχε παλιότερα ο Σπερχειός, ο χωρικός έπρεπε, δίχως άλλο, να τον διαβεί για να πάει...
  • Για τους νεκρούς της οικογένειας Σακελλάρη από τη Φτέρη Φθιώτιδος

      Η οικογένεια Σακελλάρη είναι μία από τις ελληνικές οικογένειες, που προσέφεραν τα παιδιά τους θυσία για την πατρίδα. Στη Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 6, σελίδα 222, αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του Διονυσίου Σακελλάρη (Εικ.1), ο οποίος αποστρατεύθηκε το 1926 «συνεπεία τραυμάτων πολέμου»: «Σακελλάρης Διονύσιος του Γεωργίου λοχ. πεζ., γεν. το 1886 εν Φτέρη Φθ/κίδος, μετ. πολ. 12-13 και 17-23, μετετ. εις τιμητ. αποστρ. συνεπεία τραυμάτων πολέμου, 8 Ιουλ. 1926». Ο Διονύσιος Σακελλάρης, ο οποίος έφερε και ο ίδιος τρία τραύματα υπέρ πατρίδος, έγραψε στη μνήμη των πεσόντων το παρακάτω...
  • Περί κηρύξεως Αρχαιολογικών Χώρων εις Νομούς Φθιώτιδος και Καρδίτσης

      Χαρακτηρίζομεν τους κάτωθι χώρους ως αρχαιολογικούς προς προστασίαν των εν αυτοίς σωζομένων αρχαίων: Α. Νομός Φθιώτιδος: 1. Αρχαιολογικός χώρος Λαρίσης Κρεμαστής: ερείπια ακροπόλεως και τείχους αρχαίας πόλεως επί λόφου 530 μ. κειμένου εις απόστασιν 1,5 χμ. προς Β. του χωρίου Πελασγία (τέως Γαρδίκι). 2. Αρχαιολογικός χώρος Μελιτείας: ερείπια τείχους αρχαίας πόλεως, αμέσως προς Β του χωρίου Μελίταια (τέως Αβαρίτσα), βορειότερον του Ναού της Αγίας Τριάδος*. 3. Αρχαιολογικός χώρος Ναρθακίου: ερείπια ακροπόλεως και τείχους αρχαίας πόλεως επί λόφου υψομ. 860 μ. και 850 μ. βορείως του χωρίου...
  • Καταστροφές στις πόλεις και τα χωριά της Φθιώτιδας τη περίοδο 1940-45

    Στην πρώτη στήλη αναγράφεται ο αριθμός των σπιτιών, στη δεύτερη ο αριθμός των σπιτιών που καταστράφηκαν ολοσχερώς, στην τρίτη τα σπίτια που καταστράφηκαν μερικώς και στην τέταρτη οι υπαίτιοι της καταστροφής. Επίσης αναφέρονται τα θύματα. ΕΠΑΡΧΙΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΛΑΜΙΑ          3.087   142      28        Γερμανοί Θύματα 175 άνδρες και 14 γυναίκες από βομβαρδισμό και εκτελέσεις. Άγιος Γεώργιος (Ολοκαύτωμα)            186      173      2          Γερμανοί Αμούρι            78        ―        1          Εσ. αντίστ. Ανατολή          85        70        ―        Γερμανοί Άνυδρο           125      ―        1          Ιταλοί Αργύρια          105      1          25        Καθίζηση Αργυροχώρι    68       38        4          Γερμανοί Αρχάνι136      2          3          »» Ασπρόκαμπος82       62        ―        »» Αχινός84        6          ―        Ιταλοί Αχλάδι            100      1          ―                    Βαρδάτες        ...
  • Πεσόντες υπέρ πατρίδος

    1886 Δημήτριος Ν.Δημητρέσσας Ανθ/γος   Φθιώτες νεκροί Ελληνοτουρκικού πολέμου 1897 Από το βιβλίο: Υπουργείο Στρατιωτικών, Αγώνες & νεκροί 1830-1930 Τζώρτζης Αθανάσιος, Δεκανεύς, γεννηθείς εις Φτέρη Φθιώτιδος, εφονεύθη το 1897 Απριλίου 23, εις Τεκέ-Τατάρ   Φθιώτες νεκροί Μακεδονικού Αγώνα  Από το βιβλίο: Υπουργείο Στρατιωτικών, Αγώνες & νεκροί 1830-1930 Τζώρτζος Γεώργιος του Ελευθερίου, αντάρτης, γεννηθείς εις Φτέρην Σπερχειάδος, εφονεύθη το 1908 Σεπτεμβρίου εις Λίμνην Γιαννιτσών.    Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-13 Σακελλάρης Νικόλαος, Ανθυπολοχαγός Πεζικού από τη Φτέρη Σπερχειάδας, εφονεύθη Ιούλιο 1913 στην Άνω Τζουμαγιά Σακελλάρης Νικόλαος του Παναγιώτου, Ανθυπασπιστής Πεζικού...
  • Φώτης Μαστροκώστας (Θάνος)

        Στη φώτο αυτή ο Φώτης Μαστροκώστας (Θάνος) σέρνει το χορό,και ο Γιώργος Χουλιάρας (Περικλής) τον συνοδεύει Γεννήθηκε το 1914 στη Σπερχειάδα Φθιώτιδος . Νέος , τραχύς , πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και πήρε μετάλλιο ανδρείας. Δεν τον κράταγε το σπίτι του και τον περισσότερο καιρό γυρνούσε τα βουνά της Ρούμελης κυνηγώντας. 'Ηταν ο ένας από τους 4 που συναντήθηκαν στις 22 Μαϊου στη Καλύβα του Στεφανή (οι άλλοι ήταν οι:  Νίκος Λέβας, Βαγγέλης Λέβας (αδελφός του πρώτου) και ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από την περιοχή του Δομοκού) με τον 'Αρη Βελουχιώτη δημιουργώντας την πρώτη ομάδα ανταρτών, που θα καταλήξει αυτό που...
  • Δημήτριος Ν.Δημητρέσσας

                                                                                            ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟΥ                                                                                                         ΔΗΜ.Ν.ΔΗΜΗΤΡΕΣΣΑ                                                                              (ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ) Αγαπητοί Συγχωριανοί Μετά την ,υπό της επιτροπής ανέγερσης προτομών Φτέρη και Τρ.Κατσούδα, εκχώρηση στην Κοινότητα του εναπομείναντος ποσού των 720 ευρω,το Τοπικό Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την διάθεση του ποσού των 720 ευρω,το Τοπικό Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την διάθεση του ποσού αυτού για την ανέγερση Μνημείου προς τιμήν του Δημητρίου .Ν.Δημητρέσσα, ηρωικού ανθυπολοχαγού ,πεσόντος κατά την διάρκεια συνοριακού επεισοδίου εις Γκριζόβαλι Τυρνάβου. Ήδη είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε την ολοκλήρωση του έργου.Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει η διάσωση αποκατάσταση και ενσωμάτωση στο μνημείο, του ακρωτηριασμένου και εγκαταλελειμμένου περιτέχνου Σταυρού ,μοναδικό απομεινάρι από τον τάφο-μνήμα του ήρωα στο νεκροταφείο μας. Καθώς οι οικονομικές...
  • Μάχη μεταξύ ληστών και χωροφυλάκων στο Παλιόκαστρο

    Στο τέλος του 19ου αιώνα στην Φθιώτιδα ανθούσε η ληστεία, σαν παραμεθόριος περιοχή η πατρίδα μας, ήταν στέκι και πέρασμα όλων των παρανόμων . Διότι όταν καταδιώκονταν περνούσαν την οροθετική γραμμή και έμπαιναν στο οθωμανικό κράτος. Την εποχή εκείνη στην περιοχή μας υπήρχαν μεγάλοι και αδίστακτοι ληστές ,αλλά ο χειρότερος όλων ήταν ο Θανάσης Παπακυριτσόπουλος από το Αμούρι .Ο Παπακυριτσόπουλος ήταν άνθρωπος αδίστακτος, επικίνδυνος ,θρασύς και πολύ εκδικητικός. Το καλοκαίρι του 1894 ο νεοδιοριζόμενος εισαγγελέας Λεωνίδας Ροζάκης παίρνει σκληρά μέτρα κατά της ληστείας για τον Παπακυριτσόπουλο μάλιστα είπε: θα το πιάσω...
  • Γενιά Αγώνων καί Θυσιών (Ν.Μαγόπουλος )

                                                           Αναφορές για τη περιοχή μας από το βιβλίο Σελ.25......Οι περισσότεροι ξενόφερτοι ήρθαν από τη Φθιώτιδα, την Ευρυτανία και τα ορεινά χωριά των Αγράφων και του Κόζιακα. Οι οικογένειες Μαγόπουλου, Λυκοτσέτα και Τρίγγα π. χ. ήρθαν από την Γιαννιτσού Φθιώτιδας. Οι οικογένειες Πολύζου και Μόσχου από τον Ασβέστη επίσης της Φθιώτιδας. Οι οικογέ­νειες Μπούρα από Μακρυράχη (Καΐτσα), Καλιώρα — Καραΐσκου — Στεφανή από Λυτόσελο, Γιαννακάκη από Περίβλεπτο, Κίσσα από Άγιο Σώστη — Σπερχειάδας,Ευσταθιου απο Φτερη ,Σαντάρμη από Αρχάνι, Μπενίση από Πάπα κ.λ.π. Σελ 27....Πρέπει να σημειώσω ότι εγώ μαζί με τον Τάσο Ευσταθίου που ήταν σιο λόχο πολυβόλων και τον Κώστα Δημ. Λυκοτσέτα, είχαμε επιστρατευθεί τον Αύγουστο του 1940 και ανήκαμε σε διαφορετικές κλάσεις. Με τις κλάσεις 1936-38 και 1939 και με τους στρατεύσιμους του 1940, σχηματίστηκε ένα σύνταγμα πλήρες με δύναμη πάνω από 4.000...
  • Έκθεση του Δ.Σ.Ε στον ΟΗΕ το 1947

    (Αναφορές για την περιοχή της Φθιώτιδος)  Ε' ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΡΧΗΓΕΙΟΥ ΡΟΥΜΕΛΗΣ (ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ) Δίνουμε παρακάτω πολύ λίγα στοιχεία, όσα κατορθώσαμε να συγκεντρώσουμε από την περιοχή αυτή για τις καταστροφές και ωμότητες που προκάλεσαν οι μοναρχοφασιστικές δυνάμεις στην περίοδο μετά την συμφωνία της Βάρκιζας.   ΛΗΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΕΣ: Προ και μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας οργανώθηκαν οι παρακάτω ληστοσυμμορίες: 1) Κώστα Βουρλάκη (Καρυά Φθιώτιδας) με δύναμη 70-120. 2) Μπουλουκούτα με δύναμη 10-23. 3) Τσαμαδιά με 25-35. 4) Λασπιά (Ανθήλη Λαμίας) με 20-35.5) Κ. Οικονόμου (Κορομηλιά Δομοκού) με 15·30. 6) Κ. Πατακιά με 15...
  • Φθιωτική ιστορική παράδοση και Ομηρικός Αχιλλέας

      Ο ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΑΠΟ ΑΓΓΕΙΟ       Το παγκόσμιο μυθολογικό και ιστορικό πρότυπο ρώμης και κάλλους, ο Ομηρικός Αχιλλέας λατρεύτηκε, ως θεοποιημένος ήρωας, σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας, οι οποίες διεκδικούν και την πατρότητά του.       Μια από αυτές είναι και η κοιλάδα του Σπερχειού, η σημερινή Φθιώτιδα ως συνέχεια της Ομηρικής Εριβώλακας Φθίας, επειδή τόσο ο Όμηρος, όσο και άλλοι αρχαίοι και νεότεροι συγγραφείς, επιστήμονες και ερευνητές θεωρούν το Σπερχειό ποταμό ως αναπόσπαστο τμήμα του βασιλείου των Αιακιδών, κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους Οι ιστορικές παραδόσεις είναι προφορικές διηγήσεις οι οποίες διατηρούν τη μακρινή ανάμνηση ενός ιστορικού γεγονότος. Αποτελούν δηλ. τον...
  • Διοικητική εξέλιξη του Δήμου Σπερχειάδος

    Ο πρώτος νόμος του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, ήταν ο νόμος της 27-12-1833/8-1-1834 (ΦΕΚ 3/10-10-1834), που αποτέλεσε και τον πυρήνα για το σχηματισμό των δήμων σε όλη την Επικράτεια. Τα άρθρο 1 του νόμου αυτού όριζε ότι : « Όλο το Βασίλειον της Ελλάδος θέλει διαιρεθεί σε δήμους, εκάστου δε δήμου θέλει προσδιορισθεί η περιοχή...». Παρακάτω, το άρθρο 4 όριζε ότι: «...παν χωρίον έχον τουλάχιστον 300 κατοίκους δύναται να σχηματίσει ιδίαν δημοτικήν αρχήν». Σύμφωνα με το νόμο, μικρότερα χωριά, σποραδικά χτισμένα σπίτια, μύλοι και άλλες οικοδομές, έπρεπε να ενωθούν...
  • Δήμος Σπερχειάδας.Ιστορική αναδρομή

      Ερευνώντας την ιστορική ταυτότητα της περιοχής μας θα αναφερθούμε στο κεφάλαιο αυτό και στην ιστορία της ευρύτερης περιοχής της κοιλάδας του Σπερχειού. Σ' αυτόν τον ιστορικογεωγραφικό χώρο η περιοχή μας είχε μια αξιόλογη παρουσία και προσφορά και διεκδικεί με το μικρό ή μεγάλο ρόλο που διαδραμάτισε τη συμμετοχή της στο ιστορικό γίγνεσθαι της πατρίδας μας. Προϊστορικά χρόνια Η κοιλάδα του Σπερχειού ευρισκόμενη στο κέντρο του κορμού της Ελληνικής Χερσονήσου υπήρξε κατά τη μακραίωνη ιστορία της το σταυροδρόμι από όπου διήλθαν λαοί, πολιτιστικά ρεύματα και επιδρομείς από και προς όλες τις...
  • Φθιωτική Λαογραφία-Βιβλιογραφική Απόπειρα

                                                                                           Του Γιώργου Παν. Σταυρόπουλου Αν υπάρχει ένας τομέας στη Φθιωτική Γραμματεία ο οποίος παρουσιάζει μεγάλη δυσκολία στη βιβλιογραφική καταγραφή του, αυτός είναι της Λαογραφίας. Κι αυτό γιατί, τις τελευταίες δεκαετίες, πλήθος είναι τα σχετικά δημοσιεύματα, κυρίως, στα πολυάριθμα συλλογικά έντυπα που κυκλοφορούν σήμερα ή έχουν εκδοθεί κατά το πρόσφατο παρελθόν.Η άνθηση της έκδοσης τέτοιων εντύπων οφείλεται στο γεγονός της σταδιακής εγκατάλειψης των ελληνικών χωριών χάριν των πόλεων. Η εγκατάσταση στα αστικά κέντρα, όχι πάντα επιθυμητή, δημιουργεί συναισθήματα νοσταλγίας για την πατρώα γη, τα οποία εκδηλώνονται με πολλούς τρόπους, μεταξύ των οποίων και η καταγραφή ηθών, εθίμων, εικόνων, βιωμάτων, αναμνήσεων. Δημιουργεί, επίσης, την επιθυμία, κάποιας μορφής, συνέχειας της ζωής του χωριού και διατήρησης των δεσμών των κατοίκων, η οποία απαιτεί συνδετικούς κρίκους και διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των διάσπαρτων, ανά την Ελλάδα (και όχι μόνο), μελών κάθε κοινότητας. Αυτό επιτυγχάνεται με την ίδρυση συλλόγων, την έκδοση εφημερίδων,...
  • Τότε που στη Φθιώτιδα καλλιεργούσαν Ινδική Κάνναβη

      Το 1886 κάποιος Λ.Κ.Τ. από τη Λαμία ενδιαφέρεται να καλλιεργήσει ινδική κάνναβη, να παράξει και να εμπορευθεί χασίς και με επιστολή στο περιοδικό "Ελληνική Γεωργία" ζητά πληροφορίες. Το περιοδικό, στη στήλη "ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ", σπεύδει να του απαντήσει (Νοεμβριος 1886, σελ.521): "Περί Χασίς. Τω κ. Λ.Κ.Τ. εις Λαμίαν-Δύνασθε ευκόλως και επιτυχώς να καλλιεργήσετε το ναρκωτικόν τούτο φυτόν όπερ είναι απλώς ποικιλία της κοινής καννάβεως...". Τον Αύγουστο του 1892, η "Ελληνική Γεωργία", στην ίδια στήλη (σελ.377-378} , αφου απαντήσει σε επιστολές αγροτών με θέματα όπως "περί γεωμήλων", "περί...

Αφηγήσεις

  • Αυτοκίνητα με Pick Up 45 στροφών!!!

      Είδα πρόσφατα δημοσιευμένη την παρακάτω φωτό με πικ άπ σε αυτοκίνητο και ξύπνησαν μέσα μου παλιές μνήμες!! Μνήμες από τις αρχές της 10ετίας του 1970 που πήγαινα στο Γυμνάσιο Σπερχειάδος. Μαθητές τότε που πολλές φορές σχολούσαμε νωρίτερα και ψάχναμε κάποιον Φτεριώτη που να έχει αυτοκίνητο (αγροτικό εκείνη την εποχή!!!) για να γυρίσουμε στο χωριό, γιατί ποιος περίμενε μέχρι τις 2 το μεσημέρι που έφευγε το μαθητικό λεωφορείο για τη Φτέρη!!! Έπρεπε να γυρίσουμε στο χωριό όσο πιο γρήγορα γίνεται για να βγούμε και νωρίς το απόγευμα στην πλατεία για μπάλλα!!!Κάποιες φορές βρίσκαμε μέσον, τις...
  • H Καραϊνο-Λένη και οι Τροτσκιστές !!!!!!

      Οι Βουλευτικές Εκλογές έγιναν στις 20 Νοεμβρίου 1977. Ήταν οι δεύτερες εκλογές μετά τη μεταπολίτευση και στο χωριό έγινε η καθιερωμένη «παρέλαση» των υποψηφίων, με τις καθιερωμένες υποσχέσεις επί παντός επιστητού και τη διανομή ψηφοδελτίων !!! Πέρα από τα γνωστά – ακόμη και σήμερα – κόμματα, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΕΔΗΚ, ΚΚΕ, συμμετείχαν και άλλα μικρότερα (Νεοφιλελεύθεροι, Εθνική Παράταξη, Συμμαχία Προοδευτικών & Αριστερών Δυνάμεων, κ.λ.π) Η ψηφοφορία έγινε στο Δημοτικό σχολείο με την καθιερωμένη στρατιωτική φρουρά για την τήρηση της τάξης. Το βράδυ στο καφενείο του Καραγιάννη – υπ όψιν απαγορευόταν τη μέρα των εκλογών η...
  • Κ.Κ.Ε ( ή …. Καλά Κεραμίδια Έχω!!!)

          Κάπου μέσα στον εμφύλιο. Στον κάμπο, κοντά στον Άμπλα της Παλιοβράχας, ήταν ένας ανθρωπάκος (δε θυμάμαι πώς τον έλεγαν) που είχε μια καλύβα και δίπλα ένα καμίνι και έφτιαχνε κεραμίδια. Το λεγόμενο κεραμιδαριό. Κάποιο βράδυ πήγαν οι αντάρτες και έγραψαν με μπογιά στον τοίχο της καλύβας Κ.Κ.Ε. !!!! Ασβέστη δεν είχε ο άνθρωπος, φοβόταν και να το σβήσει μην τυχόν και ξαναπεράσουν οι αντάρτες και αφού το σκέφτηκε έτσι, το σκέφτηκε και αλλιώς, τελικά το άφησε. Μετά από λίγο καιρό. περνάει μια έφιππη ομάδα του εθνικού στρατού. Είδε το σύνθημα γραμμένο στον τοίχο και σταμάτησε. Έπιασαν τον ανθρωπάκο και τον πήγαν στον...
  • Ο κόκκορας και το κρασί !!

        Τέλος 10ετίας του 60!!! (1967 ή 1968). Απογευματινό μάθημα στο Δημοτικό Σχολείο της Φτέρης!!! Τότε κάναμε και το απόγευμα 2 ώρες μάθημα (16.00΄- 18.00΄) Διευθυντής/Δάσκαλος τότε ο Βαγγέλης Αναγνωστόπουλος από τη Σπερχειάδα!! (τί να σας λέω!!!! Πολύ ξύλο ρε παιδιά. Ακόμα θυμάμαι εκείνον τον μαυροχάρακα!!). Μια φτεριώτισσα γιαγιά κρατώντας ένα ματσούκι, έρχεται προς στο σχολείο. Την είδαμε να κατεβαίνει από τα Μπαλτσακέϊκα και να μπαίνει στο προαύλιο. Είχαμε διάλειμμα και οι δάσκαλοι (Αναγνωστόπουλος, Στέλλα Κύρκου και Τούλα Ζυγούρη) ήταν στην αυλή. Πλησιάζει το Δάσκαλο και εμείς μαζευτήκαμε γύρω-γύρω από...
  • Lambretta !!!! Η Vespa του καθηγητή Ντζόϊδου

                                                                        Αφήγηση Κώστας Βασ.Τσίφτης   Αρχές της 10ετίας του 70 στη Φτέρη.!! Τα παιδιά του χωριού που πήγαιναν τότε στο 6τάξιο Γυμνάσιο Σπερχειάδας ήταν πάρα πολλά!!! Γέμιζαν κάθε πρωΐ ένα 32άρι λεωφορείο του ΚΤΕΛ και πολλά πήγαιναν και όρθια!!!!! Μαθητικό λεγόταν!!!! Έρχονταν στο χωριό στις 07.00΄- 07.10΄ το πρωΐ, έπαιρνε τους μαθητές, τους πήγαινε στη Σπερχειάδα και μετά το τέλος των μαθημάτων, στις 14.30΄ τους ξαναέφερνε στο χωριό. Μεταξύ αυτών των παιδιών και εγώ που το 1971 πήγα στην Α΄ Τάξη του Γυμνασίου!! Πώς καταφέρναμε μετά την επιστροφή μας στο χωριό να φάμε, να ξεκουραστούμε, να διαβάσουμε και κατά τις 17.00΄ να είμαστε στην πλατεία του χωριού για να παίξουμε μπάλα, ακόμα δεν μπορώ να το εξηγήσω!!! Η πλατεία του χωριού τότε ήταν στρωμένη με χαλίκι!! Γαρμπίλι!!! Αλοίμονο σ όποιον έπεφτε κάτω!! Θα μάτωνε σίγουρα γόνατα , παλάμες και αγκώνες!!! Γύρω - γύρω στην πλατεία υπήρχαν ακακίες. Υπήρχαν...
  • 5-11-1988: Αφήγηση Παντελή Χρήστου Τσιούστα (1929-6/10/2011)

    «Εκεί στο σπίτι του Παντελή, στο ρακαριό του κατά την απόσταξη του τσίπουρου με τα καζάνια του, τη νύχτα - παράωρα, λαμβάναμε την ευκαιρία ν’ αναπολήσουμε λίγο τα παλιά, αλλά και τα ιστορικά - λαογραφικά, ότι ο καθένας από τους προγόνους και συγχωριανούς του θυμόταν: Μου έδειχνε, εκεί δίπλα, ένα πέτρινο λείψανο τοίχου της πόρτας απ’ το πατρογονικό σπίτι του θρυλικού πολεμιστή στο Μεσολόγγι, προγόνου του, Χρήστου Τσιούστα, εκεί που σκότωσαν το σκυλί του καπετάνιου Χρήστου Φωτομάρα, για να το φάνε το 1826. Δεν ξέρω αν σώζεται ακόμη το λειψανο αυτού του τοίχου. Αν ναι, τούτο αποτελεί...
  • Τώρα απ΄δε μπουρεί να κάνει χουράφ΄ θα του δώσου να του φαν΄τα λιουντάρια;

    Θα ήθελα, επηρεασμένος από το άρθρο του Γιώργου Κωστούλα 12/11 και τη φράση της θειάς Ρήνης της μάνας του (το πραματάκι μ΄ποιος ξέρ΄σε τι χέρια έχει πέσει), να σημειώσω και τα παρεμφερή αισθήματα της δικής μου μάνας: Κατά την ίδια 10ετία (1950) οι γύφτοι εκτός από τις γνωστές τράμπες που 'εκαναν περιφερόμενοι στα χωριά, υπήρξαν περίοδοι που, αγόραζαν τα γέρικα γαϊδουρο-αλογο-μούλαρα για τις ανάγκες των κυκλοφορούντων τότε τσίρκο, τα οποία εκτελούσαν νούμερα και με λιοντάρια. Σε μια τέτοια περιοδεία τους εξεύρεσης θηραμάτων πέρασαν ένα απόγευμα και από το χωριό μας. Η ανέχεια και η μιζέρια των...
  • Η ληστεία του Μπαρμπα-Μήτρου και το παντελόνι του Μπαρμπα-Μήτσου

      Από το βιβλίο ΄΄Φτεριώτικες Ιστορίες΄΄ του Βασ.Δ.Σταμοκώστα. Η ληστεία του Μπαρμπα-Μήτρου και το παντελόνι του Μπαρμπα-Μήτσου (Έμμεση αφήγηση παρόντων στο περιστατικό). Εκεί γύρω στη ΙΟετία του 1960 κατά τη Δευτέρα επίσης που γινόταν το παζάρι στη Σπερχειάδα, ορισμένοι από τους κατοίκους της Φτέρης, αλλά και της Παλαιοβράχας για να αποφεύγουν τον συνωστισμό και την ταλαιπωρία με τη συγκοινωνία, συνήθιζαν κατά παρέες να παίρνουν ταξί με κάποιο επί πλέον κόμιστρο από το εισιτήριο του λεωφορείου. Κάποια από αυτές τις Δευτέρες σε μια παρέα συμμετείχε ο μπαρμπα-Μήτρος ο Κολοκύθας (1880-9/2/1969) και ο...
  • 1987. Αφήγηση έμμεση: Αναστασίου Γεωρ. Λαγού (1938 -29/3/1991)

    α) Στην κηδεία του Γεωργάκη Δημητρίου Τσιρέκη (1894-2/4/1970), με ιερέα τον παπα-Γιώργη Ανδριτσόπουλο (1906-2/2/1990) και ψάλτη τον Αθαν. Σωτ. Σκαραφίγκα (1900-27/3/1974), πλησίασε στο ψαλτήρι ο μπαρμπα-Γιάννης Τσατσαρής επιχειρώντας να ψάλλει κι αυτός μήπως εξασφαλίσει κάποιο μικρό χαρτζιλίκι, για να ικανοποιήσει, έστω και λίγο, την αδυναμία του στο κρασί! Με το πρώτο - δεύτερο μουρμούρισμα του μπαρμπα-Γιάννη έφθασε στα ρουθούνια του μπαρμπα-Θανάση η μυρουδιά του κρασιού απ’ το στομάχι του μπαρμπα- Γιάννη. Χωρίς καθυστέρηση ο μπαρμπα-Θανάσης λέει επιτακτικά στον μπαρμπα-Γιάννη: Γιάννη, φύγε,...
  • 1980: Αφήγηση Ιωάννου Ευαγ. Πετσάλα (1912-5/4/2001)

    Στα πλαίσια της συνεργασίας μας στο Σύλλογο Φτεριωτών, αλλά και αυτής της συγγενικής μας σχέσης, πολλές φορές ο σεμνός και μειλίχιος άνθρωπος, ο μπαρμπα-Γ’άννης (πρόεδρος του Συλλόγου μας στην Αθήνα), μας περιέγραφε ορισμένα περιστατικά από τη γειτονιά των Πετσαλαίων και του Κλειτσού γενικότερα. Μεταξύ αυτών και για τον πρόεδρο Ν. Παταργιά».Όταν παίζαμε σε κάποια αλάνα εμείς τα Πετσαλάκια, τα Καψαλάκια, Τσογκάκια, Παταράκια κλπ. παιδιά του Κλειτσού, ο γιος του Μπαρμπα-Νίκου Παταργιά ο Σωτήρης (κατά το παρατσούκλι του Βράκας) ήταν μεγαλύτερος και αρκετά σωματώδης. Τα χέρια του μόνο έμοιαζαν...
  • Η νοοτροπία των Φτεριωτών – Ιδιαίτερα των γυναικών, και η συμβολή της Μαίρης Κοντογεώργη

                                   Η νοοτροπία των Φτεριωτών – Ιδιαίτερα των γυναικών, και η συμβολή της Μαίρης Κοντογεώργη                                                                                                Κώστας  Βασ.Τσίφτης Χτές βράδυ, στο δρόμο έξω απ το καφενείο του Λιά, πίνοντας το ποτό μας συζητούσα με τον Αντρέα Χρ. Λαγό σχετικά με το χωριό μας, τους κατοίκους του και τη νοοτροπία τους. Πάνω στη συζήτηση είπα ότι έχω παρατηρήσει ότι η Φτέρη είναι ίσως το μοναδικό χωριό της Δυτ. Φθιώτιδος στο οποίο σχεδόν κάθε μέρα – κι όχι μόνο το Σαββατόβραδο ή Κυριακή μετά την εκκλησία - θα δείς γυναίκες στο καφενείο ή στην ταβέρνα. Ένα φαινόμενο που δεν το συναντάς σ άλλα χωριά!!! Μου είπε ότι αυτό το φαινόμενο δεν είναι τωρινό κι έχει την εξήγησή του!! Οφείλεται στη Μαίρη Κοντογιώργη της Αγροτολέσχης του Εθνικού Οργανισμού Προνοίας, που ήταν στο χωριό μας την περίοδο 1968-1973. Αυτό...
  • Για ψάρια ήρθαμε!! Όχι να κόψουμε ξύλα!!!

                                                                                                              Αφήγηση Κώστας Βασ.Τσίφτης Για ψάρια ήρθαμε!! Όχι να κόψουμε ξύλα!!! Καλοκαίρι στη Φτέρη. Αρχές της Δεκαετίας του 90 !!! Μια παρέα παιδιών μαζί με τους μεγάλους Β.Κ. και Β.Σ. συνεννοήθηκαν να πάνε στο Σπερχειό για ποταμίσια ψάρια!! Ο Β.Κ. (Θεός σχωρές τον!!!) ήξερε 2-3 βούθλες (μεγάλες και βαθειές γούρνες) που είχαν ψάρια. Είχε μαζί του λίπασμα (νιτρική αμμωνία, 2-3 καψούλια από δυναμίτη και λίγο βραδύκαυστο φυτίλι!! Έφτασαν στο ποτάμι και ο Β.Κ. έβαλε σ ένα μικρό πλαστικό μπουκάλι το λίπασμα, κρέμασε στο μπουκάλι με σχοινί μια πέτρα για βάρος για να πάει κάτω απ το νερό, έβαλε το καψούλι κι άναψε το φυτίλι!!!! Το έπιασε και το πέταξε υπολογίζοντας να πέσει στο πιο βαθύ σημείο!!! Όπως το πέταξε όμως, η αυτοσχέδια κατασκευή δεν έπεσε στο νερό αλλά κρεμάστηκε στο κλωνάρι από έναν πλάτανο της όχθης. Όλοι ποδοτσακίστηκαν να απομακρυνθούν και να κρυφτούν!!! Μετά από λίγο ακούστηκε η έκκρηξη και το κλωνάρι απ τον πλάτανο έσπασε κι έπεσε στο νερό!!! Τότε ακούστηκε η φωνή του Β.Σ. που απευθύνονταν...
  • Ιστορίες εαρινών επιχωρίων συνάξεων.

                                                     Αφήγηση Γιώργου Ι.Κωστούλα Αγαπημένες συγχωριανές / αγαπημένοι συγχωριανοί,  18 μικροκείμενα αυτή η ανάρτησή μου. Μια πλεξούδα μαρτυριών και περιστατικών που, εν είδει μνημοσύνου, ανακαλούν στη μνήμη μας αγαπημένα πρόσωπα: Τον κάτισχνο συμμαθητή που βρέθηκε στη φαρμακερή δίνη χαχανητών. Τη γιαγιά που περίμενε να κάνει σεφτέ στον παζάρι- ταμένο δώρο στην εγγόνα. Τον αλκοολικό συχωριανό, που, μέσα την αναξιοπάθειά του, έπινε αξεδίψαστα, αναζητώντας κάποιον καλό λόγο. Το άνηβο μειράκιο, που με νωπό τον αχό του εμφυλίου ζαχάρωνε ένα πιστόλι. Τη μάνα που έτρεμαν τα πόδια της στο φευγιό του γιου για τη μεγάλη πόλη. Το γλωσσικό διαμαντάκι της συγχωριανής που παρομοίωσε τη φλεβίτιδά της με καναβίδια. Κα άλλα, και άλλα… Ευτυχώς, δεν έλειψαν και φέτος -το αντίθετο -οι επ’ ευκαιρία του Πάσχα, επιχώριες εαρινές συνάξεις παρεπιδημούντων...
  • Βιβλιοχαρτοπωλείο ο παράδεισος

                                        H μάθημα ενάρετου εμπορίου από ένα ζεύγος βιβλιοχαρτοπωλών του ‘50                                                                            Του Γιώργου Ι. Κωστούλα   Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι αφιερώνω το παρακάτω κείμενο, εν είδει μνημοσύνου, σε όλους τους τυπικούς και άτυπους δασκάλους μας και γενικώς τους μεγαλύτερούς μας, που με τη σοφία τους και, κυρίως, το παράδειγμά τους συνετέλεσαν στην ανάδειξη ό,τι καλού έχουμε μέσα μας. Σημείωση: Οι πραγματικοί πρωταγωνιστές του κειμένου είναι το ζεύγος Αναστάσιου Κύρκου, συγχωριανοί μας που διατηρούσαν σπουδαίο βιβλιοχαρτοπωλείο για δεκαετίες στη Λαμία. Οι Φτεριώτες αναγνώστες της ανάρτησης, που θα διαβάσουν το κείμενο, καλούνται να αντικαθιστούν το όνομα «Παραδείσης» του κειμένου με το «Κύρκος». [Πρώτη δημοσίευση στην Καθημερινή και στο Capital.gr με τους τίτλους: «Βιβλιοχαρτοπωλείο ο παράδεισος» και «Μάθημα ενάρετου εμπορίου από ένα ζεύγος βιβλιοχαρτοπωλών του ‘50»,...
  • Μπ’σκάρ μι φασούλια!!!!

    Η γιορτή του Μιχάλη Γ. Τάμπου, το γραμμόφωνο, η κότα, το τσίπουρο και το ποδήλατο. 1956-1957 είμαστε συμμαθητές στην τελευταία τάξη, την ογδόη, στο Γυμνάσιο Σπερχειάδας, Βασ. Δ. Σταμοκώστας, Μιχ. Γεωρ. Τάμπος και Γεώρ. Κων. Μπαλέσσας. Ο γράφων έχει ξεμείνει από όλη την παλιά φρουρά των φτεριωτών, γύρω στα 45 παιδιά, άλλοι τελείωσαν, άλλοι διέκοψαν, άλλοι πήγαν στη Λαμία και άλλοι στο ιδιωτικό Μακρακώμης. Η παλιά θορυβώδης ζωή στη συνοικία των φτεριωτών (Παγκράτι την είχαμε ονομάσει) ,στο δυτικό άκρο της Σπερχειάδας, έπαψε να υπάρχει. Ξέμεινα εγώ, ο Τάκης Γεωρ. Κολοκύθας, ο Μήτσος Κ...
  • Μήπως σφύρ’ξις Μήτρου μ’;

    Πολλές αναφορές κατά καιρούς έχουν γίνει για τους μετανάστες της Αμερικής ιδιαίτερα κατά τις πρώτες τρεις 10ετίες του 1900, στη διάρκεια των οποίων η Ελλάδα αναζωογονήθηκε και επούλωσε πολλές πληγές από τους διαρκείς πολέμους.α). Κάποιο απ’ αυτά τα χωριατόπαιδα εργάστηκε σκληρά αρκετά χρόνια εκεί, έκανε προκοπή, σπίτια, οικογένεια και ήρθε στην ευχάριστη θέση, κάποια στιγμή, να καλέσει και τον αδερφό του από το χωριό να του δείξει την άλλη ζωή στη μακρινή πλούσια Χώρα.Όταν με το καλό ο αδερφός έφθασε στο σπίτι του ευημερούντα αδερφού, βρέθηκε σε τελείως άλλον κόσμο. Άρχισε ο αδερφός του για να...
  • Στο μαγαζί του Γιάννη Γεωρ. Κωστούλα

                                                                                                       Αφήγηση Γεωρ. Ι. Κωστούλα 2016. Είναι 10ετία του 1960. Ο μπαρμπα-Γιάννης με την θειά Ειρήνη έχουν αγοράσει στον Άμπλα Παλαιοβράχας ένα ωραίο ποτιστικό χωράφι. Χρόνιος καημός των Φτεριωτών ν’ αποκτήσουν ποτιστικά χωράφια Μεταξύ των προϊόντων που καλλιεργούν, σημαντική προτίμηση έχουν και τα κηπευτικά που, λόγω της επάρκειας νερού, η προκοπή τους είναι εξασφαλισμένη.Οι αχλαδιές και τα κηπευτικά είναι στην πρώτη γραμμή και φέρνουν ζεστό χρήμα στο ταμείο τους, ιδιαίτερα από τη Λαϊκή του Καρπενησίου, τώρα μάλιστα που ο μπαρμπα_Γιάννης απέκτησε αγροτικό αυτοκίνητο και δίπλωμα οδήγησης.Τ’ απογεύματα που καταστάλαζαν στο σπίτι, δεν παρέλειπαν ν’ ανοίγουν το μαγαζάκι τους, που είχε απ’ όλα, και κατά προτίμηση τα φρέσκα κηπευτικά και φρούτα.Απ’ έξω στον μικρό αύλειο χώρο και κάτω από τον γεροπλάτανο κάποιοι χωριανοί τόριξαν στο χαρτοπαίγνιο για να περνάει η ώρα. Μεταξύ των παικτών και ο απότακτος λοχαγός του 1935-36 Αλέξανδρος Κλεφτοδήμος, τον οποίον τιμητικά τον αποκαλούσαν Καπετάνιο.Ο μαγαζάτορας έχει στήσει κιόλας δυο – τρία τελάρα με τα φρέσκα...
  • Οι Σταμοκωσταίοι και το κρασί

                 Γεώργιος Κων. Σταμοκώστας. (Παρατσούκλι: Γιωργάνας ή Γκλάβας ή Αμήν 1912-23/6/1987)   «Γενικά οι Σταμοκωσταίοι ανήκαν στους λάτρεις του κρασιού. Τιμούσαν το αγαθό που πρωτοευλόγησε ο Χριστός κατά υπερβολικό πολλές φορές τρόπο. Πίστευαν στα λόγια του Γαλιλαίου (Ιταλός αστροφυσικός) ότι: Η ΓΗ ΚΙΝΕΙΤΑΙ, αλλά δυσκολεύονταν να το καταλάβουν και γιαυτό συμπλήρωναν: ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΙΕΙΣ ΚΡΑΣΙ!! Κατά την εφαρμογή του πειράματος πέραν από την απόλαυση, ήταν απαραίτητη και η φιλοσοφία, οι μικροαντεγκλίσεις για ψύλλου-πήδημα, τα πειράγματα και υπονοούμενα, αλλά και η εξομολόγηση των προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο καθένας. Ήταν το μέσον που τους αντάμωνε, η καταφυγή, η...
  • Αφήγηση Γεωρ. Δημητρ. Σταμοκώστα

    Στα πλαίσια των οικογενειακών μας συζητήσεων, συχνά αναφερόμαστε σε δύσκολες και μίζερες εποχές της οικογένειάς μας και ημών των ιδίων.Στην προκειμένη περίπτωση συγκράτησα δυο περιπτώσεις που μου είπε ο Γιώργος (Μαλίτος το παρατσούκλι του) οι οποίες λίγο πολύ έχουν ως εξής:α). Κάποια μέρα ο πατέρας με πήρε μαζί του στο χωράφι, στην Ιτιά, να βοηθάω στις δουλειές Ήμουνα στα 13 μου και έδειχνα να έχω πρόωρη ανάπτυξη.Ήρθε η ώρα να βάλουμε κάτι στο στόμα μας. Έχουμε μαζί μας λίγο γελαδίσιο τυρί στο κλειδοπίνακο (ξύλινο στρογγυλό χειροποίητο τύπου τάπερ) και λίγες ελιές θρούμπες στην πετσέτα, με...
  • Η «παλιννόστηση» της επιταγμένης ντοριάς φοράδας μας

                                                     Αφήγηση Βασίλειος Δ.Σταμοκώστας Η «παλιννόστηση» της επιταγμένης ντοριάς φοράδας μας, Σεπτέμβριος 1949 και τα φιλοζωικά συναισθήματα των ανθρώπων. Κατά την περίοδο του Ανταρτοπολέμου ο Στρατός έκανε επιτάξεις αλογομούλαρων και ημιονηγών για τη μεταφορά οπλισμού, τροφίμων και τραυματιών σε μέρη που δεν τα πατούσαν αυτοκίνητα.Το Κέντρο Επίταξης ήταν η Υπάτη, όπου οι κάτοχοι του ζώου, το παρέδιδαν και έπαιρναν από την αρμόδια επιτροπή ένα αποδεικτικό πιστοποιητικό με τα χαρακτηριστικά του ζώου. Ο πατέρας μου είχε δυο φοράδες και επέταξαν τη μία, την νεώτερη.Μετά τη λήξη του οδυνηρού αυτού πολέμου ειδοποιήθηκε να πάει στην Υπάτη να την παραλάβει. Κάποιοι από τους συγχωριανούς εκεί ενημερώθηκαν ότι το ζώο τους σκοτώθηκε ή ψόφησε και θα πάρουν από το Κράτος άλλο...
  • Η γιαγιά μου η Καλομοίρα.

                                                                                     Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης      Τη γιαγιά μου - τη γυναίκα του παππού μου του Τσιφτο-Κώτσιου - την έλεγαν Καλομοίρα. Ήταν το γένος Μπαρτσιώκα, αδερφή του Μπαρτσιωκο-Βαγγέλη!! Γυναίκα αθυρόστομη που δεν άφηνε τίποτα να πέσει κάτω, με χιούμορ που έσπαγε κόκκαλα και χοντρές πλάκες που άφησαν εποχή. Δυό απ αυτές τις πλάκες μου τις είχε διηγηθεί - ο μακαρίτης - ο Μακρο-Κωστάκης. 1η. Γλίνα μ΄ αλάτ΄!!!! Ηταν μια βροχερή μέρα πριν τον πόλεμο. Η Καλομοίρα κατέβαινε απ την Ανω Φτέρη με φορτωμένο το γάϊδαρό της και για να μη βραχούν τα πράγματα που είχε φορτωμένα είχε ρίξει από πάνω μια μαντανία. Αυτή είχε μια ζακέτα πάνω απ το κεφάλι της για να μη βρέχεται. Παραδόξως έρχονταν από το δρόμο των Ελληνικών κι όχι απ το δρόμο της Κοκκορής που έρχονταν συνήθως. Μπήκε στο χωριό και άρχισε να φωνάζει!! - Αλάαααατ!!! Γλίνα μ αλάααατ!!! (Δηλ. Αλάτι!! Ανταλλάσσω...
  • Διάφορες αφηγήσεις Φτεριωτών

                                                                   Αφήγηση: Δημ. Γ. Τσιτούρα (1916-13/6/1993) Στο νοσοκομείο «Σωτηρία», είναι χειρουργημένος και πήγα να τον επισκεφθώ. Γενομένης σχετικής συζήτησης για ιδιαιτερότητες των συγχωριανών μας διασαφηνίζει: Την εποχή που ήταν πρόεδρος του χωριού ο Νίκος Παταργιάς, μπαίνοντας μια μέρα στο μαγαζί του Κουμπουρλή (Χρήστου Λαγού), απευθύνει χαιρετισμό στους θαμώνες: Χαιρετώ το μεγαλείον! και ιδιαιτέρως τον Γεώργιον του Κ. Ο Γεώργιος του Κ. ήταν ο παππούς του Γιώργου, Κούλας, Ανδρέα και Μαρίας. Ο δεύτερος Πλιάτσικας Γεώργιος ήταν του Δημ. και άνδρας όπως είπαμε της Βαγγέλως (Τουμπανίνας) και ο τρίτος ήταν του Σπύρου, ο κατά το παρατσούκλι του Ζιακούλας, ο οποίος τόσο αυτός, όσο και ο Τούμπανος δεν είχαν κάνει παιδιά. «Αξιοσημείωτο είναι ότι πέθαναν και οι τρεις σε δυο χρόνια μέσα. Ο του Κ. Το 1958, ετών 86, ο του Σπύρου 1956, ετών 73 και του Δημ. 1958, ετών 65». Μιας και ο λόγος για...
  • Αφήγηση Δημητρίου Γεωρ. Σταμοκώστα

                                                                  Διάφορες διαχρονικές αφηγήσεις Δημητρίου Γεωρ. Σταμοκώστα (1904-31/12/1997)   α). Το όργωμα των χωραφιών γινόταν με ξυλάλετρο, με βόδια ή με αλογομούλαρα. Για το σαλάγημα των βοδιών – αγελάδων οι γεωργοί χρησιμοποιούσαν ένα σιδερένιο αιχμηρό, από τη μια μεριά, όργανο σαν κλαδευτήρι που το ονομάζανε «β’ κέντρα ή φ’ κέντρα» ήτοι: βουκέντρα (βου κέντρα), ενώ το αλώνισμα μόνο με άλογα κατά προτίμηση πεταλωμένα. Όπως θυμήθηκα από τις πρώτες 10ετίες του 1910 τα αλώνια ήταν σε κοινόκτητο χώρο πρώτα στα Βαρκά εκεί που είναι το σταυροδρόμι και το πηγάδι και αργότερα στον Ξεριά. Το πηγάδι το κτίσανε κάποιοι Κοντοδημαίοι από το Νικολίτσι το 1917. β). Για την είσπραξη του φόρου των αγροτικών προϊόντων προσέρχονταν από πλευράς Αρχών, ένας χωροφύλακας, με φουστανέλα, και ένας...
  • Αυλοκόλακας ή ..Βρυκόλακας ???

                                                                     Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Ήταν προς το τέλος του 1977. Μόλις είχα τελειώσει το Εξατάξιο τότε Γυμνάσιο Σπερχειάδος και ήμουν ακόμη στο χωριό. Ήταν Νοέμβριος και προεκλογική περίοδος, για τις δεύτερες μετά τη Μεταπολίτευση εκλογές. Τα απογεύματα, όταν δεν έπαιζα μπάλα στην πλατεία, πήγαινα και βοηθούσα στο καφενείο του ξαδέρφου μου του Γιάννη Καραγιάννη. Εκεί ήμουν και εκείνο το σούρουπο όταν κατέφθασε μια λευκή Janguar και κατέβηκε μια γυναίκα ξανθιά με άσπρη γούνα με την παρέα της 2-3 ακόμη άτομα. Ήταν όπως έμαθα μετά, η Τζούλια Τσιριμώκου – Πιμπλή (κόρη του παλιού πολιτικού Ηλία Τσιριμώκου), υποψήφια Βουλευτής με το κόμμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μπήκε στο καφενείο και χαιρέτησε όλους τους Φτεριώτες που ήταν εκεί. Κάθησε σ ένα τραπέζι και άρχισε να μιλάει για τις εκλογές και την υποψηφιότητά της. Εγώ δεν...
  • Αφήγηση Κων/νου Γεωρ. Τσατσαρή

                                                                                                    Κων/νος Γεωρ. Τσατσαρής (1899 -16/3/1992)   Σύμφωνα με αφηγήσεις των γονιών του Γεωργίου και Πηνελόπης Τσατσαρή:α). Στο Σχολείο τα μεγαλύτερα παιδιά κούρευαν τα μικρότερα με τη φροντίδα τού δάσκαλου για ευνόητους λόγους υγιεινής και απαλλαγής από τις ψείρες, περίοδος 1880 - 1900 περίπου. β). Όπου το σπίτι Τσίφτη σήμερα, διατηρούσε μαγαζί ο αδελφός τού παπα-Γιώργη Σακελλάρη, ο Αναγνώστης. Το όνομα Αναγνώστης, καθιερώθηκε γιατί διάβαζε πάντοτε αυτός τον Απόστολο στην εκκλησία, καθώς και άλλα κείμενα που το τυπικό της εκκλησίας όριζε για ανάγνωση, όπως τον Εξάψαλμο, το Κοντάκιο, τον Οίκο, το Μηνολόγιο κ.α.Ο Αναγνώστης λοιπόν αυτός, κατά τους θερινούς μήνες έκανε το δάσκαλο, τόσο στα παιδιά που έμεναν στην Επάνω Φτέρη, όσο και σ’ αυτά που έστελναν οι γονείς τους από την Κάτω Φτέρη (περίοδος 1870 και μετά), χρησιμοποιώντας για αίθουσα διδασκαλίας το χαγιάτι του Αγίου Γεωργίου, που ήταν στο βορινό μέρος της εκκλησίας, η οποία κτίστηκε ως γνωστό το 1843.Τότε που οι ιστορικοί πρόγονοί...
  • Ο Ευρυπίδης και το …. φάντασμα!!

    Αφήγηση Κώστας Τσίφτης   Ο Ευρυπίδης ήταν Φτεριώτης !!!!. Ευρυπίδης Αρκούδας, ήταν το όνομά του. Είχε γεννηθεί με σύνδρομο Down και ως εκ τούτου την προστασία του την είχε αναλάβει ο μεγαλύτερος αδερφός του ο Αλέκος και η Ευδοξία η σύζυγος του Αλέκου.. Έμεναν μαζί στην Αθήνα, αλλά κάθε Ιούνιο, μόλις τελείωναν τα σχολεία, ανέβαιναν όλοι μαζί στο χωριό. Το τέλος των μαθημάτων στο σχολείο και ο ερχομός του Ευρυπίδη στο χωριό, σηματοδοτούσε και το καλοκαίρι. Εκείνη την εποχή (τέλος 10ετίας 1960) στα μαγαζιά του χωριού υπήρχαν 2 ηλεκτρόφωνα (μάρκας ΑΜΙ αν θυμάμαι καλά). Το ένα ήταν στο μαγαζί του Χαράλαμπου Κωστούλα και το άλλο...
  • Ο μισεμός

                                                                                                                ( ξενιτεμός - εκπατρισμός )     Αφήγηση από Αλεξάνδρα Νικ. Μακρή το γένος Ευαγ. Σακελλάρη 13-6-1987 Φτέρη.   Ως γνωστό κατά τις πρώτες 10ετίες 1900 το μεταναστευτικό ρεύμα προς την πλούσια Αμερική ήταν ιδιαίτερα διογκωμένο. Κατά δεκάδες τα ελληνόπουλα από κάθε χωριό ταξίδευαν από διάφορα λιμάνια της Ελλάδας και της Ευρώπης προς τη Μεγάλη Χώρα.     Συνήθιζαν, παραμονές της αναχώρησής τους ν' ανταμώνουν σε κάποιο μαγαζί ή σπίτι με τις οικογένειές τους και να γλεντάνε μέχρι πρωίας. Πού τότε τα ηλεκτρονικά μέσα μουσικής να συμβάλλουν με τους δυνατούς τους ήχους στη συγκινητική μεγάλη εκδήλωση του χωρισμού;  Μερικοί απ' αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ στην Πατρίδα, αφήκαν τα κοκαλά τους στην ξένη γη.     Η εν λόγω γηραιά θειά Αλεξάνδρα (1900 - 29/8/1996) θυμάται ένα απ' τα τραγούδια που τραγουδούσαν τα, για την ξενιτιά, παιδιά: «Φύτρωσε στη βιτρινίτσα πού  ναι τά  μορφα κορίτσια που με βάλανε στη μέση να φιλήσω ποια μ' αρέσει.   Να φιλήσω τη Βασίλω που ναι κόκκινη σα μήλο να...
  • Δώδεκα Κοντογιανναίοι δεκατρείς ταμπουράδες

                                             «Δώδεκα Κοντογιανναίοι δεκατρείς ταμπουράδες (παροιμία)»                                                                         Η καταλειφθείσα νοοτροπία των Πασάδων και οι Αγνοί Πατριώτες. Με την ευκαιρία της πρόσφατης έκδοσης του βιβλίου μου: «ΟΙ ΣΤΑΜΟΚΩΣΤΑΙΟΙ, ΠΑΠΠΟΝ ΠΡΟΣ ΠΑΠΠΟΝ, ΔΥΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΑ ΔΕΝΔΡΑ», χρησιμοποίησα ορισμένα κομβικά ιστορικά στοιχεία του χωριού, που αναφέρονται κυρίως στην ιστορία των τιμηθέντων πρόσφατα ηρώων προγόνων μας Τριαντάφυλλου Κατσούδα και Νίκου Φτέρη, με την ανέγερση των προτομών τους. Θεώρησα χρέος μου, αυτά να γίνουν γνωστά σε όσους ήρθαν, έρχονται και θάρθουν, όχι μόνον στους απογόνους των Σταμοκωσταίων, αλλά σε όλους τους φτεριώτες και Έλληνες πατριώτες, μέσα και από το παρόν άρθρο: 1ον). Ο ακούραστος Φτεριωλάτρης, ερευνητής - «τρυποφράχτης» - συγχωριανός μας Σπύρος Βασιλείου Παπακώστας, συμπληρώνει τη σύνθεση της ιστορίας του χωριού μας, με ένα αξιόλογο ιστορικό χρονικό, που έλαβε χώρα το 1843 στον ναΐσκο του Αγίου Δημητρίου, στα τότε «Καλύβια», όπου το σημερινό χωριό Φτέρη. Είναι γνωστό ότι το 1843 το τότε Στράτευμα, δια των στρατηγών Καλλέργη και Μακρυγιάννη...
  • Το πέταγμα του ορτυκιού

                                                                                                                                                       Αφήγηση Δημήτριος Βασ.. Θραψίμης Τα παλιά τα χρόνια όταν οι παρακάτω Φτεριώτες ήταν νεαροί, συναντήθηκαν στο κυνήγι. Ο Τάσος Κουκούλης (Γατσανο-Τάσος το παρατσούκλι του και άριστος κυνηγός!!!), με τον Ανδρέα Λαγό (Λαγ-Αντρέας το παρατσούκλι του). Κάθισαν κάτω από ένα δέντρο να ξεκουραστούν και να συζητήσουν πως πήγε το κυνήγι της ημέρας . -Τι έγινε Τάσο? -Όλα καλά Ανδρέα. -Πως πήγε το κυνήγι σήμερα?? Τάσο χτύπησες τίποτα ; -Χτύπησα ένα λαγο, 5-6 τρυγόνια και καμιά δεκαριά ορτύκια απαντάει ο Τάσος. -Μπράβο Τάσο και τα αεταίρια τους ; (συντρόφους – ταίρια τους) -Μερικά ναι . -Εσύ τι έφτιαξες Ανδρέα χτύπησες τίποτα ? -Τι να χτυπήσω ρε Τάσο???, Αυτά τα άχρηστα τα ορτύκια πετιόντε (πετάνε) αλάνταβα και σ’ κόβνε το αίμα….!!!!!! Αυτή ήταν η συζήτηση του Λαγ-Αντρέα και του Γατσανο-Τάσου!!!.- ...
  • Τι καιρός είναι αυτός

                                                               Αφήγηση Δημήτριος Βασ. Θραψίμης Ο Νίκος Τσούστας ήταν γιος του Τσούστα του Γραμματοδιδάσκαλου Ένας άνθρωπος ήσυχος, και νηφάλιος . Παντρεύτηκε μια κοπέλα από την Κουτσούφλιανη, την οποία έστελνε καθημερινά και έβοσκε καμιά δεκαριά γίδια που είχαν. Του άρεσε πολύ η κολτσίνα, έπαιζε τακτικά και ΠΡΟ-ΠΟ, και είχε κερδίσει κάνα δυο φορές λίγα λεφτά. Το ΠΡΟ-ΠΟ το κατέθετα εγώ στη Μακρακώμη όπου κατέβαινα κάθε μέρα λόγω της δουλειάς μου. Ένα βράδυ στη ταβέρνα της Νίκης τα είχε ψιλοκοπανίσει και μόλις μπήκα μέσα ήθελε σώνει και καλά να με κεράσει γιατί αισθανόταν υποχρέωση που του κατέθετα το ΠΡΟ-ΠΟ. Κάποια στιγμή σηκώθηκε, ζήτησε συγγνώμη για να πάει για κατούρημα . Όλη η πελατεία τότε του μαγαζιού πήγαινε για κατούρημα απέναντι στη μάντρα της Χαρίκλειας Τσατσαρή, γιατί δεν...
  • Σφαιρηδόν κατεβαίνω …… Σωρηδόν ανεβαίνω

                                                                                                             Αφήγηση Ευάγγελος Κων/νου Τσίφτης   Προπολεμικά, περίπου το 1938-1939, το καφενείο του Ηλία Καραγιάννη στη Φτέρη ήταν γεμάτο κόσμο. Εγώ τότε ήμουνα περίπου 10-12 χρονών και έκανα το γκαρσόνι στο καφενείο, αφού τη μεγαλύτερη αδερφή μου την Ελένη την είχε παντρευτεί ο Ηλίας Καραγιάννης. Σ΄ένα τραπέζι κάθονται ο Βάγιας Καραγιάννης και ο Βαγγέλης Παταργιάς (ο επονομαζόμενος και «Μαύρος») και πίνουν τσίπουρα. Είχαν πιεί αρκετά, και κάποια στιγμή άρχισαν να λογομαχούν!!! Ο Βάγιας κάποια στιγμη του είπε «δεν είσαι άντρας ρε» και ο Βαγγέλης θίχτηκε και απάντησε: «ποιος εγώ?? Εγώ ρε μπορώ να πάω τώρα και να πηδήξω μέσα στο πηγάδι». [τότε δεν υπήρχε νερό στα σπίτια και ο κόσμος έπινε νερό από πηγάδια και πηγές. Ένα πηγάδι ήταν στην κατηφόρα λίγο πιο κάτω από το σπίτι του Γρηγόρη Καραγιάννη και πάνω από το σπίτι του Θανάση Κύρκου. Σήμερα είναι σκεπασμένο με τσιμέντο κάτω από το δρόμο]. Τον άκουσαν και άλλοι στο καφενείο και έβαλαν...
  • Αλάτι στο κρεμμύδι

                                                                                                                  Αφήγηση Δημήτριος Βας.Θραψίμης   Ο ΠετσαλοΜήτρος είχε 7 παιδιά .Μια μέρα τα πήρε όλα μαζί του και πήγαν να σκαλίσουν το αμπέλι. Η μικρότερη κόρη η Κούλα, ήταν πολύ μικρή για τέτοιες δουλειές, και απλά πήγε μαζί τους για να είναι παρέα με τα αδέλφια της. Το μεσημέρι κάθισαν να φάνε ψωμί με κρεμμύδι ,τίποτα άλλο δεν είχαν. Όπως άρχισαν να τρώνε, ο ΠετσαλοΜήτρος είδε έναν χωριανό τους να πηγαίνει προς το αμπέλι του ,και επειδή τα μεγαλύτερα κορίτσια του ήταν σε ηλικία γάμου τους είπε να πάνε να συνεχίσουν το φαγητό τους μέσα στον αχυρώνα που είχαν δίπλα στο αμπέλι, για να μην δει ο χωριανός τους πόσο φτωχικό ήταν το τραπέζι τους. Όπως έτρωγαν τα παιδιά στον αχυρώνα και ο ΠετσαλοΜήτρος συζήταγε με τον χωριανό τους από έξω, ακούγετε η μικρή η Κούλα να φωνάζει. -Πω πω τι έπαθα…αντι να αλατίσω το κρεμμύδι ,αλάτισα το το ψωμί μου …..!!!!!! Έτσι φανερώθηκε στον μουσαφίρη το πόσο φτωχικό ήταν το τραπέζι τους. Αυτή η κουβέντα της μικρής Κούλας έγινε σήριαλ ανάμεσα στα...
  • Πάντα τα μαύρα να φορεί, ποτέ του να μην ξυριστεί

                                                                                                           Αφήγηση Ευάγγελος Κων/νου Τσίφτης    Προπολεμικά η Φτέρη είχε δυό παππάδες !!! Ηταν ο Παπα-Γιώργης Σακελλάρης και ο Παπα-Κώστας Παπαφωτίου (Θανασούλας). Το καλοκαίρι ο Παπα-Γιώργης λειτουργούσε στον Αη-Γιώργη της Ανω Φτέρης όπου και παραθέριζε και ο Παπα-Κώστας- στην Αη-Δημήτρη. Στην Άνω Φτέρη όμως ήταν ο πολύς κόσμος και επομένως ο Παπα-Γιώργης είχε και τα πολλά έσοδα, αφού τότε οι παπάδες δεν είχαν μισθό αλλά μόνο τα τυχερά τους (αργότερα με νόμο του Πλαστήρα θεσπίστηκε να πληρώνονται από το κράτος). Ο Παπα-Κώστας που ειχε και οικογένεια με μικρά παιδιά το καλοκαίρι είχε πολύ λίγα τυχερά !!! Κάποιο καλοκαίρι λοιπόν, από τον Αη-Δημήτρη έλειψε το λάδι!!!! Κάποιος το είχε πάρει και δεν υπήρχε ούτε για να ανάψουν τα καντήλια!! Ο πατέρας μου ο Τσιφτο-Κώστας, ήταν επίτροπος στον Αη-Δημήτρη. Μετά από πιέσεις των χωριανών και των Επιτρόπων, ανέφεραν την έλειψη λαδιού στον Παπα-Κώστα και τον έπεισαν να …. αφορίσει το δράστη!!!!! Τι να κάνει και ο...
  • Το συμβάν θεωρείτε λήξαν

                                                                                                   Αφήγηση Δημήτριος Β.Θραψίμης   Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 Μια Κυριακή πρωί στη εκκλησία της Λευκάδας μπήκε ένας ψηλός μελαχρινός άντρας με κυνηγητικά ρούχα και με το δίκαννο στον ώμο. Ήταν ο Γυμνασιάρχης Τσάκας ,θεολόγος  από το Μαυρίλο,που εκείνη την εποχή υπηρετούσε στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας. Σταμάτησε μπροστά στο παγκάρι, άναψε ένα κερί ,έβγαλε το καπέλο του, κατέβασε το δίκαννο από τον ώμο, και παρακάλεσε τους επιτρόπους να αφήσουν το καπέλο και το δίκαννο κάπου πίσω από το παγκάρι μέχρι να τελειώσει η θεια λειτουργία. -Καλημέρα Γυμνασιάρχα ,μείνετε ήσυχος θα σας φυλάξουμε εμείς τα πράγματα σας . Είπαν οι επίτροποι και ο Γυμνασιάρχης τράβηξε για το ψαλτήρι μιας και ήταν και ψάλτης στην εκκλησία. Ο Άρχων Ιεροψάλτης του παραχώρησε τη θέση του από σεβασμό ,και άρχισαν να ψάλουν μαζί. Όταν άρχισε να ψάλει το χειρουβικό ο κ.Γυμνασιάρχης ίδρωσε και έβγαλε το μαντήλι του για να σκουπιστεί. -Κύριε Γυμνασιάρχη το πρόσωπο σας γέμισε...
  • Στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας

                                                                                                                      Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης   Τη δεκαετία του ’50 μαθητές του Γυμνασίου Σπερχειάδας οι Δημ.Θραψίμης του Βασ. ,Γιάννης Σπανός του Ευαγγ. και Τάσος Σπανός, αδελφός του Γιάννη. Δύσκολα χρόνια ,πείνα και δυστυχία. Για να μπορούν να πληρώνουν οι πατεράδες μας το ενοίκιο κάθε μήνα ,επειδή ήμασταν και κουμπάροι,μας νοίκιασαν ένα δωμάτιο στη Σπερχειάδα ,ιδιοκτησίας Κων/νου Σπανού από την Φτέρη. Το εν λόγο κτήριο  είχε τρία δωμάτια των 20-25 τ.μ το καθένα .Ήταν κτισμένο με πλίθες, το ταβάνι ήταν με δέντρινα καδρόνια κακοπελεκημένα, και από πάνω σκεπασμένο με κεραμίδια. Το πάτωμα στρωμένο με χώμα, και όχι καλά ισιασμένο. Μια ξύλινη πόρτα, και ένα παράθυρο μικρό. Το δεύτερο δωμάτιο ακριβώς ίδιο με το δικό μας το είχαν νοικιασμένο ο Γεωργ.Βασιλείου και ο αδελφός του Κώστας από τη Κουτσούφλιανη. Το τρίτο δωμάτιο ,ίδιο με τα άλλα το είχε νοικιασμένο ο Δημήτριος Σπανός ,Γυμναστής στο Γυμνάσιο Σπερχειάδας, αδελφός του ιδιοκτήτη του κτιρίου. Φρεσκοπαντρεμένος ο Γυμναστής με δικά του χρήματα...
  • Ο παρδαλοκοκκινωπός κόκορας

                                                                                                   Αφήγηση Δημήτριος Β.Θραψίμης   Ένα απόγευμα πίναμε καφέ με τον Γιώργο Νταλιάνη τον δάσκαλο . Εκείνη την ώρα πέρναγε ο Κωστας Μπακατσέλος ,με τον οποίο ήταν συμμαθητές στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας ( μακαρίτες πλέον και οι δύο ) Τον φωνάζει ο δάσκαλος να τον κεράσουμε καφέ και του λέει κάποια στιγμή . -Πες μας ρε Κώστα πως έγινε τότε με τον κόκορα του Γουνόπουλου; Ο Κώστας αφού γέλασε άρχισε…. Ο Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Σπερχειάδας κ.Γουνόπουλος ( μαθητές του εμείς ), στο παζάρι της Σπερχειάδας αγόρασε ένα κόκορα για να τον σφάξει και να τον μαγειρέψει. Ο κόκορας αυτός ήταν τροφαντός, είχε ένα παρδαλοκόκκινο χρώμα,και καθώς τον πήγαινε σπίτι άρχισε να λαλάει. Άρεσε αυτό στον κ.Γυμνασιάρχη , και όχι μόνο δεν τον έσφαξε ,αλλά κάθε πρωί τον τάιζε στη χούφτα του καλαμπόκι ,και μόλις έτρωγε άρχιζε να λαλάει. Το Σαββατοκύριακο ήρθα στο χωριό ,έβαλα σε μια σακούλα καλαμπόκι ,και τη Δευτέρα το πρωί που έλειπε στο σχολείο ο...
  • Οι σωφεραίοι και ….ο Φτεριώτης Charles Bronson

                                     Οι σωφεραίοι και ….ο Φτεριώτης Charles Bronson !!!                                             (εκ του γαλλικού Le sofeur /οδηγός)                                                                                 Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Ήταν Μάρτης του 2011, όταν ανέλαβα τη διοίκηση στο Αστυνομικό Τμήμα Μακρακώμης. Μετά από λίγες μέρες, όταν βγήκα για καφέ στην πλατεία, με πλησίασε ένας ηλικιωμένος κύριος, με χαιρέτησε και μου ευχήθηκε καλή επιτυχία στα καθήκοντά μου. Τον θυμήθηκα!!! Ήταν ο Νίκος Κατσαδούρος!!! Οδηγός του ΚΤΕΛ στα λεωφορεία των 32 θέσεων, που τη 10ετία του 70, όταν είμαστε μαθητές Γυμνασίου, κάθε πρωΐ στις 07.00΄, μας έπαιρναν από το χωριό μας, τη Φτέρη, και μας πήγαιναν στο Γυμνάσιο στη Σπερχειάδα και το μεσημέρι στις 14.30΄ μας ξανάφερναν στο χωριό. Τον ρώτησα τι κάνει και φάνηκε να εκπλήσεται!! - Με γνωρίζεις? με ρώτησε. - Πολύ καλά!! του απάντησα και του εξήγησα από πού τον...
  • Ένα Σαββατόβραδο στη Φτέρη

                                                                  Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης           Πρίν μερικές μέρες, ήμουν στο χωριό. Σούρουπο Σαββατόβραδου και είπα να περπατήσω λίγο στον κεντρικό δρόμο. Ανοιχτό είναι το μαγαζί του Λάμπου στην Πλατεία, στο ισόγειο του σπιτιού του Λαγκοράνη. Μέσα είναι 5-6 άτομα και ο Ηλίας Κοντογιάννης (Καρυαμπάς) στην ψησταριά. Στο δρόμο έξω, ερημιά!! Δεν κυκλοφοράει άνθρωπος!!! Μια από τα ίδια και στο καφενείο του Καραγιάννη !! Κι εδώ 8-10 άτομα!! Άλλοι παίζουν χαρτιά κι άλλοι βλέπουν τηλεόραση. Από εδώ και πέρα, μέχρι την αποθήκη του Συνεταιρισμού ερημιά!!!! Δε συνάντησα άνθρωπο!!! Πόσο άλλαξε το χωριό μας!!!! Πόσο ρήμαξε!!! Κι όμως πρίν κάμποσα χρόνια το χωριό έσφυζε από ζωή!!!! Η σκέψη μου ασυναίσθητα γύρισε πίσω . Σαββατόβραδο. Αρχές της 10ετίας του ΄70 !!! Στην Πλατεία που ακόμη ήταν με ψιλό χαλίκι, τα παιδιά έπαιζαν μπάλλα...
  • Τ΄ αυγό και το λάβδανο

                                                                         Αφήγηση Δημ.Βασ.Θραψίμης Ο Κώστας Λαγός ( ο Γουμενο-Κώστας, γιος της Γουμενο-Γιάνναινας) όταν η μάνα του είχε ένα εντερικό πρόβλημα φώναξε τον Πετσαλο-Μήτρο που ήταν πρακτικός νοσοκόμος ,να εξετάσει τη μάνα του και να του πει τι να κάνει για να γίνει καλά. Την εξέτασε ο Πετσαλο-Μήτρος και λέει στον Γουμενο-Κώστα . -Πάρε ένα αυγό και πήγαινε στο μαγαζί του Κουμπουρλή. Δώστου το και πες να σου δώσει λάβδανο. Τα υπόλοιπα παιδιά ήταν μικρά ,φώναζαν και μάλωναν .Για να ησυχάσουν τότε τους λέει η Πετσαλο-Μήτραινα -Μη φωνάζετε γιατί αν δεν ενεργηθεί η μάνα σας, θα πεθάνει και θα μείνετε ορφανά!!!! Λούφαξαν τότε τα μικρά γιατί φοβηθήκαν πολύ Ο Γουμενο-Κώστας πήρε το αυγό και κίνησε για το μαγαζί του Κουμπουρλή Στο δρόμο συγκινημένος έκανε συνέχεια το σταυρό του και έλεγε. -Παναγία’μ κάνε να βγει (να ενεργηθεί) η μανα’μ και από μένα ότι θέλ’ς. Όπως ανέβαινε το δρόμο δίπλα από τα Αρκουδέικα σκόνταψε ,του...
  • Με πιάνει Λύχρα

                                                                                                                 Αφήγηση: Δημήτριος Βασ. Θραψίμης Η Γιάνναινα ( γυναίκα του Γουμενο-Γιάννη ) είχε ένα δερματικό πρόβλημα, και της πρότεινε η γιαγιά μου η Πετσαλο-Μήτραινα να την πάει στα Λουτρά της Παλιοβράχας ,που ήταν ιδανικά για δερματικές παθήσεις. Τότε υπήρχαν δωμάτια για ενοικίαση στα Λουτρά ,μαγαζιά ,ακόμα και Φαρμακείο,και πήγαινε πολύς κόσμος από τις γύρω περιοχές για ιαματικά λουτρά. Κάθισαν μερικές μέρες ,και ύστερα πήγε ο Πετσαλο-Μήτρος και τις έφερε στη Φτέρη. Την άφησαν στο σπίτι της και μετά πήγαν οι Πετσαλαίοι στο δικό τους. Ύστερα από 2-3 μέρες πήγε η Πετσαλο-Μήτραινα να δει τι κάνει η Γουμενο-Γιάννενα. -Τι καν’ς θειά??? Σ΄ πέρασε η φαγούρα ?? -Δεν μ΄ πέρασε παιδάκι’μ !!! -Και τι καν’ς θειά ?? Το ξυώ το ξυώ ( το ξύνω ) και με πιάνει Λύχρα (άγνωστη λέξη ) !!!!...
  • Σήκω βρε χαλμούκι

                                                                                                     Αφήγηση   Δημ.Βασ.Θραψίμης  Ο παπά-Κώστας Παπαφωτίου ( πατέρας του Θανασούλα) έμενε στον Κλειτσό. Ο παπά-Κώστας ήταν άξιος λειτουργός της πίστης μας, αλλά είχε και μια από τις καλύτερες φωνές στη ψαλτική. Στη Φτέρη ειχαμε και τον ΠετσαλοΜήτρο ,ο όποιος ήταν ο καλύτερος ιεροψάλτης όλης της περιοχής. Ο Δεσπότης όταν ήθελε να επισκεφθεί κάποιο χωριό της περιοχής ,έπαιρνε πάντα αυτούς τους δυο για να λειτουργήσουν μαζί του. Γέρασε ο παπά-Κώστας ,χήρος όπως ήταν ,τα παιδιά του είχαν φύγει από το χωριό ,αρρώστησε μια μέρα και τα μεσάνυχτα μην αντέχοντας άλλο πήγε στο σπίτι το Πετσαλέικο, όπου κοιμόταν ο Ηλίας Πετσάλας. Χτύπησε το παράθυρο αλλά ο Ηλίας δεν ξύπναγε. Φωνάζει τότε ο παπά-Κώστας: -Σήκω βρε χαλμούκι θα πεθάνω απόψε….!!! -Σήκω να μου βάλεις ποτήρια….!!! Και η απάντηση του Ηλία…. -Παππούλη σύρε πέθανε και έρχομαι…..!!!!...
  • Γαρδίκης απεβίωσεν

                                                                    Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης   Ο Γαρδίκης ο προύχοντας του Γαρδικίου είχε ζητήσει από το παπα-Κώστα Παπαφωτίου, και τον ΠετσαλοΜήτρο όταν πεθάνει να πάνε να ψάλλουν στη κηδεία του. Όταν αρρώστησε βαριά ο Γαρδίκης,πήρε τηλέφωνο εδω στη Φτέρη η γυναίκα του,και ειδοποίησε αυτούς τους δυο ότι ο αντρας της είναι βαριά αρρώστος, και να είναι ετοιμοι αν πεθάνη να ερθουν επάνω στο Γαρδίκη να τον ψάλλουν. Πέρασαν αρκετές μέρες περιμένοντας να τους ειδοποιήσουν για τον θάνατο του Γαρδίκη,αλλά ειδοποιήση δεν είχαν. Πήγαν τότε στο μαγαζί του Κουμπουρλή που είχε το μοναδικό τηλέφωνο στη Φτέρη, πήραν τηλέφωνο στο Γαρδίκη και ρωτάει ο παπα-Κώστας Παπαφωτίου : -Γα-γα..ρδίκης απεβίωσεν η όχι ; Η απάντηση ηταν αρνητική. Αυτό γινόταν για αρκετές  μέρες. Κάποια στιγμή τους ειδοποιήσαν ότι τελικά ο Γαρδίκης απεβίωσεν…..!!! Μπήκαν καβάλα σε δύο άλογα και με...
  • Ο Υπνοβάτης

                                                                                                            Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Με τον ξάδελφο μου τον Μητσάκη,ο οποίος είναι δυο χρόνια μικρότερος από μένα ,μας έστελνε ο πατέρας μου (ο μπάρμπα-Βασίλης ) όταν εγώ ήμουν γύρω στα 15, να νυχτοβοσκήσουμε τα άλογα στο κάμπο, για να μην τρώνε το έτοιμο τριφύλλι που είχαμε στους αχυρώνες . Φάγαμε για βράδυ στο σπίτι, πήραμε τα άλογα, και ξεκινήσαμε για το κάμπο .Στο δρόμο συζητάγαμε για φαντάσματα ,για υπνοβάτες, και άλλες τέτοιες ιστορίες . Όταν φτάσαμε στον Ξηριά, στο ύψος τις αχυρώνας του Μπαλαφούτη, εκεί όπως ήταν ο δρόμος ,δεξιά υπήρχε μια τούφα ( χαμόκλαδα ) Ξαφνικά βλέπουμε την ΖουκοΧαραλαμπίνα ( μητέρα του Λάκη και Βασίλη Σταμοκώστα,) καβάλα σε ένα μουλάρι που τον φώναζαν Μάρκο . Μαύρος ο Μάρκος ,μαύρα ρούχα η ΖουκοΧαραλαμπίνα ,ο Μητσάκης που ήταν και μικρότερος από μένα δεν κατάλαβε ότι ήταν η Χαραλαμπίνα, γιατί εκείνη τη στιγμή πήγε να στρίψει από το δίπλα μονοπάτι . Την είδε με την...
  • Γάμος στη Φτέρη μέσα στον Εμφύλιο

                                                                                   Αφήγηση Ιωάννη Καραγιάννη και Δημήτρη Αρκούδα +   Είμαστε στο καλοκαίρι του 1948 μέσα στον Εμφύλιο!! Μέσα στη φτώχεια και την καταστροφή!!!!! Η ζωή όμως συνεχίζετε, και στη Φτέρη γίνεται αρραβώνας.!!!! Ο Φτεριώτης Χαράλαμπος Γεωργόπουλος (Αι’λο-Χαράλαμπος το παρατσούκλι του, και το σπίτι του ήταν το τελευταίο στο δρόμο για την Άνω Φτέρη) αρραβώνιαζε την αδελφή του Ανθούλα με κάποιον από τον Μώλο. Το γλέντι γίνεται στο σπίτι του Αι’λο-Χαράλαμπου στον Κλειτσό ( τότε ο κόσμος για να πάει στήν Ανω Φτέρη πήγαινε απο το μονοπάτι στον Κλειτσό ) Παρ' όλες τις άσχημες συνθήκες, το ψητό,το κρασί και τα όργανα δεν λείπουν από το γάμο. Συμπτωματικά εκείνη τη μέρα περνούσαν ψηλότερα στο βουνό, οι Φτεριώτες Βασίλης Α. Παπακώστας (Καντηλάκης), και Γρηγόρης Κουκούλης , αντάρτες του Δ.Σ, πηγαίνοντας σε κάποια αποστολή. Άκουσαν...
  • Ο αφελής ζήτουλας στη Γερμανία του 1960-1962

                                                                                                                                                    Αφήγηση Βασ.Δ.Σταμοκώστας                                                                                                             (Φτέρη, καφενείο Καραγιάννη 25/1/2017) Βρισκόμαστε καταμεσής του Χειμώνα και οι λιγοστοί χωριανοί που συναθροίζονται στο μοναδικό καφενείο του χωριού βρίσκουν την ευκαιρία για λίγες αναδρομές – αφηγήσεις απ’ τα παλιά. Μεταξύ των άλλων τό ’φερε η κουβέντα, πού αλλού, και για τα μνημόνια, τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τον γερμανικό λαό, πως κατάφερε μετά δυο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, που προκάλεσε η ίδια, να είναι και πάλι ηγέτιδα δύναμη στην Ευρώπη κ.λπ. Κατά γενική διαπίστωση αυτό το οφείλει στην νοοτροπία του λαού της, που αγαπάει την πατρίδα του και είναι...
  • Χρόνια δύστυχα – Χρόνια τυραννισμένα

                                                                                                         Αφήγηση Βασίλειος Δημ.Σταμοκώστας    Θα μπορούσε κανένας να ονοματίσει τα κατοχικά και μετακατοχικά χρόνια με, πέραν των άλλων, τους βαρείς χειμώνες, και με αφορμή τις φετινές πολικές θερμοκρασίες. Χαρακτηριστικά θυμάμαι το Χειμώνα του 1945, όντας 8 χρονών, που περίπου το 75% των σπιτιών και αχυρώνων του χωριού είχαν γίνει στάχτη κατά την πυρπόληση των χωριών από τους Γερμανούς στις 15/8/1944. Τι απελπισία, τι καημός, τι αγανάκτηση, για τους ολετήρες της ζωής των δύστυχων κατοίκων της Δυτικής Φθιώτιδας και της Ελλάδας μας γενικότερα. Τι να προλάβει ο καθένας να συμμαζέψει από γεννήματα. Τριφυλλοσπόρια, καλαμπόκια, σταφύλια, σπορά γρασιδιών και σιτηρών και που να τ’ αποθηκεύσει αφού οι αχυρώνες είχαν καεί μαζί με τα σπίτια, λίγοι ήταν οι τυχεροί που τα γλύτωσαν και όσοι είχαν στον κάμπο καλύβες. Δεν έφθανε αυτό! Έπρεπε, πριν πιάσει ο καιρός να κόψει και να...
  • Θέρος και αλώνισμα στη Φτέρη

                                                                                                               Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης   Την εποχή που υπήρχαν οι πατόζες, ο θερισμός γίνονταν μόνο με το χέρι. Με τα δρεπάνια!!!!Τότε καλλιεργούνταν όλα τα χωράφια που είχαν οι κάτοικοι της Φτέρης παντού. Έσπερναν σιτάρια όχι μόνο στα χωράφια του κάμπου αλλά ακόμα και στην Ανω Φτέρη. Σήμερα όλα αυτά τα χωράφια, αν δεν έχουν ήδη γίνει δάσος, σίγουρα είναι εδώ και πολλά-πολλά χρόνια ακαλλιέργητα!!!!Ο πατέρας μου έσπερνε σιτάρι περίπου τα 4-5 στρέμματα από το χωράφι μας στην άνω Φτέρη (σε πρόσφατο τοπογραφικό διαπίστωσα ότι είναι περίπου 10 στρέμματα. Ίσως το μεγαλύτερο κτήμα στην Ανω Φτέρη!!) Έσπερνε επίσης και ένα άλλο χωράφι που είχαμε πιο ψηλά από την Ανω Φτέρη στην περιοχή «Γερο-Δήμου»Έρχονταν για 3-4 μέρες ο ξάδερφός του ο Τσιόγκας Βασίλης (96 ετών σήμερα) με τη φοράδα του και ένα μουλάρι, για να τα οργώσουν, να τα σπείρουν και να τα σβαρνήσουν!!!! Όλα με κόπο!! Όλα με το χέρι!!! Λίπασμα δεν υπήρχε...
  • Το συσσίτιο στο Δημοτικό σχολείο της Φτέρης

                                                                                                       Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης   Σεπτέμβριος του 1965 που πήγα στην Α΄ Δημοτικού!!! Πού αλλού?? Στο 3θέσιο Δημοτικό Σχολείο της Φτέρης, που είχε τότε 108 παιδιά!!!! Κάθε μέρα πηγαίναμε στο σχολείο έχοντας μέσα στην τσάντα μας και από ένα κυπελάκι με χερούλι. Ήταν τσίγκινο ή εμαγιέ!!! Βλέπετε τότε δεν υπήρχαν τα πλαστικά!! Στο κυπελλάκι αυτό, η μαγείρισσα του σχολείου, η Κουκούλη Τασία, μας έβαζε το πρωϊνό μας, που πότε ήταν γάλα και πότε τσάϊ του βουνού. Τα είχε βράσει πρωΐ - πρωΐ στο μαγειρείο που ήταν στο Βόρειο μέρος της Δυτικής αίθουσας του σχολείου, προς τη μεριά του Αη-Βασίλη. Το τσάϊ πίνονταν. Το γάλα όμως που ήταν από γάλα σκόνη, είχε μια περίεργη απαίσια γεύση!!! Σήμερα αμφιβάλω αν θα το έπινε κανείς!!! Μας γέμιζαν λοιπόν τα κυπελάκια, παίρναμε απ το πανέρι 1-2 φέτες ψωμί ο καθένας και στα όρθια το πίναμε έξω από το μαγειρείο. Δίπλα στον όχτο, ήταν ένα αυλάκι απ όπου...
  • Τα σκατζοχέρια

                                                                  Αφήγηση  Ιωάννης Η. Καραγιάννης     Είχα μια σκύλα που είχε ειδικότητα στα σκατζοχέρια. Την λέγαμε Tσιτσιολίνα γιατί κουνιόταν πολύ. Όταν έβρισκε τον σκαντζόχοιρο τον γκλαφούναγε και δεν τον άφηνε να βγει απ τη φωλιά του. Πήγαινε λοιπόν η γυναίκα μου η Ρωξάνη, με ένα κουβά πλαστικό ,τον έπιανε και τον πέταγε στη καρότσα του αγροτικού  αυτοκινήτου για να μην μπορεί να φύγει.Ένα βράδυ έβγαλε 6 εκεί πίσω από το  σπίτι μου. Δεν μας άφηνε να κοιμηθούμε η μαγκούφα… Την άλλη μέρα ήρθαν κάτι γύφτοι στη Φτέρη και πούλαγαν πεπόνια. - Άμα σου δώσω 6 σκατζοχέρια, πόσα πεπόνια θα μου δώσεις?  λέει η Ρωξάνη. Γυάλισε το μάτι του γύφτου μόλις άκουσε για σκατζοχέρια. - Θα σου δώσω πολλά λέει ο γύφτος… - Πόσα?  του λέει η Ρωξάνη. - Θα σου δώσω δέκα πεπόνια. - Μπα είναι λίγα!!!  Θα μου...
  • Το … δεκαρολόϊ

                                                                                                                          Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Πρίν λίγο καιρό, αποφάσισα να τακτοποιήσω το υπόγειο του σπιτιού μου στη Φτέρη, γιατί ήταν «πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι»!!!! Ανοίγοντας μιά από τις πολλές χαρτοκούτες, για να δώ τι έχει μέσα, βρήκα ένα μικρότερο χάρτινο κουτί, από κουραμπιέδες Υπάτης «Κεραμίδα», σχεδόν γεμάτο με …. δεκάρες και εικοσάρες!!!! Έμεινα αποσβολωμένος να τις κοιτάζω. Γυάλιζαν στο φώς που τις χτυπούσε!!! Ήταν απομεινάρι της παιδικής μου ηλικίας. Όταν μικρό παιδί έπαιζα με τα άλλα παιδιά δεκαρολόϊ, ανάμεσα στα κυπαρίσσια της Φτέρης δίπλα στη Ηρώο. Η σκέψη μου γύρισε πολλά χρόνια πίσω. Στις αρχές της 10ετίας του 1970. Εκείνη την εποχή όλα τα παιδιά του χωριού, είχαμε και παίζαμε με σιδερένιες μπίλιες από ρουλεμάν ή μεγάλους γυάλινους βώλους. Όσο για λεφτά, κυκλοφορούσαν άφθονες τρύπιες δεκάρες και εικοσάρες!!! Ας ήταν καλά τα κάλαντα!!! Από το Γυμνάσιο της Σπερχειάδας γυρνούσα κάθε μέρα στο χωριό με το σχολικό λεωφορείο στις 14.30΄. Το πώς γινόταν να έχω φάει, διαβάσει και...
  • Ο Σινεμάς

                                                                                                                   Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης     Από τις αρχές της 10ετίας του 60, μέχρι περίπου τις αρχές της 10ετίας του 80, στη Φτέρη, κάθε Σαββατόβραδο είχε κινηματογράφο!!! Στο καφενείο του Καραγιάννη έπαιζαν κινηματογράφο οι Ντζουναίοι. Τα αδέρφια Κων/νος και Βασίλης Ντζούνας, από τη Σπερχειάδα. Ο ένας έπαιζε στη Φτέρη και ο άλλος πήγαινε στην Παλιοβράχα. Το επόμενο Σαββατόβραδο άλλαζαν χωριό. Τους θυμάμαι που έρχονταν με ένα τρίκυκλο λαδί χρώματος, μοτοσακό Zundapp, που στην καρότσα του είχαν την κινηματογραφική μηχανή και τις ταινίες σκεπασμένες με ένα μουσαμά. Αργότερα έρχονταν με ένα κίτρινο VW κλειστό (κλούβα). ¨Όπως έμπαινε το αυτοκίνητο στο χωριό φώναζε από το μεγάφωνο το έργο που θα έπαιζε, τα ονόματα των πρωταγωνιστών και την ώρα έναρξης. Έστηνε τη μηχανή πάντα, σ΄ένα τραπέζι μπροστά από το ψυγείο του καφενείου και απέναντι (εκεί που είναι σήμερα η τηλεόραση) άπλωνε από άκρη σε άκρη ένα άσπρο σεντόνι για οθόνη και οι καρέκλες του καφενείου έμπαιναν στη σειρά για να χωρέσουν περισσότερα άτομα. Το...
  • Η … κατ’νάρα !!!!!!

                                                                                                                                                             Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης                                                                                                                       (εικόνες και μνήμες από τη Φτέρη των 10ετιών 1960 & 1970)                                          Ο Κυρτσο-Μήτσος ήταν Φτεριώτης. Κυρίτσης Δημήτριος ήταν το όνομά του. Ήταν ένας φτωχός γεράκος, κοντός με μουστάκι και τραγιάσκα, κι ένα κόκκινόμαυρο σακκούλι κρεμασμένο στον ώμο του, από το οποίο πάντα φαινόταν η λαβή μιας κλαδευτήρας. Θυμάμαι που πάντα φορούσε λαστιχένια παπούτσια. Πότε γαλότσες και πότε (όταν ήταν στεγνός ο τόπος), κοντά μέχρι τον αστράγαλο. Αυτός έμενε στον Κυρτσο-μαχαλά, ψηλά το χωριό και είχε λίγα γίδια (20-25 μαζί και 2-3 τράγους) που τα έβγαζε κάθε μέρα για βοσκή. Φτωχό, αγροτικό κυρίως χωριό η Φτέρη, που έσφυζε όμως από ζωή. Βέβαια υπήρχαν και οικογένειες που ασχολούνταν με την κτηνοτροφία. Αυτές όμως ήταν λίγες (περίπου 10-15 σ΄όλο το χωριό) και τα μαντριά ήταν μέσα στο χωριό, δίπλα στα σπίτια των ιδιοκτητών με όλα τα επακόλουθα!!! Το κάθε σπίτι έπρεπε να έχει ή να παράγει τα απαραίτητα, ακόμη κι όσοι δεν είχαν κοπάδι, είχαν 2-3 γίδες,...
  • Ο ….. Τσιλιμπόκας

                                                                                                                           Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης     «Μπροστά πάει ο Λαγγοράνης, πίσω ο Τσιλιμπόκας!!! Αϊντε τιριντάχ – τιριντάχ- τιριντάχ !!! Πρρρρ - Πρρρρρ!!!!! Α, στο διάλο Τσιλιμπόκα !!!!» Φτέρη. Πρώτα χρόνια της 10ετίας του 1970. Εκείνη την εποχή, στη Φτέρη υπήρχαν πάρα πολλά παιδιά. Πέρα από αυτά που πήγαιναν στο (εξατάξιο) Γυμνάσιο και κάθε μέρα γέμιζαν ένα λεωφορείο 32 θέσεων, στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού φοιτούσαν πάνω από 80 παιδιά!!! Το παιχνίδι στην Πλατεία του χωριού κάθε απόγευμα, κρατούσε μέχρι αργά το βράδυ. Τουλάχιστον μέχρι να βαρεθούμε ή μέχρι να πέσει το σκοτάδι, ώστε να μην είναι δυνατή η συνέχειά του. Τα παιχνίδια που παίζαμε: κυνηγητό, κρυφτό, Indeal, γουρούνα, σκατόλια, τσελίκα και φυσικά μπάλα. Πολλή μπάλα !!! Όταν βέβαια …...ΕΙΧΑΜΕ ΜΠΑΛΑ !!!!! Δηλαδή, όταν δεν μας την έσχιζε με το ξυράφι, ο Γραμματέας της Κοινότητας, ο Γιάννης Σπανός, επειδή πολλές φορές η μπάλα πήγαινε με δύναμη περνώντας από την ανοιχτή ξύλινη εξώπορτα, μέσα στο παλιό...
  • Κάποτε τ΄ Αη-Γιαννιού !!!

                                                                                                                                                                                             Αφήγηση Τσίφτης Βασ.Κω/νος       - Καλησπερά-να σου Για- βρέ Γιάννο μου!!!! - Καλώς τα παλληκάρια !!! ……. ……. ……. Τ΄ Αη-Γιαννιού αύριο !!! Τελειώνει το 12ήμερο κι αρχίζουν τα σχολεία. Η μνήμη γυρίζει αρκετά χρόνια πίσω. Σα σήμερα το βράδυ, τα παιδιά της Φτέρης πήγαιναν στα σπίτια που είχαν Γιάννη και τραγουδούσαν το Γιάννο, δηλαδή τα κάλαντα που άρχιζαν με το παραπάνω δίστιχο. Τώρα πλέον δεν πάει κανένας !!! Χάθηκε και αυτό το έθιμο μέσα στο χρόνο!!! Κρίμα !!!!! Αυτά τα κάλαντα ήταν ιδιόρρυθμα. Παρ΄όλο που προσπαθώ να τα θυμηθώ, θυμάμαι μόνο κάποιο μικρό απόσπασμα. Τέλος πάντων, το να ψάξω να τα βρώ ολοκληρωμένα, είναι μια άλλη ιστορία. Πρόπερσι μόνο, τέτοια μέρα, που είμαστε 3-4 άτομα στο καφενείο και πίναμε...
  • Ο αρκουδιάρης !!!

    Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης     Ήρθε στο χωριό ο αρκουδιάρης Ένας μαύρος γύφτος ξεδοντιάρης…….   Πέρασαν τόσα χρόνια από τότε, που δε θυμάμαι πλέον, αν ήταν πράγματι ξεδοντιάρης!! Σίγουρα πάντως, ήταν γύφτος!! Μαυριδερός, με τραγιάσκα, άσπρο μουστάκι στριφτό, πουκάμισο από αλατζά, γιλέκο καφέ (δεν ξέρω αν ήταν από τη βρώμα ή αν ήταν το χρώμα του) και παντελόνι στενό με κοφτές τσέπες (χασάπικες). Ηταν αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά και πρίν αρχίσουν τα σχολεία. Ετος?? Περίπου στο 1967-1970!!! Μπήκε στο καφενείο του Καραγιάννη Ηλία, κρατώντας στο ένα χέρι την άκρη της αλυσίδας που ήταν τυλιγμένη γύρω από ένα ματσούκι (για να κρατάει σε απόσταση την αρκούδα)...
  • Το καρέλι του Γρηγόρη Καραγιάννη

                                                                                   H αν θέλετε «Κανένα πρόβλημα δεν είναι άλυτο!!»)                                                                                                          Αφήγηση Κώστας Τσίφτης   Φτέρη. Αρχές της 10ετίας του 1970. Ο δρόμος για τον Κλειτσό δεν είχε ακόμα γίνει. Για να πάς εκεί πεζός ή με ζώο, υπήρχαν 2 δρόμοι. Ο ένας, από το Ανατολικό μέρος της συνοικίας, περνώντας το Αρκουδόρεμα πάνω από το παλιό ξύλινο γεφύρι (υπάρχει ακόμα !!!!!) και ο άλλος, από το Δυτικό μέρος της συνοικίας, κατεβαίνοντας στο ρέμα πίσω από την εκκλησία και αναβαίνοντας το παλιό πέτρινο καντερίμι, μπροστά από τη βρύση της Μάρως. Ο Κώστας Παπαφωτίου ήθελε να ανακαινίσει το παλιό πατρικό του σπίτι (του Θανασούλα), που βρισκόταν προς το Δυτικό μέρος του Κλειτσού, δίπλα στο σπίτι του Πετσάλα. Υπήρχε όμως ένα αξεπέραστο...
  • Θα το φοράω κάθε Κυριακή

                                                              Αφήγηση Γιάννης Η. Καραγιάννης Βρισκόμαστε γύρω στο 1963-64.Στο καφενείο βρίσκεται η γνωστή πελατεία της Φτέρης και η ώρα περνά με καφε,τσιπουρο ,δηλωτή και συζήτηση επί παντός επιστητού. Σε ένα τραπεζάκι κάθετε ο Στέλιος ο Σταμοκωστας 85-87 χρονών τότε.Ο Στέλιος ήταν αγρότης ,είχε και αμπέλια στο καμπο,και μάλιστα επειδή είχε κάνει και στην Αμερική ,ήταν ο πρώτος που είχε φέρει κλήματα όταν είχε επιστρέψει στη Ελλάδα από ποικιλίες που δεν υπήρχαν τότε στη περιοχή. Είχε φτιάξει μόνος του ένα αυτοσχέδιο τσιμπούκι για να καπνίζει το καπνό του,που σημειωτέον οι καπνιστές έπαιρναν άδεια για συγκεκριμένη ποσότητα καπνού που μπορούσαν να έχουν ακόμα και αν ήταν οι ίδιοι παραγωγοί καπνού,διοτι ο καπνός ήταν μονοπώλιο του κράτους και είχε μεγάλη φορολογία ( τίποτα δεν έχει αλλάξει σε αυτόν τον τόπο….) Έβλεπα λοιπόν αυτό το κακοφτιαγμένο τσιμπούκι μαυρισμένο και καμένο από...
  • Η κουσκούτα και ο λαγός

                                                                                                                                                                      Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Βρισκόμαστε γύρω στο 1940 Σεπτέμβριο μήνα περίπου εποχή που γινόταν η συλλογή του τριφυλόσπορου.Στη Φτέρη αλλά και στη ευρύτερη περιοχή εκείνη την εποχή ο τριφυλόσπορος είχε πολύ κουσκούτα.Η κουσκούτα είναι ένα ζιζάνιο που ήταν δύσκολο να την καταπολεμήσουν οι αγρότες εκείνη την εποχή και η παρουσία της μείωνε ανάλογα την αξία του παραδιδόμενου τριφυλοσπορου και αν υπήρχε σε μεγάλη ποσότητα δεν τον παραλάμβαναν καθόλου..Υπόψη ότι ο τριφυλόσπορος ήταν ένα προϊόν που απέφερε ένα ικανοποιητικό εισόδημα στους αγρότες εκείνη την εποχή.Η συγκέντρωση του σπόρου γινόταν στη Λαμία σε συγκεκριμένα σημεία οπού υπήρχαν γεωπόνοι υπάλληλοι της Αγροτικής Τράπεζας οι όποιοι ήταν υπεύθυνοι για τη συγκέντρωση του σπόρου για λογαριασμό της Τράπεζας η οποία αποζημίωνε τους αγροτες.Εκεινη τη χρονιά ο γιατρός Διονυσιος Θραψιμης είχε κανονίσει να έρθει το συνεργείο της Αγροτικής στη Φτέρη όπου θα έρχονταν και από όλα τα γύρω χωριά αγρότες για την παράδοση του τριφυλόσπορου. Εκείνη τη χρονιά λοιπόν είχαν έρθει δυο γεωπόνοι η κυρία Ρένα και ο...
  • Επικίνδυνα Παιδικά Παιχνίδια

                                                                                    Αφήγηση Τσίφτης Κώστας Φτέρη. Τέλος 10ετίας 1960 - Αρχές 10ετίας 1970. Περίπου 20 χρόνια από το τέλος του Εμφυλίου. Επταετία. Ό,τι πολεμικό υλικό υπήρχε – και υπήρχε αρκετό - κρυμμένο σε αχυρώνες, χατήλια και υπόγεια, ο κόσμος επειδή φοβόταν, το πετούσε στα σκουπίδια. Στο χωριό 2 ήταν τα σημεία που τα πετούσε. Το ένα ήταν η «Πουρνάρα» πίσω από τα Παραπεραίϊκα προς τα Μετόχια (πίσω από το σπίτι του Νταλιάνη Νίκου) και το άλλο στη «Σάρα», πίσω από την εκκλησία (εκεί που ήταν παλιότερα τα σφαγεία). Πιτσιρικάδες εμείς με κοντά παντελόνια και το λάστιχο (σφεντόνα) στην κωλότσεπη ή περασμένη στο λαιμό, κάθε μεσημέρι ή θα κυνηγούσαμε πουλιά ή θα ψάχναμε για φωλιές. Πάντα όμως στο τέλος καταλήγαμε στα σκουπίδια να ψάχνουμε για σφαίρες. Βρίσκαμε πάρα πολλές. Άλλες είχαν πεταχτεί πρόσφατα και άλλες ήταν σκουριασμένες, πεταμένες από καιρό. Όλοι μας όμως, γνωρίζαμε αν ήταν από Εγγλέζικο, από Γερμανικό ή από Μάνλιχερ!!!. Γεμίζαμε τις τσέπες με σφαίρες και μετά...
  • Μαζέψτε τις να μην πεδικλωθώ

                                                              Αφήγηση Κώστας Τσίφτης   Φτέρη. Αρχές 10ετίας 1980. Χειμώνας στο καφενείο του Καραγιάννη. Γύρω από την ξυλόσομπα καθόμαστε 6-7 άτομα, μεταξύ των οποίων και δύο (οι Γ.Κ. και Χ.Μ.) οι οποίοι είχαν μια έντονη και μεγάλη συζήτηση, περί …….. γυναικών και σχετικά με την ερωτική τους δραστηριότητα !!!! Σε μια καρέκλα καθόταν η Καραϊνου Λένη (γιαγιά του Ηλία), η οποία δεν μιλούσε, γιατί πότε παρακολουθούσε την τηλεόραση και πότε την … έπαιρνε ο ύπνος!!! Το βέβαιο όπως αποδείχτηκε αργότερα, ήταν ότι παρακολουθούσε και τη συζήτηση αυτών των 2!!! Κάποια στιγμή επειδή είχε πέσει η φωτιά στη σόμπα, η γιαγιά σηκώθηκε, πήγε και πήρε ένα ξύλο και γύρισε να το ρίξει στη σόμπα. Επειδή αυτοί οι 2 που είχαν την τόσο «φλογερή» συζήτηση ήταν κοντά στη σόμπα και την εμπόδιζαν γυρίζει και τους λέει: «Αϊντε ρε!!!! Μαζέψτε τις πού@@ες σας να μην πεδικλωθώ»!!! Το τι...

odigos1925

 

Στον «Οδηγό της Ελλάδος 1925-1926» διαβάζουμε ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία για τα χωριά και τις κωμοπόλεις της Φθιώτιδας και τη Φωκίδας

 1.ΑΒΑΡΙΤΣΑ (Κ.605).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ 4, από Λαμίας 6. Ειρηνοδικ. Δομοκού. Ερείπια της Ακροπόλεως και της αρχ. Πολ. ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ. Η Κοινότης μετωνομάσθη ΜΕΛΙΤΑΙΑ. Εκτ. 10 χ. στρ. Ναός Αγ. Νικόλ. Ιερεύς 1. Δημ. Σχολ. Μικτόν μαθ. 80.

 Παραγωγή.Δημητρ. Οίνος 250 χ. οκ. Κτηνοτροφικά, αιγοπρόβατα 5,000, βόες 200, αγελάδες 100.

………………………………………………………………………………..

 2.ΑΒΟΡΟΣ (Κ.328).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος).

 Παραγωγή.Δημητριακ. όσπρια, κτηνοτροφικά εις μικράς ποσότητας.

 ………………………………………………………………………………..

3.ΑΓ. ΕΥΘΥΜΙΑ (Κ.1418).-Απεσπ. εκ του Δ.Μυονίας (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Αμφίσσης ώρ. 1,30΄ ΝΑ, από Γαλαξιδίου ώρ. 4 προς Β, από Βουνιχώρας ώρ. 2. Προς Β αυτής υπάρχουν ίχνη Πελασγικών τειχών. Έκτ. 60 χ. στρεμ. Ναοί Άγ. Ευθύμιος, Άγ. Βλάσιος, Γεν. Θεοτόκου, Ζ.Πηγή. Ιερείς 3. Ειρηνοδ. Γαλαξειδίου. Δημ. Σχολ. αρρ. θηλ. Ταχυδρ. Τηλεφων.

Παραγωγή.Δημητρ. 800 χ. οκ. Όσπρια 70 χ. οκ.

………………………………………………………………………………..

4.ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ (Κ.607).-Απεσπ. εκ του Δ.Τιθορέας (Λοκρίδος). Από Βελίτσης ώρ. 1΄, από Δραχμανίου ώρ. 2, εν μέσω δάσους ελατών. Ναός 1, Ιερεύς 1. Γραμματοδιδ, μαθ 50.

Παραγωγή.Δημητρ. 350 χ. οκ. Καπνά εκλ. 40 χ. οκ. Κυψέλαι 100. Χωρ, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (κ.177).

………………………………………………………………………………..

5.ΑΓ. ΤΡΙΑΣ (Κ.260).-Απεσπ. εκ του Δ.Θερμοπυλών (Λοκρίδος). Από Μώλου ώρ. 0,45΄. Δημ. σχολ. μικτόν. 2 υδρόμυλοι.

………………………………………………………………………………..

6.ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Κ.338).-Απεσπ. εκ του Δ.Αμφισσέων (Παρνασσίδος). Από Αμφίσσης 0,30΄. Γραμματοδιδ.

Χωρ. ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΣ (Κ.138)

………………………………………………………………………………..

7.ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Κ.482).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού της Επαρχ. Φθιώτιδος. Γραμματοδ.

………………………………………………………………………………..

8.ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΣ (Κ.882).-Απεσπ. εκ του Δ.Δαφνουσίων (Λοκρίδος). Από Λεβανάτες 4,15΄, από Αταλάντης ώρ. 6. Έκτ. 2 χ. στρέμ. Δασοκόμος, Σταθ. Αστ. Ταχ. Τηλεφ. Τελωνοφ. Ναός Αγ. Κωνστ. Δημ. σχολ. μικτόν μαθ. 80.

Παραγωγή.-Ελαίαι 1 εκατομμ. οκ. δημητρ. κτηνοτροφικά. Πανήγυρις εμπορική 21 Μαΐου.

Χωρία.-ΛΟΓΓΟΣ )κ.181, Από Λειβανάτες 1,30΄, από Αταλάντης 5. ΜΟΝΗ Αγ. Κωνς/τίνου (κ.5).

………………………………………………………………………………..

9.ΑΓ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ (Κ.425).-Απεσπ. εκ του Δ.Θρονίου Επαρχ. Λοκρίδος. Όρια Δερβισάδες.

………………………………………………………………………………..

10.ΑΓΛΑΒΙΣΤΑ (Κ.213).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου Δωρίδος, της κοιν. Αλεποχωρίου.

………………………………………………………………………………..

11. ΑΓΝΑΝΤΗ (Κ.316).-Απεσπ. εκ του Δ.Δαφνουσίων (Λοκρίδος). Από Λειβανάτες ώρ. 3, Αταλάντης ώρ. 4.

………………………………………………………………………………..

12.ΑΓΟΡΙΑΝΗ ΑΝΩ (Κ.571).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 3, από Αμφίσσης ώρ. 5. Εις απόστασιν 0,20΄ ερείπια αρχ. πόλ. Λιλαίας. Ναοί Άγ. Νικόλαος, Αγ. Παρασκευή. Ιερείς 2. Δημ. σχολ. μικτόν μαθ. 60.

Παραγωγή.-Δημητρ. 2 εκατομ. οκ. όσπρια 30 χ. οκ. Κτηνοτροφικά, Κυψέλαι 300.

………………………………………………………………………………..

13.ΑΓΟΡΙΑΝΗ ΚΑΤΩ (Κ.1276).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού 2.30΄. Καλλιεργ. γαίαι 2.500 στρέμ..Ναός «Ευαγγελισμός» (ενοριακός), 3 εξωκκλ. Ιερεύς 1. Ταχ. Τηλεφ.

Παραγωγή.-Άμπελοι 300 στρ. βάμβαξ 100 στρέμ. δημητρ. όσπρια, καπνά 150 στρέμ. κτηνοτροφικά, Γεωργ. Συνεταιρισμός Κοινότητος «Λιλαίας». Μετωνομάσθη Λιλαία.

Χωρία.-ΑΓΟΡΙΑΝΗ ΑΝΩ (κ.250). Από Δομοκού ώρ. 2.15 και ΜΑΣΛΙ (κ.259). Από Δομοκού ώρ. 3.

………………………………………………………………………………..

14.ΑΓΟΡΙΑΝΗ ΚΑΤΩ (Κ.613).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 2, από Αμφίσσης 7. Ναοί Εξωκκλήσ. 4. Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ. μαθ. 110. Ταχυδρ.

Παραγωγή.-Δημητριακά, καπνά, όσπρια. κτηνοτροφ. αιγοπρόβατα 5.000.

………………………………………………………………………………..

15.ΑΛΗΦΑΚΑ (Κ.681).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Μελιταίας ώρ. 2, Γραμματοδ.

Χωρίον ΔΡΑΧΑΝΙ (κ.199). Από Αβαρίτσας ώρ. 2.

………………………………………………………………………………..

16.ΑΛΠΟΧΩΡΙ (Κ.341).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου (Δωρίδος). Από Αμφίσσης ώρ. 13.

………………………………………………………………………………..

17.ΑΛΠΟΣΠΗΤΑ (Κ.819).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος), ού ήσαν πρωτεύουσα χειμερινή. Από Λαμίας ώρ. 2,15΄, από Μοσκοχωρίου 0,45΄. Έκτ. 35 χιλ. στρέμ. Ειρηνοδικείον Λαμίας, Ναός 1. Γραμματοδιδ. μαθ. 15.

Παραγωγή. Αραβόσιτος, καπνά, όσπρια, σίτος. 2 αλευρόμυλοι.

Χωρία. ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΝ (κ.66). Γέφυρα σιδηροδρ. Πειραιώς-Θεσσαλονίκης μηκ. 210 μ. Αγγλο-ιταλική Εταιρία «Γοργός» Κεφάλ. Δρ. 700.000. Εργοστάσ. Ασετυλήνης, εργ. 40, κινητ. Δύναμις 1200 ίππων. ΔΕΛΦΙΝΙΑ (ΒΑΡΔΑΤΑΙΣ) (κ.200). Από Αλπόσπητα ώρ. 0,20΄, από Μοσχοχώρι 0,45΄. ΚΑΛΥΒΙΑ (κ.257).

………………………………………………………………………………..

18.ΑΜΟΥΡΙ (Κ.416).-Απεσπ. εκ του Δ.Παραχελωϊτών (Φθιώτιδος). Από Λαμίας ώρ. 2.

ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ (κ.1406). Όρα Δαδίον.

………………………………………………………………………………..

19.ΑΜΦΙΣΣΑ (Κ.5161).-Απεσπ. εκ του Δ.Αμφισσέων (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα, ως και της επαρχίας, και του νομού Φωκίδος.

Κείται επί λόφου εν θαυμασιωτάτη θέσει αμφιθεατρικώς. Ύπερθεν αρχαίος πύργος. Σώζονται εν αυτή ερείπια τειχών της ακροπόλεως και πολύγωνοί τινες λίθοι. Εις το μέσον του σωζομένου περιβόλου πύλη εκ τριών μεγάλων λίθων. Το πάλαι ήτο η πόλις των Οζολών Λοκρών (30π.Χ.) οικισθείσα υπό Αμφίσσης θυγατρός του Ανδράκμου, επί δε της κατακτήσεως των Φράγκων συνέστη η Κομητεία των Σαλώνων. Νύν η Άμφισσα είναι μία των ωραιοτέρων πόλεων της Ελλάδος, έχουσα καλάς οικοδομάς, αγοράς και αφθονίαν υδάτων. Εν τω κέντρω της πόλεως υψούνται πλάτανοι μετά πίδακος, πλατεία ωραία, καφεία, ζαχαροπλαστεία κ.λ.π. ο ωραιότερος δε περίπατος γίνεται εν τη αμαξιτή οδώ Αμφίσσης-Ιτέας.

Αρχαί.-Ειρηνοδικείον. Εισαγγελία, Καπνοκοπτήριον, Μονοπωλ. Αποθήκη. Πταισματοδικείον, Συμβολαιογραφεία 3, Σταθμ. Αστυν. Ταχυδρ. Τηλεγρ. Υποθηκοφυλακείον, Υποτελωνείον (εν Ιτέα).

Εκκλησία.-Επισκοπή Φωκίδος Επίσκ. σεβ. Αμδρόσιος Τίτος.

Ναοί.-Άγ. Αθανάσιος, Άγ. Νικόλαος, Ευαγγελίστρια (Μητροπολιτικός), Παναγία. Εξωκκλήσια 11. Ιεροκήρυξ Φωκίδος, Ιερείς 3.

ΣΗΜ.-Εις την Επισκοπήν Φωκίδος ανήκουν 104 ενοριακοί ναοί. 391 εξωκκλήσια και 7 ιδιωτικοί. Ιερείς 130.

Εκπαίδευσις.-Γυμνάσιον πλήρες, Ελλην. σχολ. Δημ. σχολ. αρρ. 2 θηλ. 1.

Συγκοινωνία.-Μετά της Λαμίας δι’ αμαξιτής οδού και μετά των λοιπών ενδιαμέσων δήμων Ιτέας (ήτις είναι το επίνειον της Αμφίσσης), 13 χιλιόμ. διά καλής αμαξιτής οδού. Ήδη η συγκοινωνία εκτελείται δι’ αυτοκινήτων εις όλα τα κέντρα της περιφερείας. ‘Αμφισσα-Ιτέα-Μπράλλον-Δελφούς.

Παραγωγή.-Ελαίαι εξαίρετοι (Σαλωνίτικαι) 5-6 εκατομμύρ. οκάδων, έλαιον ωραίον περί το 1 εκατ. οκ., βάμβαξ, δέρματα ακατέρ. και κατειργασμένα. Δημητριακά, όσπρια. Εισαγωγή γεωργ. εργαλείων, Εξαγωγή εις Βουλγαρίαν και Ρουμανίαν, 4 εργοστάσια κατασκευής κωδώνων ζώων και υπέρ 10 ελαιοτριβεία και βυρσοδεψεία. Υπο)τημα Τραπέζης. Πανήγυρις Εθν. Εμπ. 28 Ιουνίου-2 Ιουλίου.

………………………………………………………………………………..

20.ΑΝΤΕΡΑΣ (Κ.162).-Απεσπ. εκ του Δ.Θερμοπυλών (Λοκρίδος). Από Μώλου ώρ. 0,45΄. Εγγύς τούτου φάρος. Γραμματοδιδ. 2 υδρόμυλοι.

………………………………………………………………………………..

21.ΑΡΓΥΡΙΑ (Κ.133).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος). Από Γαρδικίου ώρ. 3. Υδρόμ. 3.

………………………………………………………………………………..

22.ΑΡΚΙΤΣΑ (Κ.158).-Απεσπ. εκ του Δ.Δαφνουσίων (Λοκρίδος). Από Λειβανάτες 0,30΄, από Αταλάντης ώρ 2. Υποδιδασκαλ. 1 ελαιοτριβείον.

Χωρίον ΜΕΛΙΔΟΝΙ (Κ.66), από Λειβανάτες ΄2,45΄, από Αταλάντης 1,15΄, παρά τα ερείπια της αρχ. Αλόπης.

………………………………………………………………………………..

23.ΑΡΤΟΤΙΝΑ (Κ.1004).-Απεσπ. εκ του Δ.Βωμέας (Δωρίδος), πού ήτο πρωτεύουσα. Προς Α των Βαρδουσίων ορέων. Έκτ. 30 τετρ. χλμ. Γενέτειρα του Αθ. Διάκου, εις ύψος 1200 μ. εν μέσω δασών και κήπων καρποφόρων με έλατα και κέδρους θαυμασίας απόψεως περί τάς υπωρείας δε των Βρδουσίων αι πηγαί του ποταμού Ευήνου (Φείδαρη) όπου κατώκουν οι Αιτωλοί «Βωμιείς».

Ναός Άγ. Γεώργιος. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ. μαθ. 185 Σταθ. Αστυν. Ταχ. Τηλεφ.

Συγκοινωνία.-Μετ’ Αμφίσσης ώρ. 14, Παλαιοκατούνου (Κροκυλίου) ώρ. 6. Οδοί βαταί και ημιονικαί. Ειρηνοδικ. θερινή έδρα.

Παραγωγή.-Αραβόσιτος, σίτος ολίγος, κτηνοτροφ. είδη, όσπρια, πατάτες 40 χ. οκ. κάρυα, κάστανα, σταφίς 200 χ. οκ. κυψέλαι υπέρ 500. Πανήγυρις εμπορική 29 Αυγούστου εις την κατάφυτον Μονήν Αγ. Ιωάννου όπου εμόνασεν ο Αθ. Διάκος.

………………………………………………………………………………..

24.ΑΡΧΑΝΙ (Κ.601).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). Από Βαρυμπόμπης 1,15΄. Ναός 1 Δημ. σχολ. μικτόν.

Παραγωγή.-Δημητριακά 300 χ. οκ. καπνά 45 χ. οκ. κρόμμυα 15 χ. οκ. αιγοπρόβατα 3,000.

………………………………………………………………………………..

25.ΑΤΑΛΑΝΤΗ (Κ.3161).-Απεσπ. εκ του Δ.Αταλάντης (Λοκρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα ως και της επαρχίας.

Κ.3351. Κείται παρά την αρχαίαν Οπούντα και ού μακράν του ομωνύμου κόλπου εις τους πρόποδας όρους. Η πόλις ένεκα του ηφαιστειογενούς εδάφους της υπέστη πολλάκις καταστρεπτικούς σεισμούς. Επίνειον αυτής είναι η Σκάλα.

Αρχαί.-Ειρηνοδικείον, Μονοπ. Αποθ. Οικον. Εφορία, Συμβολαιογραφ. Σταθ. Αστυν. Ταμείον, Υποθηκοφ. Υποτελωνείον.

Ναοί.-Άγ. Θεόδωροι (Μητρόπ.), Μεταμόρφωσις, Ιερείς 2, Ελλην. σχολ. πλήρες δημ. σχολ. άρρ. θηλ.

Παραγωγή.-Δημητριακοί καρποί, μέλι και όσπρια 130 χ. οκ. καπνά «αράπικα» 120 χ. οκ. έλαιον 180 χ. οκ. 8 ελαιοτριβεία, 2 αλευρόμυλοι, 5 υδρομύλους. Πανήγυρις εμπορική 6-12 Αυγούστου.

Συγκοινωνία.-Μετά της Σκάλας 0,30΄δι’ ωραίας αμαξιτής οδού, Πέραν ατμοπλοϊκώς. Λαμίας 15 ώρ. Λειβανάτες (δ.Δαφνουσίων) 1,30΄.

Χωρίον ΜΠΟΥΖΙ (κ.110), από Αταλάντης ώρ. 1.

………………………………………………………………………………..

26.ΑΧΙΝΟΣ (Κ.790).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος). Από Στυλίδος ώρ. 2. Αστ. Σταθ. Γραμματοδ. Ταχ. Ανήκεν εις την κοινότητα Νικόβης.

………………………………………………………………………………..

27.ΒΑΡΔΑΛΗ (Κ.426).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ. 2. Γραμματοδιδ.

………………………………………………………………………………..

28.ΒΑΡΓΙΑΝΗ (Κ.326).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασίδος). Από Γραβιάς 1,30΄, από Αμφίσσης ώρ. 7.

Παραγωγή.-Κτηνοτροφικά είδη. Γραμματοδιδ. 1 υδρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

29.ΒΑΡΥΜΠΟΠΗ (Κ.1288).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος), πού ήτο πρωτεύουσα.. Από Λαμίας ώρ. 6. Κείται παρά την αριστεράν όχθην του Σπερχειού. Μετωνομάσθη Μακρακώμη. Ναοί 2, Ιερείς 2. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδ. Μονοπ. Αποθ. Ταχ. Τηλ. Συμβολαιογ.

Παραγωγή.-Εκλεκτών καπνών 250 χ. οκ. εξαγομένων κυρίως εις Αίγυπτον, δημητριακών, ελαίου κλ. 2 αλευρόμυλοι, 1 υδρόμυλος, Πανήγυρις εμπορική εκάστην Κυριακήν των Βαΐων.

………………………………………………………………………………..

30.ΒΑΣΙΛΙΚΑ (Κ.423).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 0,45΄, επί της δεξιάς όχθης του Σπερχειού.

Χωρία.-ΛΑΔΙΚΟΥ Ανατολικόν και Δυτικόν (κ.185).

………………………………………………………………………………..

31.ΒΕΛΕΝΙΚΟΣ (Κ.383).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος). Από Βιτρινίτσης ώρ. 2,20΄.

Χωρία.-ΤΡΙΖΩΝΙΑ (Νησίς) (κ.119) πρώην Λοιμοκαθαρτήριον. Από Βυτρινίτσης ώρ. 2,20.

………………………………………………………………………………..

32.ΒΕΛΙΣΙΩΤΕΣ (Κ.316).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ. 1,10΄. Γραμματοδιδ. Ταχυδρ. Τηλεγρ. Σταθ. Σιδηροδρομικός

………………………………………………………………………………..

33.ΒΕΛΙΤΣΑ (Κ.1483).-Απεσπ. εκ του Δ.Τιθωρέας (Λοκρίδος) ού ήτο πρωτεύουσα. Από Λαμίας ώρ. 12. από Δραχμανίου 2. Ονομαστή εις την αρχαιότητα διά τα εκλεκτά έλαια ών χρήσιν εποιούντο οι βασιλείς της Περσίας διά την κόμμωσιν. Κατά δε τους Φωκικούς πολέμους κατεστράφη υπό των Θηβαίων. Κείται επί των διατηρουμένων Πελασγικών ερειπίων της αρχαίας Τιθωρέας. Το εδώ «Σπήλ. Οδυσ. Ανδρούτσου» συμπίπτει με το «Κορύκειον Άντρον». Τοποθεσία γραφικωτάτη, κατάφυτος. Έκτ. καλλιεργήσιμος, 500 στρέμ.

Παραγωγή.-Καπνά 90 χ. οκάδ. βάμβαξ 25 χιλιάδας οκάδ. βούτυρον και τυρός εκλεκτά, οίνοι 150 χ. οκ., σίτος 80 χ. οκ. αιγοπρόβατα 10 χ. κεφαλαί. 1 αλευρόμυλος, 2 εκκοκιστήρια, 2 υδρόμυλοι, Πανηγύρεις εμπορικαί Τρίτη του Πάσχα, 23 Απριλίου, 29 Αυγ., 4 Αυγούστ.

Ναός Κοιμ. Θεοτόκου. Εξωκκλ. 11. Ιερείς 2. Ελλην. σχολ. πλήρες Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ. Ειρηνοδικείον. (Έδρα θερινή). Ταχ. Τηλεφ. Σταθ. Αστυν. Σταθ. Σιδηρ. Πειραιώς-Θεσ)νίκης.

………………………………………………………………………………..

34.ΒΕΛΟΥΧΟΒΟΝ (Κ.284).-Απεσπ. εκ του Δ.Υαίας (Δωρίδος). Από Γρανίτσης ώρ. 1,15΄. Μετωνομάσθη Κάλλιον.

………………………………………………………………………………..

35.ΒΙΤΡΙΝΙΤΣΑ (Κ.958).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος), πού ήτο πρωτεύουσα. Καλός λιμήν εις το άκρον καταφύτου πεδιάδος. Το όνομά της είναι Φραγκικόν, αντικαταστήσαν το αρχαίον ΤΟΛΟΦΩΝ. Από Αμφίσσης ώρ. 7,45΄, από Παλαιοαξαρίου 6.30΄, από Κίσελης 0,25΄, από Ιτέας 6.30΄. Έκτ. 10 χιλ. στρέμ. Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ. πλήρες. Ειρηνοδικείον (έδρα χειμερινή). Μονοπωλ. Αποθήκη. Σταθ. Αστυν. Συμβολ. Ταχυδρ. Τηλεγρ. Υποτελωνείον.

Παραγωγή.-Δημητριακά 200 χ. οκ., έλαιον 150 χ, οκ., κρόμμα 600 χ. οκ., οίνος. Επί 350 στρεμ. έκας. στρέμ. σίτου παράγ. 100 οκ. Πανήγυρις εμπορική 26-30 7)βρίου.

………………………………………………………………………………..

36.ΒΛΑΧΟΚΑΤΟΥΝΟΝ (Κ.577).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Από Ευπαλίου 1,30΄.

………………………………………………………………………………..

37.ΒΟΣΤΙΝΙΤΣΑ (Κ.533).-Απεσπ. εκ του Δ.Υαίας (Δωρίδος). Από Γρανίτσης ώρ. 2. Ταχ. Γραμματοδ.

………………………………………………………………………………..

38.ΒΟΥΖΙ (Κ.714).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ. 1,40΄. Γραμματ.

Χωρίον ΓΕΡΑΚΛΗ (κ.205) από Δομοκού 1,30΄. Γραμματοδ.

………………………………………………………………………………..

39.ΒΟΥΝΙΧΩΡΑ (Κ.821).-Απεσπ. εκ του Δ.Μυονίας (Παρνασίδος). Από Αγ. Ευθυμίας 2,30΄. Δημ. σχολείον μικτόν.

………………………………………………………………………………..

40.ΒΡΑΪΛΑ (Κ.202).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος). Εκ της Κοινότ. Λιδωρικίου. Από Αμφίσσης ώρ.5.

………………………………………………………………………………..

41.ΒΥΔΑΒΗ (Κ.363).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος). 2 ώρ. 30΄Ανατολ. της Βυτρινίτσης.

………………………………………………………………………………..

42.ΓΑΛΑΞΕΙΔΙΟΝ (Κ.2803).-Απεσπ. εκ του Δ.Γαλαξειδιωτών (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσ.

Κείται κατά το άκρον βραχώδους ακρωτηρίου δεξιά τω εκπλέοντι τον Κρισσαίον κόλπον. Είνε η αρχαία Οιάνθεια κτισθείσα μετά τα Τρωϊκά υπό του Λοκρού· νύν είνε μία των ναυτικοτέρων πόλεων της Ελλάδος, έχουσα δύο λιμένας, ών ο ανατολικώτερος είνε σπουδαιότερος αριθμών πλέον των 400 ιστιοφόρων πλοίων και μέγαν αριθμόν φορτηγών ατμοπλοίων.

Αρχαί.-Ειρηνοδικείον, Λιμενικόν Ταμείον. Πρόεδρος ο ειρηνοδίκης. Μονοπωλ. Αποθήκη. Συμβολαιογραφείον, Τελωνείον, Υποθυκοφυλακείον, Σταθ. Αστ. Ταχυδρομ. Τηλεγραφ.

Εκπαίδευσις.-Ελλην. σχολ. δημοτ. σχολ. αρρ.-θηλ. Ιδιωτικόν Εκπαιδευτήριον αρρ. και θηλ. Επαγγελματική Σχολή τριχαπτοποιΐας.

Ναοί.-Αγία Παρασκευή, Άγ. Ιωάνν. Άγ. Νικόλαος. Ιερείς 4.

Συγκοινωνία.-Δι’ ατμοπλοίων Κορινθιακού κόλπου.

Φάροι και Φανοί.-Εις την Ν.Αψηφιά φανός διοπτρικός με σταθερόν ερυθρόν φώς 5 1)2 ν. μιλ. και εις την αποβάθραν φανός κοινός με φως σταθερόν 1 μιλλίου.

Παραγωγή.-Κριθή 129 χ. οκ. κάρυα, σταφυλαί κλπ. Κτηματικός Σύνδεσμος.

………………………………………………………………………………..

43.ΓΑΡΔΙΚΙ (Κ.830).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Λαμίας ώρ.12, από Αγά 5,30΄ εις τα πρόρριζα της παραφυάδος της Οίτης Σαράνταινα. Είνε εκτισμένη επί της αρχαίας Ομίλου της Επικτήτου Αιτωλίας, ής διατηρούνται λείψανα τειχών. Έκτ. 15 χιλ. στρεμ. Δημ. σχολ. άρρ.-θηλ. Ναοί 2. Ιερεύς 1. Ειρηνοδικείον Σπερχειάδος. Ταχυδρ. Τηλεγρ.

Παραγωγή.-Βούτυρον, δημητριακά, τυρός αιγοπρόβατα 12 χ. κεφαλαί. 2 αλευρόμυλοι. Πανήγυρις την 15ην Αυγούστου.

………………………………………………………………………………..

44.ΓΑΡΔΙΚΙ (Κ.1399).-Απεσπάσθη εκ του Δ.Κρεμαστής Λαρίσσης (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Λαμίας ώρ.8, από Σούρπης 5΄, Στυλίδος μέχρις Αχινού οδός βατή, αμαξιτή εκείθεν μέχρι Στυλίδος. Προς Σούρπης ή Στυλίς διά ζώων και λέμβων. Τηλεφ. εν χωρίω Μαχαλά. Της θαλάσσης απέχει 0,45΄, ένθα η Παραλία Γαρδικίου. Βορείως αυτού από λόφου υψούται το Κάστρον, η αρχαία ακρόπολις Κρεμαστή Λάρισσα, εντός της οποίας περίβολος Ναού του Ερμού. Αμπελώνες, κήποι και πολύδενδρος περιοχή. Ναός Άγιοι Απόστολοι. Ιερείς 2. Δημ. σχολ. αρρ.-θηλ. Ειρηνοδικείον (έδρα θερινή). Ταχυδρ. Τηλεγραφ. Τελωνοφυλακείον.

ΣΗΜ.-Η Ελληνική Εταιρία Μεταλλείων κατέχει εκτάσ. 20,511 στρεμμ. σιδηρούχου και μαγγανοσιδηρούχου γής.

Παραγωγή.- Δημητριακά 350 χ. οκ. τυρός, βούτυρον, έλαιον, οίνοι, όσπρια, μεταλλεύματα, λυγνίτου. Καλλιέργεια λίνου επί 200 στρεμμ. 1 αλευρόμυλος ατμοκίνητος, 4 ελαιοτριβεία.

Χωρία.- ΒΕΛΕΣΙ (κ.11), από Γαρδικίου ώρ. 3, εις την παραλίαν 3 ελαιοτριβεία, ΠΙΧΑΛΑ (κ.143), από Γαρδικίου ώρ. 1,15΄, Τηλεφ. Παραλία ΓΑΡΔΙΚΙΟΥ (κ.19).

………………………………………………………………………………..

45.ΓΑΡΔΙΚΑΚΙ (Κ.717).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Αλπόσπητα 4,20΄, από Μοσκοχώρι 4,40. 1 αλερόμυλος.

Χωρ. ΠΡΟΚΟΒΕΝΙΚΟΣ (κ.184).

………………………………………………………………………………..

46.ΓΙΑΚΑΡΟΜΠΑ (Κ.336).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού 1,30΄. Γραμματοδιδ. Ναός 1. Ιερεύς 1.

………………………………………………………………………………..

47.ΓΙΑΝΝΙΤΣΟΥ (Κ.1374).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). Από Λαμίας ώρ. 7. Βαρυμπόπης ώρ. 2, επί των Ν. υπωρειών της Όθρυος. Ναός Άγ. Ιωάννης ο Θεολόγος. Δημ. σχολ.

Παραγωγή.-Δημητριακ. 300 χ. οκ. όσπρια, καπνά 40 χ. οκ κτηνοτροφικά αιγοπρόβατα 5 χ. 1 μελισσοκομείον, υδρόμυλοι 2.

Χωρίον ΑΣΒΕΣΤΗΣ (κ.276), από Βαρυμπόπης ώρ. 3. 1 υδρόμ.

………………………………………………………………………………..

48.ΓΚΟΥΜΑΙΟΙ (Κ.335).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος), ού απέχει ώρ. 2.

………………………………………………………………………………..

49.ΓΛΟΥΝΙΤΣΑ (Κ.712).-Απεσπ. εκ του Δ.Δρυμίας (Λοκρίδος). Από Δαδίου ώρ. 2, παρά τα ερείπια της αρχαίας πόλεως Δρυμίας, εξ ής μετωνομάσθη Δρυμαία. Έκτ. 35 τετρ. χλμ. Υποδιδασκλ.

Παραγωγή.- Δημητριακά 250 χ. οκ. όσπρια 10 χ. οκ. σταφυλ. 60 χ. οκ.

………………………………………………………………………………..

50.ΓΟΥΡΙΤΣΑ (Κ.273).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος). Από Μαυρολιθαρίου 1,15΄ ΒΑ ταύτης υπέρκειται η Οίτη.

Παραγωγή.- Κτηνοτροφικά είδη. 1 αλευρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

51.ΓΡΑΒΙΑ (Κ.797).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Κείται Β. της Αμφίσσης, εις απόστασιν δε 1.45΄ το ιστορικόν «Χάνι της Γραβιάς», διά την ηρωϊκήν πάλην του Οδυσσέως Ανδρούτσου, ούτινος υπάρχει και ανδριάς. Από Αμφίσσης ώρ. 6,30΄, Μαυρολιθαρίου (Καλλιέων) 3. Ναό; 1. Ιερεύς 1. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδικείον (Έδρα χειμερινή). Σταθ. Αστυν. Συμβολαιογραφείον. Ταχυδρ. Τηλεγρ.

Παραγωγή.- Κτηνοτροφ. είδη. Έρια, δέρματα, βούτυρον τυρός κ.λ.π. 1 αλευρόμυλος. Πανήγυρ. εμπορ. 3-8 Μαΐου.

………………………………………………………………………………..

52.ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΡΑΧΗ (Κ.821).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). Από Βαρυμπόμπης ώρ. 1,30΄. Έκτ. 25 χ. στρ. Δημοτ. σχολ. μικτόν, μαθ. 70.

Παραγωγή.- Καπνά 50 χ. οκ., σιτηρά 50 χ. οκ. Κτηνοτροφ. αιγοπρόβατα 4 χ. κεφ. 1 αλευρόμυλος.

Χωρία.-ΚΑΣΤΡΙ (κ.173). Από Βαρυμπόμπης ώρ. 1,20΄, και ΠΑΛΙΟΥΡΙ (κ.54) από Βαρυμπόπης 1,35΄.

………………………………………………………………………………..

53.ΓΡΑΝΙΤΣΑ (Κ.1027).-Απεσπ. εκ του Δ.Υαίας (Δωρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Αμφίσσης ώρ. 8, Λιδωρικίου 3, οδός βατή. Επί των υπωρειών των Βαρδουσίων (Κόρακα). Έκτ. 12 102 χ. στρεμ.

Ναοί.- Γέννησις Θεοτόκου επί της κορυφής του Κόρακα, ως και ο προφήτης Ηλίας. Δημοτ. σχολ. αρρ.-θηλ. διτάξ. μαθ. 150. Ειρηνοδικείον Δωρίδος (Λοιδωρικίου).

Παραγωγή.-Κτηνοτροφικά, δέρματα, δημητριακά, έλαιον. Αιγοπρόβατα 4 χ, κεφ. 2 αλευρόμυλοι.

………………………………………………………………………………..

54.ΓΥΦΤΟΧΩΡΙ (Κ.534).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος). Από Σπερχειάδος 1 ώρ. Γραμματοδ. 1 Αλευρόμυλος. Μετωνομάσθη Καλλιθέα.

………………………………………………………………………………..

55.ΔΑΔΙΟΝ (Κ.4.106).-Απεσπ. εκ του Δ.Δρυμίας (Λοκρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Το Δαδίον (ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ κάτ. 4.102). Από Λαμίας ώρ. 9, από Βουδουνίτσης 3. Επί των ΒΑ υπωρειών του Παρνασσού, 4 ώρ. από της κορυφής, προς τα ερείπια της αρχαίας ΑΜΦΙΚΛΕΙΑΣ ή ΑΜΦΙΚΑΙΑΣ όπου σπήλαιον και ναός Διονύσου, και εξ ής μετωνομάσθη Αμφίκλεια. Αρίστη θερινή διατριβή. Αρχ. ερείπ. Πύργος Ενετικός. Έκτ. 120 χ. στρεμ. Εις απόστασιν 0,20΄στ. σιδ. Πειρ.-Θ)νίκης εις το 182,2 χλμ. από Πειραιώς.

Ναοί 3. Ελλην. σχολ. μαθ. 160. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδικείον. Μονοπωλ. αποθήκη. Συμβολαιογραφείον. Σταθ. Αστυν. Ταχυδρ. Τηλεγρ. Τηλεφ.

ΣΗΜ.-Ενταύθα ανήκει και η ΜΟΝΗ Θεοτόκου μετά 4 μοναχών.

Παραγωγή.-Δημητριακά, έλαια, οίνοι, ξυλεία, κτηνοτροφία, βαμβάκια, Βιομηχανία στερεωτάτου πανίου δι’ εσώρρουχα χωρικών και στρατού (Δαδιώτικο). Κυψέλαι 400. 1 αλευρόμυλος. Ηλεκτρική εγκατάστασις. Πανήγυρις εμπορ. Δρυμίας από 8-10 Σεπτεμβρίου.

………………………………………………………………………………..

56.ΔΑΟΥΚΛΗ (Κ.930).-Απεσπ. εκ του Δ.Ξυνιάδος (Δομοκού). Από Ομβριακής 1,15΄, επί της Α όχθης της λίμνης Ξυνιάδος προς τα Ν σύνορα της Θεσσαλίας. Μετωνομάσθη Ξυνιάς.

Η λίμνη Ξυνιάς (του Νεζερού ή Δαουκλή=ορνιθώδης) απλούται εις απόστασιν 1,30΄ από Δομοκού. Παρά δε το Δαουκλή εύρηνται αρχαία τινα ερείπια. Δημ. σχολ.

………………………………………………………………………………..

57.ΔΕΛΦΙΝΟΝ (ΒΑΡΔΑΤΕΣ) (Κ.190).-Απεσπ. εκ της κοιν. Αλπόσπητα Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος), ής απέχει 0,30΄. Ταχ. Δημ. σχολ. μικτόν.

………………………………………………………………………………..

58.ΔΕΛΦΟΙ (Κ.1060).-Απεσπ. εκ του Δ.Κρίσσης (Παρνασσίδος).

Κείνται εις τα ΝΔ της Φωκίδος, ήτο πόλις επίσημος εν τη αρχαιότητι ως εκ του εν αυτή Μαντείου. Έκειτο δε υπό το χωρίον Καστρί όπερ κατεστράφη χάριν των υπό της εν Αθήνας Αρχ. Γαλλ. Σχολής γενομένων ανασκαφών, εξ ών πολλά κειμήλια ανευρέθησαν. Κατά το μέρος δε καθ’ ό η οδός Δεσφίνας-Αραχώβης υπάρχει διπλή πύλη λελαξευμένη εν τω βράχω ήτις ελέγετο ότι ωδήγει εις τον Άδην άνωθεν δε της Κασταλίας πηγής είναι αι Φαιδριάδες πέτραι, οπόθεν εκρημνίζοντο οι βέβηλοι. Η ιερά οδός άρχεται εκ της ΝΑ πύλης όπισθεν της οποίας η οδός εκοσμείτο υπό πολυαρίθμων αγαλματίων, βωμών και διαφόρων μνημείων. Νύν σώζονται ίχνη πολλών αναθημάτων και μνημείων και μετόπαι μετά 68 αναγλύφων. Νοτιώτερον ευρίσκετο το Βουλευτήριον, ο λόφος της Δελφικής Σιβίλλης, ο Ναός της Γής και η Στοά των Αθηναίων. Σώζεται παρά την ιεράν οδόν το πελασγικόν τείχος εφ’ ού υψούτο ο ναός του Απόλλωνος, ούτινος σώζονται αι βάσεις και τινα τεμάχια κιόνων εν μέσω δ’ αυτών ευρίσκετο η Εστία με το άσβεστον πύρ και ο Ομφαλός της Γής, μάρμαρον φέρον εκατέρωθεν χρυσούς αετούς. Νοτιοδυτικότερον η πηγή Κασσοτή, η Λέσχη των Κνιδίων και το θέατρον. Υπεράνω δε του βορείου τείχους του περιβόλου η πηγή Κίρνα η Δελφούσα και προς δυσμάς αυτής το Στάδιον ένθα ετελούντο οι Πυθικοί αγώνες. Τα πλούτη του ναού όστις εστοίχισε πλέον των 5 1]2 εκατομμ. φράγκων ήσαν αναρίθμητα εξ ών ο Νέρων αφήρεσεν 500 αγάλματα χρυσά, ο Μέγας Κωνσταντίνος έτερα μεταξύ των οποίων και τον Τρίποδα τον εν Κων)πόλει σωζόμενον εις τον Ιππόδρομον. Τα ανευρεθέντα ευρίσκονται εν τω επιτοπίω Μουσείω. Τελευταίος χρησμός του Μαντείου των Δελφών εδόθη τω αυτοκράτορι Ιουστινιανώ, εκ Δελφών ανέρχεταί τις εις τον Παρνασσόν δι’ ημιόνων ένθα το Κωρύκειον άντρον.

Συγκοινωνία.-Μετά Χρυσού 1,45΄. Σιδ. Πειρ.-Θες)νίκης Σταθ. Λεβαδ. εις το 149,17 χλμ. από Πειραιώς. Ατμοπλοϊκώς: Μετάβασις εις Δελφούς εκ Πειραιώς καθ’ εκάστην θαλασσίως δι’ Ιτέαν, εκείθεν δι’ αμαξιτής οδού 2 ώρ. και τέλος δι’ αυτοκινήτων διά της οδού Ιτέας-Άμφισσα-Δελφών-Μπράλλου.

Ναός Άγιος Νικόλαος, Ιερείς 2. Δημ. σχολ. αρρ.-θηλ., μαθ. 150. Έφορος Αρχαιοτήτων, Μουσείων Αρχαιολογικόν, Σταθ. Αστ. Ταχ. Τηλεγρ. Τηλεφ.

Παραγωγή.-Έλαια 600χ, οκ. δημητριακά, αιγοπρόβατα 4,000, 1 ελαιοτριβείον ατμοκίνητον.

………………………………………………………………………………..

59.ΔΕΡΒΕΝ ΚΑΡΥΑ (Κ.703).-Απεσπ. εκ του Δ.Παραχελωϊτών (Φθιώτιδος). Από Λαμίας 4,30΄, Δημ. σχολ. μικτόν.

Παραγωγή.-Δημητριακά και καπνά ολίγα.

………………………………………………………………………………..

60.ΔΕΡΒΕΝ ΦΟΥΡΚΑ (Κάτ..283).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος). Ενταύθα ανήκει και η Μονή της Αντινίτσης «Γενές. Θεοτόκου».

………………………………………………………………………………..

-ΔΕΡΒΙΣΑΔΕΣ ή ΑΓΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ (Κ.465).-Απεσπ. εκ του Δ.Θρονίου (Λοκρίδος). Από Ρεγγίνι 2,15΄.-Υποδιδασκαλείον.

………………………………………………………………………………..

61.ΔΕΡΕΛΙ (Κάτ..683).-Απεσπ. εκ του Δ.Ξυνιάδος (Δομοκού). Έκτ. 4 τετρ. χλμ. Από Ομβριακής ώρ. 2,15΄, από της θέσεως Πέντε Μύλοι έως Μοχλούκα περιφ. Δερελή διέρχεται αμαξιτή οδός και εκείθεν μέχρι Αρχανίου Φθιώτιδος. Η στενωπός Μοχλούκας συνδέει την Φθιώτιδα μετά της Θεσσαλίας. Από Δομοκού ώρ. 3, Νεζερού 1, Δαουκλή 2, ο Σταθ. Σιδηρ. Πειρ.-Θ)νίκης απέχει 0,30΄.Δημ. σχολ. μικτόν, μαθ. 55.

Παραγωγή.- Δημητριακά και καπνά επί εκτ. 5 χ. καλλιεργ. στρεμ. 1 αλευρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

62.ΔΕΡΝΙΤΣΑ (Κ.302).-Απεσπ. εκ του Δ.Δρυμίας (Λοκρίδος). Από Δαδίου ώρ 2.

………………………………………………………………………………..

63.ΔΕΣΦΙΝΑ (Κ.3091).-Απεσπ. εκ του Δ.Αντικύρρας (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Αμφίσσης ώρ 5, από της παραλίας 1. Κείται επί των ΝΔ υπωρειών του Ξηροβουνίου. Εις Αντίκυρρα υπάρχουσι 2 ενετικά φρούρια, ναός Αρτέμιδος και λείψανα μαρτυρούντα την βουλήν. Η Δεσφίνα είναι πατρίς του Αρχ. Ησαΐα Παπαστάθη πεσόντος εν Αλαμάνα το 1821. Έκτ. 120 χ.στρ. Ναοί 3. Ιερείς 3. Ελλην. σχολ. πλήρες, δημ. σχολ. αρρένων θηλέων. Ειρηνοδικείον Κρίσσης, Μονοπωλ. Αποθ. Τηλεφ. Ταχ.

Παραγωγή.-Έλαια, τυρός, οίνος, δημητριακά 600 χ. οκ. κυψέλαι 60, 2 ελαιοτριβεία ατμοκίνητα, 2 ιπποκίνητα, 1 αλευρόμυλος. Γεωργικός Συνεταιρισμός.

Χωρίον ΑΝΤΙΚΥΡΡΑ (κ.190). Από Αμφίσσης ωρ. 8. Ερείπια τειχών ομωνύμου αρχ. πόλεως Μονή «Προδρόμου» (Μοναχοί 10). Υποτελωνείον.

………………………………………………………………………………..

64.ΔΙΒΡΗ (Κ.982).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος).

Χωρία.-ΛΙΜΟΓΑΡΔΙ (κ.214). ΠΑΛΗΟΧΩΡΙ (κ.162).

………………………………………………………………………………..

65.ΔΟΜΟΚΟΣ (Κ.1634).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού), ού ήτο πρωτεύουσα (Κάτ.1610). Εις την αρχαιότητα ωνομάζετο Θαυμακός (όρα «Οδοιπορικόν Οδηγόν» του Νομού), επολιορκήθη δε επί Φιλίππου του Γ΄(199 π.Χ.) και ηλώθη υπό του Αντιόχου, είτα δε περιήλθεν εις τους Ρωμαίους. Δομοκός ωνομάσθη επί Βυζαντινών, ότε είχε ισχυρόν φρούριον, διατηρούμενον ακόμη. Ενταύθα κατά Μάϊον του 1897 συνήφθη πεισματώδης μάχη, η τελευταία του ατυχούς εκείνου πολέμου.

Συγκοινωνία.- Από Λαμίας ώρ. 6 δι’ αμάξης, από Φαρσάλων ώραι 5. Απέχει του Σιδ. Σταθμ. Σκάρμιτσα=Δομοκός 1 1)2 ώρ. Σταθ. Σιδηροδρ. Πειρ.-Θες)νίκης εις το 287,9 χλμ, εκ Πειραιώς.

Αρχαί.-Ειρηνοδικείον, Μονοπ. Αποθ. Οικονομική Εφορία, Συμβολαιογραφείον, Υπομοιρ. Υποθηκοφ. Ταχ. Τηλ.

Ναοί.-Άγιος Γεώργιος, Αγία Παρασκευή, Ιερείς 2.

Εκπαίδευσις.-Ελλην. σχολείον δημοτ. σχολ. αρρέν. θηλέων.

Παραγωγή.-Αραβόσιτος, βρώμη, κριθή, καπνά, όσπρια, σίτος, σισάμια, 1 αλευρόμυλος, Πανήγυρις εμπορική 8-11 Μαΐου.

Χωρίον ΤΣΙΦΛΙΚΑΚΙ (κ.21). Από Δομοκού ώρ. 0,45΄.

………………………………………………………………………………..

66.ΔΡΑΚΟΣΠΗΛΙΑ (Κ.272).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Μοσκοχώρι ώρ. 3,15΄ επί των Βορ. υπωρειών του Καλλιδρόμου, περί την είσοδον της «Ανοπαίας» ατραπού, δι’ ής ο Εφιάλτης ωδήγησε τους Πέρσας προς τα νώτα των εν Θερμοπύλαις υπό τον Λεωνίδαν πεσόντων.

………………………………………………………………………………..

67.ΔΡΑΜΑΛΑ (Κ.391).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Αβαρίτσης 1,15΄.

………………………………………………………………………………..

68.ΔΡΑΧΜΑΝΙ (Ελάτεια) (Κ.1471).-Απεσπ. εκ του Δ.Ελατείας (Λοκρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Κείται παρά την αρχ. Ελάτειαν ένθα μικρόν μουσείον, όπου σώζονται πολλά αρχαία ναού «Κραναίας» Αθηνάς. Από Δραχμανίου ώρ. 1,30΄, από Λαρίσσης ώραι 12. από Βελίτσης 2, από Ορχομενού 5, από Σιδ. Σταθ. Κηφισσοχωρίου 1,30΄. Μετωνομάσθη Ελάτεια. Ναός Άγιος Αθανάσιος. Ιερεύς 1. Ελλ. σχολ. δημ. σχολ. αρρέν. θηλ. Ειρηνοδ. (έδρα χειμερ.) Μονοπωλ. Αποθ. Σταθ. Αστ. Συμβολαιογραφείον, Ταχ. Τηλεφ.

Παραγωγή.-Δημητρ. ελαίαι, έλαιον, όσπρια, καπνά 1 αλευρόμυλος, 1 υδρόμυλος, Πανήγυρις 20-21 Ιουλίου.

………………………………………………………………………………..

69.ΔΡΕΜΙΣΑ (Κ.528).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος). Από Μαυρολιθάρι 2,15΄. Πατρίς του Πανουργιά και του Γκούρα. Μετωνομάσθη Πανουργιάς. Δημοτ. σχολ. αρρένων.

Παραγωγή.-Γεώμηλα, όσπρια, σιτηρά 55 χ. οκ. κτηνοτροφ. είδη.

………………………………………………………………………………..

70.ΔΡΕΣΤΕΝΑ (Κ.429).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου (Δωρίδος). Από Παλαιοκατούνου 1,55΄ από Πενταγιών 0,30΄.

ΔΡΥΜΑΙΑ (Κ.712).- Όρα Γλούνιτσα).

ΕΛΑΤΕΙΑ (Κ.1471.-(Όρα Δραχμάνι).

………………………………………………………………………………..

71.ΔΥΟ ΒΟΥΝΑ (Κ.263).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Μοσκοχώρι ώρ. 2.

………………………………………………………………………………..

72.ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ (Κ.243).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Μοσκοχώρι ώρ. 2,30΄. Γραμματοδιδ.

………………………………………………………………………………..

73.ΕΞΑΡΧΟΣ (Κ.618).-Απεσπ. εκ του Δ.Αταλάντης (Λοκρίδος). Από Αταλάντης ώρ. 3,30΄, 1,30΄ εντεύθεν ερείπια των αρχαίων Αβών επί λόφου κωνοειδούς, όπου μαντείον του Απόλλωνος, εγγύς και η αρχ. Υάμπολις κατά την αρχήν της εκ Φωκίδος εις Λοκρίδα οδού. Υποδιδασκαλείον, 1 υδρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

74.ΕΡΑΤΕΙΝΗ (Κ.355).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Λοκρίδος). Γραμματοδιδ.

Παραγωγή.- Δημητριακά, έλαιον, κτηνοτροφικά. Πανήγυρις εμπορ. 23-30 7)βρίου.

………………………………………………………………………………..

75.ΕΥΠΑΛΙΟΝ (Κ.882).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Κοινώς ΣΟΥΛΕΣ. Ήτο πρωτεύουσα του ομων. δήμου. Από Αμφίσσης ώρ. 15, από Βιτρινίτσης 10, Παλαιοαξαρίου 5. Ναός Άγιος Γεώργιος. Ιερείς 2. Ελλην. σχολ. Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ., Ειρηνοδικείον Ποτιδανείας. Συμβολαιογραφείον. Ταχυδρ. Τηλεφ. Υποθηκοφ.

Παραγωγή.- Αραβόσιτος, κρόμμυα, σίτος, σισάμια ολίγα, σταφίς. Κτηνοτροφικά. Πανήγ. εμπορ. 18-23 8)βρίου.

Χωρίον ΚΑΡΥΑ (κ.162).

………………………………………………………………………………..

76.ΖΕΛΙΟΝ (Κ.755).-Απεσπ. εκ του Δ.Αταλάντης (Λοκρίδος). Από Αταλάντης ώρ. 3. Δημοτ. σχολ. μικτόν.

Παραγωγή.- Δημητριακ., όσπρια.

………………………………………………………………………………..

77.ΖΗΜΙΑΝΗ (Κ.559).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώρ. 3, παρά την αριστεράν όχθην του Σπερχειού. Ναοί 4. Δημ. σχολ. μικτόν. Ταχυδρ.

Παραγωγή.- Δημητρ. άφθονα.

………………………………………………………………………………..

78.ΖΙΩΨΗ (Κ.454).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώρ. 3. Ναός 1. Δημοτ. σχολ. μικτόν. Αστυν. Σταθ.

Παραγωγή.- Δημητριακά.

………………………………………………………………………………..

79.ΖΩΡΙΑΝΟΥ (Κ.506).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου (Δωρίδος). Από Παλαιοκατούνου ώρ. 1,45΄, από Πενταγιούς 1,40΄. Γραμματοδιδ. Σταθ. Αστυν. Τηλεφων.

………………………………………………………………………………..

80.ΗΡΑΚΛΕΙΑ η Τραχινία (Κ.652).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος).

Χωρία.- ΔΑΜΑΣΤΑ (κ.292) Μονή Δαμάστας (κ.14). Από Γέφυραν Αλαμάνας ώρ. 1 προς Ν. Πρότερον ελέγετο ΜΟΥΣΤΑΦΑΜΠΕΗ

………………………………………………………………………………..

81.ΙΜΙΡΜΠΕΗ (Κ.1023).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος). Εις Λαμίαν 1,30΄. Ναοί 3. Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ., Ταχυδρ.

Παραγωγή.-Βάμβαξ 100 χ. οκ., δημητριακά 350 χ. οκ. Κτηνοτροφ. 10 χ. αιγοπρόβατα.

………………………………………………………………………………..

82.ΙΤΕΑ (Κ.2534).-Απεσπ. εκ του Δ.Αμφισσέων (Παρνασσίδος), ού είναι επίνειον.

Η έδρα (κ.1411). Κείται κατά τον μυχόν του Κρισσαίου κόλπου, λαβούσα το όνομα ίσως εκ των προς την παραλίαν αυτής φυομένων ιτεών. Κοσμείται υπό καλών οικιών, έχει αρίστην ρυμοτομίαν, εστιατόρια και ξενοδοχεία διά τους περιηγητάς. Είνε το επίνειον της Αμφίσσης εξ ής διά καμήλων ημιόνων και φορτηγών αυτοκινήτων μεταφέρονται ενταύθα αι ελαίαι και το έλαιον. Εξ Ιτέας δύναταί τις να επιχειρήση πολλάς εκδρομάς θαλασσίας εις Αίγιον, Πάτρας, Κόρινθον, Πειραιά και δι’ αμαξών εις Δελφούς προς επίσκεψιν των αρχαιοτήτων, ως και δι’ αυτοκινήτων, Ιτέα-Άμφισσα-Μπράλλος-Δελφοί. Έκτ. 24 τετρ. χιλιόμ.

Συγκοινωνία.-Μετ’ Αμφίσσης 13 χιλιόμετρα, Δελφών 2,20΄ δι’ αμαξών, Βιτρινίτσης 6,30΄. Γαλαξειδίου 4 ώρ. Και διά λέμβων εις Ακράταν ένθα Σταθ. Σιδ. ΠΑΠ. Δημοτ. σχ. άρρ. θηλ. Μονοπ. αποθήκη. Σταθ. Αστυν. Ταχυδρ. Τηλεγρ. Υποτελωνείον.

Παραγωγή.-Δημητριακά 200 χ. οκ. κονσέρβια, ντομάτα 400 χ. οκ., κτηνοτροφικά, δέρματα, καυσόξυλα, 1 εκατ, οκ., έλαιον και ελαίας ιδίως υπέρ τάς 550 χ. οκ. με 3 ελαιοτριβεία, 2 βυρσοδεψεία και 1 αλευρόμυλον με ατμοπρίονα. Σύνδεσμος Ελαιοεμπορικός και Κηπουρικός. Πανήγ. εμπορ. 6-11 Αυγούστου.

Χωρία.-ΚΕΡΑ (ΚΥΡΡΑ ορθότερον) (κ.512). Λέγεται και Άγ. Νικόλαος, απεσπ. δε εκ του Δ.Κρίσσης. Από Χρυσού ώρ. 1,30΄. Δημοτ. σχολ., Λιμήν ΙΤΕΑΣ (κ.149). ΚΟΛΟΠΕΤΕΙΝΙΤΣΑ (κ.462). Απεσπ. εκ του Δ.Μυονίας, από Αγ. Ευθυμίας ώρ. 1. Γραμματοδ.

………………………………………………………………………………..

83.ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ (Κ.463).-Απεσπ. εκ του Δ.Θρονίου (Λοκρίδος). Από Ρεγγίνι ώρ. 2. Υποδιδασκαλείον Σταθ. Αστυν. Ταχυδρ. Τηλεφ. 1 υδρόμυλος.

Χωρίον ΘΡΟΝΙΟΝ (κ.11) από Ρεγγίνι ώρ. 2.

………………………………………………………………………………..

84.ΚΑΛΑΠΟΔΙ (Κ.694).-Απεσπ. εκ του Δ.Αταλάντης (Λοκρίδος). Από Αταλάντης ώρ. 2,30 επί της οδού Αταλάντης-Λεβαδείας. Γραμματοδιδ.

Παραγωγή.- Δημητριακά 60 χ. κοιλά, όσπρια 45 χ. οκ.

………………………………………………………………………………..

ΚΑΛΛΙΘΕΑ Σπερχειάδος (κ.534). Της Επαρχ. Φθιώτιδος. Όρα Γυφτοχώρι.

………………………………………………………………………………..

85.ΚΑΛΛΙΘΕΑ (Κ.910).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Λοκρίδος). Ερείπια δύο παλ. φρουρίων, Παλαιόκαστρον, κοιώς αγνώστου εποχής, η επί του Μακρόρους λαξευτή Ασκητότρυπα μετά σταλακτιτών και 2 Μοναστήρια Άγ. Γεώργιος, Βαρνάκοβα. Έκτ. 100 τετρ. χιλιόμ. Από Βιτρινίτσαν ώρ. 2, Ερατεινήν 3. Απέχει 1 ώρ. του επινείου της Τουβιά. Συγκοιν. καθημερινή προς Αίγιον διά πλοιαρίων. Ναοί 2. Ιερείς 2. Γραμματοδιδ. Ταχυδρ. Τηλεφ.

Παραγωγή.- Έλαιον 80 χ. οκ., σίτος, κριθή, οίνοι 100 χ. οκ., όσπρια, σφάγια, τυρός κτλ. 3 ελαιοτριβεία.

ΚΑΛΛΙΟΝ (κ.284). Της επαρ. Δωρίδος. Όρα Βελούχοβον

………………………………………………………………………………..

86.ΚΑΜΠΙΑ (Κ.381).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος). ώρ. 2,30΄ΝΑ της Σπερχειάδος. 1 αλευρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

87.ΚΑΜΠΟΙ (Κ.110).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Από Σουλι 2,30΄.

Χωρία.-ΠΑΛΗΟΜΥΛΟΣ (κ.66), ΚΟΥΚΟΥΡΑ (κ.110).

………………………………………………………………………………..

88.ΚΑΝΙΑΝΗ ΚΑΤΩ (Κ.593).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 2, από Αμφίσσης 8,30΄. Δημ. σχολ. μικτόν. Αστυν. Σταθ. Ταχ.

Παραγωγή.-Κτηνοτροφ. είδη.

Χωρία ΚΑΝΙΑΝΗ ΑΝΩ (κ.195). από Γραβιάς ώρ. 3. από Αμφίσσης ώρ. 8, Γραμματοδ.

………………………………………………………………………………..

89.ΚΑΝΑΛΙΑ (Κ.591).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Αστυν. Σταθ. Γραματοδ.

………………………………………………………………………………..

90.ΚΑΡΔΑΡΑ (Κ.211).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Από Σουλί 2,30΄.

………………………………………………………………………………..

91.ΚΑΡΟΥΤΑΙΣ (Κ.518).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος). Από Λιδωρίκι ώρ. 4. Έκτ. 30 χ. στρεμ. Δημ. σχολ. διτάξ. μαθ. 100. Σταθ. Αστυν. Ταχυδρ.

Παραγωγή.-Αραβόσ. 150 χ. οκ. όσπρια 25 χ. οκ. οίνος 60 χ. οκ. αιγοπρόβατα 5 χ. κεφ.

………………………………………………………………………………..

92.ΚΑΡΟΥΤΙΑ (Κ.282).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Από Σουλί ώρ. 3. Κεραμοπ.

Χωρίον.-ΜΑΡΑΘΙΑ (κ.76).

………………………………………………………………………………..

93.ΚΑΡΥΑ (Κ.792).-Απεσπ. εκ του Δ.Θρονίου (Λοκρίδος) από Ρεγγίνι 2,30΄. Γραμματοδιδ. Αστ. Σταθ. Ταχ. 1 ελαιοτριβείον, 2 αλευρόμυλοι.

Χωρίον.-ΚΑΫΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ (κ.132).

………………………………………………………………………………..

94.ΚΑΣΤΑΝΙΑ (Κ.453).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος), από Υπάτης ώρ. 2, επί των βορ. υπωρειών της Οίτης. Γραμματοδ. 1 αλευρόμυλος.

Χωρίον.- ΡΗΓΟΖΑΙΝΑ (κ.104).

………………………………………………………………………………..

95.ΚΑΣΤΕΛΛΑ (Κ.1025).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος), από Γραβιάς ώρ. 0,45΄, από Αμφίσσης ώρ. 7. Έκτ. 8 χ. στρέμ. Δημ. σχολ. μικτ. μαθ. 130 Ταχ. Αγρ.

Παραγωγή.- Καπνά 8 χ. οκ. δημητριακά 100 χ. οκ. οίνος 150 χ. οκ. 2 υδρόμυλοι.

Χωρίον ΧΛΩΜΟΣ (κ.91). Από Γραβιάς ώρ. 0,30΄.

………………………………………………………………………………..

96.ΚΑΣΤΡΙΩΤΙΣΣΑ (Κ.419).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος). Από Μαυρολιθαρίου 0,30΄. Δημοτ. σχολ. μικτόν Σταθ. Αστ. Ταχ. Λουτρά ιαματικά θειούχα.

Παραγωγή.- Κτηνοτροφικά είδη και εξαγωγή σφαγίων.

………………………………………………………………………………..

97.ΚΗΦΙΣΣΟΧΩΡΙ (Κ.908).-Απεσπ. εκ του Δ.Τιθορέας (Λοκρίδος). Από Βελίτσης 1,15΄, από Δραχμανίου 1,30΄. Έκτασ. 25 χιλ. στρέμ. Δημ. σχολ. αρρ.-θηλ. Ταχ. Τηλεφ.

Παραγωγή.- Δημητριακά 500 χ. οκ. βάμβαξ ξερικός 130 χ. οκ. ορνιθοτροφία 55 χ. κεφ. 1 αλευρόμυλος μετ’ εκκοκιστικής μηχ. και 1 υδρόμυλος.-«Γεωργικός Συνεταιρισμός».

………………………………………………………………………………..

98.ΚΙΣΣΕΛΗ (Κ.472).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος). Από Βιτρινίτσης ώρ. 2. Αστυν. Σταθ. Ταχ. Γραμματοδιδ.

………………………………………………………………………………..

99.ΚΛΗΜΑ (Κ.823).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Δημ. σχολ. μικτόν. Αστ. Στ. Ταχ.

Χωρία.-ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ (κ.172), ΜΑΓΟΥΛΑ (κ.78).

………………………………………………………………………………..

100.ΚΛΗΜΑ (Κ.399).-Απεσπ. εκ του Δ.Υαίας (Δωρίδος). Από Γρανίτσης ώρ. 1. Έκτ. 15 χ. στρ. Δημ. σχολ. μικτόν, μαθ. 60. Ταχ. Τηλεφ.

Παραγωγή.-Δημητριακά 200 χ. οκ. σταφίς 60 χ. ενετ. λίτραι, έλαιον 25 χ. οκ., οίνος 30 χ. οκ. επί 500 στρεμμ.

Χωρίον ΤΡΙΒΙΔΙ (κ.95).

………………………………………………………………………………..

101.ΚΛΩΝΙΟΝ (Κ.420).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος). Από Σπερχειάδος 0,20΄.

………………………………………………………………………………..

102.ΚΟΥΚΚΟΥΒΙΤΣΑ (Κ.910).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 3. από Αμφίσσης 7. Δημ. σχολ. αρρ.-θηλ. Τηλεφων.

Παραγωγή.- Γεώμηλα 250 χ. οκ. όσπρια, οπώραι, κτηνοτροφικά είδη σφάγια.

………………………………………………………………………………..

103.ΚΟΛΛΑΚΑ (Κ.386).-Απεσπ. εκ του Δ.Αταλάντης (Λοκρίδος). Από Αταλάντης 2,30΄. Υποδιδασκαλείον, Σταθ. Αστυν. 2 υδρόμυλοι.

………………………………………………………………………………..

104.ΚΟΛΟΒΑΤΑΙΣ (Κ.619).-Απεσπ. εκ του Δ.Παρνασσίων (Δωρίδος). Από Τοπόλιας 1,30΄ προς Β. Ναός Αγ. Παρασκευή. Ιερεύς 1. Δημ. σχολ. μικτόν Αστ. Σταθ. Ταχυδρ. 1 αλευρόμυλος, 1 υδρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

105.ΚΟΛΟΚΥΘΙΑ (Κ.302).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος). Από Γαρδίκι 4,15΄, υδρόμυλοι.

………………………………………………………………………………..

106.ΚΟΜΜΑ (Κ.392).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος). Από Λαμίας ώρ.1. Ταχ. Γραμτδ.

………………………………………………………………………………..

107.ΚΟΜΠΟΤΑΔΕΣ (Κ.735).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Αλπόσπητα ώρ.2, από Μοσκοχωρίου 2,45΄προς τα ΒΔ. Έκτ. 5 χ. στρεμ. Γραμματοδ. μαθ. 120.

Παραγωγή.-Δημητριακά 175 χ. οκ. καπνά 80 χ. οκ., οίνοι, κτηνοτροφία μικρά, 1 υδρόμυλος.-Γεωργικός Συνεταιρισμός.

………………………………………………………………………………..

108.ΚΟΜΝΗΝΑ (Κ.439).-Απεσπ. εκ του Δ.Θρονίου (Λοκρίδος). Από Ρεγγίνι 1,15΄. ΝΔ του Θρονίου, εις τας υπωρείας του όρους Σπαρτιάς. Υποδιδασκαλείον, 1 υδρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

109.ΚΟΥΝΙΑΚΟΣ (Κ.394).-Απεσπ. εκ του Δ.Υαίας (Δωρίδος). 2,30΄ ΒΔ της Γρανίτσης.

………………………………………………………………………………..

110.ΚΟΥΠΑΚΙ (Κ.358).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου (Δωρίδος). Από Παλαιοκατούνου ώρ. 12, από Πενταγιών 2,10΄.

………………………………………………………………………………..

111.ΚΟΥΡΝΟΒΟΝ (Κ.353).-Απεσπ. εκ του Δ.Παραχελωϊτών (Φθιώτιδος). Από Λαμίας 6,30΄.

………………………………………………………………………………..

112.ΚΡΙΑΤΣΙ (Κ.159).-Απεσπ. εκ του Δ.Βωμέας (Δωρίδος). Από Αρτοτίνας 1,45΄.

ΚΡΟΚΥΛΙΟΝ (Κ.922). (Όρα ΠΑΛΑΙΟΚΑΤΟΥΝΟΝ).

………………………………………………………………………………..

113.ΚΥΡΙΑΚΟΧΩΡΙ (Κ.684).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος). Από Γαρδικίου 1,30΄. Έκτ. 6 τετρ. χλμ. Δημ. σχολ. μικτόν.

Παραγωγή.- Δημητρ. όσπρια, οίνος ολιγα, 1 αλευρόμυλος, 1 υδρόμυλος.

………………………………………………………………………………..

114.ΚΩΣΤΑΛΕΞΗ (Κ.412).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Αλποσπίτων 1,15, Από Μοσκοχωρίου 2,30΄.

………………………………………………………………………………..

115.ΚΩΣΤΑΡΙΤΣΑ (Κ.197).-Απεσπ. εκ του Δ.Βωμέας (Δωρίδος). Από Αμφίσσης ώρ. 21, από Αρτοτίνας 2. Έκτ. 30 χ. στρέμ. Γραμματοδιδ. μαθ. 80, Ταχ.

Παραγωγή.- Σίτος 12 χ. οκ. αιγοπρόβατα 3500 κεφ.»

116.ΛΑΛΑ (Κ.116).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτ.) 1,15΄ Β της Υπάτης. Εκτ. 12 χ. στρ. Γραμματοδ. μαθ. 50 Ταχ. Τηλεφ. Παραγωγή.Αραβόσ. 150 χ. κοιλά, καπνά σαρρή α΄ ποιότ. 50 χ. οκ. τριφύλλι 350 χ. οκ.σησάμι, μποστάνια 100 χ. οκ. 1 υδρόμυλος.

Χωρίον ΚΑΡΑΛΙ (κ.39).
………………………………………………………………………………..
 
117.ΛΑΡΥΜΝΑ (Κ.473).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαρύμνης (Λοκρίδος). Κοινώς Καστρί. Από Μαρτίνου 1,50΄. Κείται δεξιά του ομών. Όρμου και εις την θέσιν της αρχαίας Λαρύμνης. Εκ των τειχών και της Ακροπόλεως σώζονται αι βάσεις, εις τάς θέσεις δε «Μοναχού» και «Δένδρα» ευρίσκονται αρχαιότητες καλής τέχνης. Έκτ. 20 χ. στρέμ.
Προϊόντα-Μεταλλεία.Δημητρ. Η Λάρυμνα περιέχουσα μεγάλας εκτάσεις μεταλλείων σιδήρου, χρωμιούχου νικελίου κλπ. Προεκάλεσε το ενδιαφέρον της τε Κυβερνήσεως και των Μεταλλευτικών Εταιρειών, ένεκα του οποίου εψηφίσθη ειδικός νόμος εν τη Βουλή περί εκχωρήσεως αυτών δια δημοπρασίας.
Συγκοινωνία.-Δι’ ατμοπλοίου ιδιοκτήτου ο «Ερμής» της Εταιρίας «Λοκρίς» άπαξ της εβδομάδος, κατά Δευτέραν, εκ Χαλκίδος. Εναέριος σιδηρόδρομος προς μεταφοράν των μεταλλευμάτων.
Μεταλλευτικαί Εταιρίαι.-1).Μεταλλευτ. Εταιρ. «Πτώον». Κεφάλαιον 2,000,000. Εξαγωγή και είδος μεταλλεύματος. Χρωμιούχος σίδηρος. Ετησία εξαγωγή αναλόγως της ζητήσεως περί τάς 100,000 τόννους.
2)Ανώνυμος Μεταλλευτική Εταιρία «Λοκρίς». Κεφάλ. Δρ. 6,000,000. Χρωμιούχος σίδηρος. Ετησία εξαγωγή περίπου 80,000-100,000 τόνν. Νικέλιον περίπου 20,000 τόνν.
3)Εταιρ. Μεταλλ. «Αταλάντης». Διεύθ. εργολαβική. Σιδηρομετάλλευμα.
4)Εταιρ. Τεχνικών «Έργων». Εκμετάλ. Εργολαβική. Νικοσίας, Σεβαστιανός, Βικέντιος.
Δημ. Σχ. Αρρ. Θηλ. Μονοπ. Απ. Ταχ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Μεταλλεύματα ως άνω εκ των μεταλλειοφόρων εκτάσεων περί το όρος «Πτώον». 1 υδρόμυλος, 2 ελαιοτριβεία.
………………………………………………………………………………..
 
118.ΛΕΙΒΑΝΑΤΑΙΣ (Κ.1776).-Απεσπ. εκ του Δ.Δαφνουσίων (Λοκρίδος), ού ήσαν πρωτεύουσα. Από Λαμίας ώρ. 14 ΒΑ της Αταλάντης 1,30΄ επί της θέσεως του αρχαίου Δαφνούντος. Ειρην. Αταλάντης. Δημ. σχολ. αρρέν. θηλ.
Παραγωγή.-Άριστα δημητριακά 950 χ. οκ. Όσπρια 550 χ. οκ. Κτηνοτροφικά, έλαιον, 5 υδρόμυλοι 1 ελαιοτριβείον, 2 αλευρόμυλοι.
Χωρίον. ΓΟΛΕΜΙ (κ.183) από Λειβανάταις ώρ. 2,15΄ από Αταλάντης 2. Υποδιδασκαλείον.
………………………………………………………………………………..
 
119.ΛΕΥΚΑΙ (Κ.267).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού 1, Γραμματ.
………………………………………………………………………………..
 
120.ΛΕΥΚΑΣ (Κ.528).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώραι 5, 2 αλευρόμυλοι.
………………………………………………………………………………..
 
121.ΛΕΥΚΑΔΙΤΗ (Κ.428).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος).
………………………………………………………………………………..
 
122.ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙ (Κ.1381).-Απεσπ. εκ του Δ.Παραχελωϊτών (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Κείται εν τη πεδιάδι του Σπερχειού, ώρ 2,30΄ από Λαμίας 4,30΄ από Βαρυμπόμπης, 0,30΄ από της κοίτης του ποταμού, Έκτ. 20 χ. στρεμ. Σταθμός σιδ. Πειραιώς-Θ)λονίκης εις το 222,54 χ. εκ Πειραιώς, οπόθεν άρχεται η προς Στυλίδα διακλάδωσις η διερχομένη διά Λαμίας. Ναοί 2 ιερείς 2, Δημοτ. σχολ. αρρέν. θηλ. μαθ. 200.
Παραγωγή.-Δημητρ. 150 χ. οκ. Όσπρια, τριφύλλι 1 εκατ. οκ. 1 αλευρόμυλος, σήσαμος, καπνά.
Χωρίον ΖΕΛΗ (κ.355) από Λαμίας ώραι 3,30΄.
………………………………………………………………………………..
 
123.ΛΙΑΠΑΤΑ (Κ.355).-Απεσπ. εκ του Δ.Θερμοπυλών (Λοκρίδος).
………………………………………………………………………………..
 
124.ΛΙΑΣΚΟΒΟΝ (Κ.365).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 2 προς Δ.
………………………………………………………………………………..
 
125.ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΝ (Κ.1366).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. (Κ.1264).
Το πάλαι πρωτεύουσα των Αποδοτών, γνωστή υπό το όνομα Αιγίτιον, εις αρκετόν από της επιφανείας της θαλάσσης ύψος, αλλά πολίχνη ελάχιστα σημαντική.
Συγκοινωνία. Μετ’ Αμφίσσης 5 ώραι, Ερατεινής δι’ αμαξιτής οδού. Μετά δε των άλλων χωρίων διά βατών οδών. Εκτ. 15 χ. στρεμ. και 70 χ. χέρσα και λειμώνες. Ναοί 2, ιερείς 3. Ελλην. σχολ. αρρέν. θηλ. 180. Ειρ. Δασαρ. Μονοπ. Αποθ. Οικον. Εφ. Συμβολαιογραφ. Σταθ. Αστυνομ. Ταχ. Τηλεγρ.
Παραγωγή. Εις μικράς (55 χ. οκ.) ποσότητας σίτος, κριθή, αραβόσιτος, κτηνοτροφία: σφάγια. Γλεύκος 160 χ. οκ. Έλαιον 130 χ. οκ. Σταφίς 400 χ. ενετ. λίτρ. πατάτες 25 χ. οκ. όσπρια, αμύγδαλα, οπώραι, εσπεριδοειδή, κυψέλαι 300, ελαιοτριβεία 13, μύλοι ιπποκίνητοι 4, «Γεωργ. Συνεταιρισμός». Πανήγυρις εμπορική 25-28 Αυγούστου.
Χωρία.-ΠΑΛΗΟΚΑΣΤΡΟΝ (κ.45), ΧΑΝΙΑ (κ.45) ΣΤΑΝΟΥ (κ.57),
-ΛΙΛΑΙΑ (κ.613), (όρα Αγόριανη Κάτω).
………………………………………………………………………………..
 
126.ΛΙΤΟΣΕΛΟΝ (Κ.446).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). Από Βαρυμπόμπης 3,30΄. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
127.ΛΟΓΓΙΤΣΙ (Κ.326).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος).
………………………………………………………………………………..
 
128.ΛΟΥΤΣΟΒΟΣ (Κ.266).-Απεσπ. εκ του Δ.Υαίας (Δωρίδος). Από Γρανίτσης ώρ. 1,45΄.
………………………………………………………………………………..
 
129.ΛΥΓΑΡΙΑ (Κ.408).-(Τσοπαλάδες). Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος). Από Λαμίας ώρ. 2.
Χωρίον ΔΑΪΤΣΑ (κ.55).
………………………………………………………………………………..
 
130.ΛΥΚΟΧΩΡΙΟΝ (Κ.376).-Απεσπ. εκ του Δ.Ποτιδανίας (Δωρίδος). Ενταύθα ανήκει και η Μονή «Βαρνακώβης». (κ.23).
………………………………………………………………………………..
 
131.ΛΥΧΝΟΝ (Κ.233).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 1,15΄.
-ΜΑΚΡΑΚΩΜΗ (κ.1288) της Φθιώτιδος. Όρα Βαρυμπόπη.
………………………………………………………………………………..
 
132.ΜΑΚΡΥΣΙ (Κ.244).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος).
………………………………………………………………………………..
 
133.ΜΑΚΡΥΣΙ (Κ.602).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). 0,30΄ ανατολικώς της Βαρυμπόμπης. Άφθονα ύδατα, μέγα δάσος διά καταυλισμόν 10 χ. ανδρών. Έκτ. Καλλιεργ. 3 χ. στρέμ. Γραμματοδ. Μαθ. 85. Ταχυδρ. Τηλ.
Παραγωγή.-Σιτηρά 10 χ. κοιλά, καπνά 75 χ. οκ. σταφυλαί 60 χ. οκ.
………………………………………………………………………………..
 
134.ΜΑΛΑΝΔΡΙΝΟΝ (Κ.553).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος). Γραμματοδιδ.
………………………………………………………………………………..
 
135.ΜΑΛΕΣΣΙΝΑ (Κ.1751).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαρύμνης (Λοκρίδος). Από Μαρτίνου ώρ. 2 προς Β. Ναοί 2, Ιερείς 2, Δημ. σχολ. μικτόν. Σταθ. Αστυν. Ταχ. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Εκλεκτοί οίνοι, έλαιον, 5 ελαιοτριβεία.
Χωρίον ΜΑΖΙ (κ.182). Μονή Μαλεσίνης (κ.9).
………………………………………………………………………………..
 
136.ΜΑΝΑΓΟΥΛΗ (Κ.872).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Από Σουλέ ώρ. 2.
Χωρία.-ΟΜΕΡ ΕΦΕΝΤΗ (κ.219), ΜΑΛΑΜΑΤΑ (κ.175), ΧΑΣΑΝΑΓΑ (κ.140), ΧΙΛΙΑΔΟΥ (κ.35).
………………………………………………………………………………..
 
137.ΜΑΝΕΣΙ (Κ.668).-Απεσπ. εκ του Δ.Ελατείας (Λοκρίδος). Κείται πλησίον αρχ. Φρουρίου παρά την αριστεράν όχθην του Κηφισσού. Από Δραχμανίου 0,45΄, Έκτ. 40 χ. στρέμ. Υποδιδασκ. μαθ. 125.
Χωρίον ΜΙΡΑΛΙ (κ.235). Από Δραχμανίου 1,30΄.
Παραγωγή.-Σιτηρά 185 χ. οκ. Ρεβύθια 20 χ. οκ. αιγοπρόβατα 8,000, 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
138.ΜΑΝΤΑΣΙΑ (Κ.455).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Αβαρίτσης ώρ. 2,15΄. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
139.ΜΑΝΤΕΤΣΙ (Κ.269).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 3. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
140.ΜΑΡΓΙΟΛΑΤΑ (Κ.464).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 1, και 7,30 ΒΑ της Αμφίσσης. Γραμματ.
Παραγωγή.-Κτηνοτροφικά.
………………………………………………………………………………..
 
141.ΜΑΡΑΖΑ (Κ.448).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος).
………………………………………………………………………………..
 
142.ΜΑΡΤΙΝΟΝ (Κ.2145).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαρύμνης (Λοκρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Κείται επί καλής τοποθεσίας, αλλά στερείται ποσίμου ύδατος. ΒΑ αυτού ευρέθησαν αρχαίοι τάφοι. Από Λαμίας ώρ. 22,30΄. Από Θερμοπυλών 72 χλμ. Από Αταλάντης 5,30΄. Από Μονής Μαλεσίνης 1,30΄. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. μαθ. 200. Αστυν. Σταθ. Ειρηνοδικείον Αταλάντης. Ταχυδρ. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Δημητριακά, έλαιον, οίνος, κτηνοτροφικά, αιγοπρόβατα 45 χ. κεφ. 1 ελαιοτριβείον, 1 υδρόμυλος. Παρά το Λούτσι εγκαταστάσεις Μεταλ. Εταιρ. «Λοκρίς». «Γεωργικός Συναιτερισμός».
Χωρία.-ΛΟΥΤΣΙ (κ.200), ΠΡΟΣΚΥΝΑ (κ.110) από Μαρτίνου ώρ. 2, εντός της μεταξύ Μαρτίνου και Οπουντίου κόλπου κοιλάδος. Αφθονία υδάτων. Μεταλλεία σιδήρου (Εταιρία Μεταλλ. «Αταλάντης»), ΠΥΡΓΟΣ (κ.230).
………………………………………………………………………………..
 
143.ΜΑΥΡΟΛΙΘΑΡΙ (Κ.889).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Αμφίσσης ώρ. 11, από Γραβιάς 7, παρά τάς ΝΑ υπωρείας της Οίτης. Έκτ. 100 τετρ. χιλιόμ. Ναός Άγ. Νικόλαος. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. μαθ. 170. Αστυν. Σταθ. Ειρηνοδικείον (θερινή έδρα). Ταχ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Κτηνοτροφικά, αιγοπρόβατα 9,500, βόες 250, σιτηρά 200 χ. οκ., όσπρια 10 χ. οκ., πατάτες 35 χ. οκ. Με υπέρ 8 ανεμομ.
………………………………………………………………………………..
 
144.ΜΑΥΡΙΛΛΟΝ (Κ.397).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Λαμίας ώρ. 12,30΄, από Βαρυμπόπης 6,30΄ επί των Α. υπωρειών του Τυμφρηστού, ού η κορυφή καλείται Μαυρίλλον, εξ ού έλαβε το όνομα. Ειρηνοδικείον Μακρακώμης (Βαρυμπόπης).
Παραγωγή.-Δημητριακ., όσπρια, κτηνοτροφικά. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
145.ΜΕΓΑΛ. ΚΑΨΑ (Κ.361).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλου ώρ. 1,30΄. Ταχυδρ. Τηλεφ.
-ΜΕΛΙΤΑΙΑ. Όρα Αβαρίτσα.
………………………………………………………………………………..
 
146.ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑ (Κ.1447).-Απεσπ. εκ του Δ.Θερμοπυλών (Λοκρίδος). 2 ώρ. Νότ. του Μώλου. Φρούριον Φραγκικής εποχής. Ναός 1. Ιερείς 3. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. Ταχυδρ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Σιτηρά κατά στρέμ. 60 οκ. Αιγοπρόβατα 5 χ. κεφ. Βόες 300. 2 υδρόμυλοι.
Χωρία.-ΚΑΡΑΒΙΔΙΑ (κ.240). Από Μώλου ώρ. 1,30΄. 2 υδρόμυλοι, και ΚΑΤΜΑΤΑ (κ.253). Από Μώλου ώρ. 2. Υπό το όρος Καλίδρομον.
………………………………………………………………………………..
 
147.ΜΕΞΙΑΤΑΙΣ (Κ.907).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 1,30΄ προς Α. Έκτ. 10 χ. στρεμ. Μονή «Προδρόμου». Δημοτ. σχολ. μικτόν μαθ. 150. Αστυν. Σταθ. Ταχυδρ.
Παραγωγή.-Καπνά Σαρρή  80 χ. οκ. τυρός, βούτυρον, 5 χ. αιγοπρόβατα. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
148.ΜΕΡΚΑΔΑ (Κ.457).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος) ώρ. 1,30΄ ΝΑ του Μαυρίλλου.
………………………………………………………………………………..
 
149.ΜΕΣΑΙΑ ΚΑΨΑ (Κ.182).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλου ώρ. 2.
………………………………………………………………………………..
 
150.ΜΗΛΗΑ (Κ.372).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος).
………………………………………………………………………………..
 
151.ΜΟΔΙΟΝ (Κ.749).-Απεσπ. εκ του Δ.Τιθορέας (Λοκρίδος). Από Βελίτσης ώρ. 1,30΄ από Δραχμανίου 2,15΄. Προς Β τούτου κείται η ιστορική θέσις «Φοντάνα» ένθα ενίκησαν ο Ανδρούτσος και ο Γούρας τους Τούρκους. Ίχνη Πελασγ. Τειχών. Έκτ. 352 τετρ. Χλμ. Υποδιδασκ. μαθ. 100.
Παραγωγή. Βάμβαξ 4 χ. οκ. σιτηρά 250 χ. οκ. καπνά 35 χ. οκ. αιγοπρόβατα 6,000 μεγάλα ζώα 450, κυψέλαι μελισσών, 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
152.ΜΟΣΚΟΧΩΡΙ (Κ.719).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος), ού ήτο θερινή πρωτεύουσα. Από Λαμίας 2,20΄ από Αλπόσπητα 0,45΄. Εντός πεδινής εκτάσεως ελώδους αλλά καταφύτου από ιτέας, αιγείρους, πτελέας, μηλέας κλπ, Έκτ. 2 χ. στρεμ. Ναοί Αγία Παρασκευή, Αγία Κυριακή ιερείς 2, δημ. σχολ. αστυν. σταθμ.
Παραγωγή.- Σιτηρά, πρόβ. 5,000 αγελάδες 500.
………………………………………………………………………………..
 
153.ΜΟΥΣΟΥΝΙΤΣΑ ΑΝΩ (Κ.810).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος). Από Μαυρολιθαρίου ώρ. 0,30΄ ΝΔ. Έκτ. 10 χ. στρεμ. Δημ. σχολ. αρ. θηλ. μαθ. 100. Σταθ. Αστυν. Τηλεφ. Ταχ.
Παραγωγή.- 7,000 αιγοπρόβατα, δημητριακά, όσπρια, οπώραι.
………………………………………………………………………………..
 
154.ΜΟΥΣΟΥΝΙΤΣΑ ΚΑΤΩ (Κ.302).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος). Από Μαυρολιθαρίου ώρ. 3. Δημ. σχολ. μικτόν.
Παραγωγή.-Κτηνοτροφικά.
-ΜΟΥΣΤΑΦΑΜΠΕΗ (Κ.652).
-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Αλπόσπητα 1,30΄, από Μοσκοχώρι 0,30΄. Δημοτ. σχολ. μικτόν. 1 αλευρόμυλ. Μετωνομάσθη Ηράκλεια (όπου βλέπε).
Χωρία.-ΔΑΜΑΣΤΑ (κ.292). Από Αλπόσπητα 2,45΄, από Μοσκοχώρι 2. Εν μέσω εκτεταμένων αμπελώνων, 1 αλευρομ. Μονή (κ.14).
ΣΗΜ.-1 ώρ. Β τούτου εύρηται η Γέφυρα της «Αλαμάνας» επί του Σπερχειού όπου εθαυματούργησεν ο Αθ. Διάκος.
………………………………………………………………………………..
 
155.ΜΠΕΚΙ (Κ.406).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος). Από Λαμίας 1,30΄.
………………………………………………………………………………..
 
156.ΜΠΕΛΕΣΙ (Κ.304).-Απεσπ. εκ του Δ.Ελατείας (Λοκρίδος). Από ταύτης ώρ. 2.
………………………………………………………………………………..
 
157.ΜΠΕΣΧΕΝΙ (Κ.797).-Απεσπ. εκ του Δ.Ελατείας (Λοκρίδος). Από Δραχμανίου ώρ. 2 προς Ν. Υποδιδασκαλ. Μαθ. 100, Ταχυδρ. Αγρ.
Παραγωγή.-Σίτος 15 χ. οκ. καπνά, όσπρια, αιγοπρόβατα 5000.
Χωρίον ΚΡΑΒΑΣΑΡΑΣ (κ.178), από Δραχμανίου 1,35΄, Γραμματοδ.
………………………………………………………………………………..
 
158.ΜΠΡΑΛΛΟΣ (Κ.736).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς 2,15΄, Αμφίσσης 8,45΄, Δελφών 6,30΄, Θερμοπυλών 4 ώρ. δι’ αμαξιτών οδών. Συγκοινωνία δι’ αυτοκινήτων Μπράλλου-Ιτέας-Αμφίσσης-Δελφοί. Έκτ. 30 χ. στρ. Σταθ. Σιδηρ. Πειραιώς-Θεσ)νίκης (διεθνούς), εις το 194,3 χλμ. Είνε ο σπουδαιότερος Σιδ. Σταθ. Εν Ελλάδι υπό έποψιν μεγάλων τεχνικών έργων. Εντεύθεν η γραμμή προχωρεί βορείως διερχομένη σήραγγα μήκους 2110 μέτρων. Μετά την έξοδον ταύτης εύρηται η «Γέφυρα Μπράλλου» μήκους 330 μέτρ. Κατόπιν η γραμμή ακολουθούσα τάς υπωρείας του Καλλιδρόμου, διέρχεται νέας σήραγγας και μικροτέρας γεφύρας και καταλήγει εις Λιανοκλάδι. Ναοί Άγ. Νικόλαος, Άγ. Παντελεήμων, Ιερείς 2. Δημ. σχολ. μικτόν, μαθ. 90. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Σιτηρά 80 χ. οκ. όσπρια 20 χ. οκ. καπνά 20 χ. οκ. οίνος 60 χ. οκ.
………………………………………………………………………………..
 
159.ΜΠΡΟΥΦΛΙΑΝΗ (Κ.691).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος) ώρ. 1,30΄ ΝΔ της Σπερχειάδος. Δημ. σχολ. μικτόν.
Παραγωγή.-Σιτηρά 6500 κοιλά, καπνά 20 χ. οκ. αιγοπρόβ. 5 χ. κ.
………………………………………………………………………………..
 
160.ΜΟΛΟΥ (Κ.471).-Απεσπ. εκ του Δ.Κρεμαστής Λαρίσσης (Φθιώτιδος), 1,15΄ ΝΔ του Γαρδικίου.
………………………………………………………………………………..
 
161.ΜΩΛΟΣ (Κ.1482).-Απεσπ. εκ του Δ.Θερμοπυλών (Λοκρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα ΒΔ της Αταλάντης. Πυρσός σταθερού πρασίνου φωτός εν τω λιμένι.
Συγκοινωνία. Μετά Λαμίας μέσω Στυλίδος διά πλοιαρίων και εντεύθεν δι’ αμάξης. Εις Στενά Θερμοπυλών ώραι 2, γέφυραν Αλαμάνας 0,20΄μέχρι Μαρτίνου 70 χλμ. Ελλην. σχολ. δημ. σχολ. αρρ. θηλ. μαθ. 200. Ειρην. Δασαρχ. Πταισμ. Συμβολαιογ. Ταχ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Δημητριακά 400 χ. οκ. οίνοι 180 χιλ. οκ. σανός 50 χ. οκ. έλαιον 250 χ. οκ. ελαίαι 550 χ. οκ. πεπόνια 20 χ. οκ. 2 ελαιοτριβ. 3 αλευρόμυλοι.
ΣΗΜ. Παρά τάς αρχαίας Θερμοπύλας αναβλύζουσι θερμαί πηγαί, ένθα υπάρχουσι λουτήρες και δωμάτια προς ενοικίασιν.
………………………………………………………………………………..
 
162.ΝΕΑ ή ΑΝΩ ΠΕΛΛΑ ή ΠΕΛΛΗ (Κ.41).-Απεσπ. εκ του Δ.Νέας Πέλλης (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Είνε αποικία Μακεδόνων. Από Αταλάντης 1,15΄ ΒΔ. Υποδιδασκαλείον, Ειρηνοδικ. Αταλάντης, 2 ελαιοτριβεία.
Χωρίον. ΟΡΜΟΣ Κάτω Πέλλης (κ.20).
………………………………………………………………………………..
 
163.ΝΕΟΧΩΡΙ (Κ.490).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Μελιταίας (Αβαρίτσης) 1,30΄. Εκτ. 500 χ. στρεμ. Δημ. σχολ. μικτόν μαθ. 30.
Παραγωγή.-Δημητριακά 100 χ. οκ. όσπρια 2 χ. οκ. 1 αλευρόμ.
………………………………………………………………………………..
 
164.ΝΕΟΧΩΡΙ (Κ.199).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). 4 ώρας ΝΑ της Υπάτης. Υπέρκειται η βραχώδης κορυφή της Οίτης «Αετός», όπου 2 χ. Τούρκοι υπέστησαν πανολεθρίαν υπό του Γούρα και Σκαλτσά. Εκτ. 60 χ. στρεμ.
Παραγωγή.-Σιτηρά, όσπρια, αιγοπρόβατα 15 χ. τυρός, βούτυρον, έρια, κυψέλλαι 25.
………………………………………………………………………………..
 
165.ΝΕΟΧΩΡΙ (Κ.260).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). 4 ώρας Β του Μαυρίλου. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
166.ΝΕΡΑΪΔΑ (Κ.329).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος). Από Στυλίδος ώραι 2.
………………………………………………………………………………..
 
167.ΝΙΚΟΒΑ (Κ.499).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος). Από Στυλίδος ώραι 2.
………………………………………………………………………………..
 
168.ΝΙΚΟΛΙΤΣΙ (Κ.197).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος) από Γαρδικίου ώραι 3. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
169.ΝΟΥΤΣΟΜΒΡΟΣ (Κ.346).-Απεσπ. εκ του Δ.Βωμέας (Δωρίδος). Από Αρτοτίνης ώραι 2.
-ΞΥΝΙΑΣ (Κ.930).-Απεσπ. εκ του Δ.Ξυνιάδος Επαρ. (Δομοκού).
Χωρία.-ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (κ.179) ΑΛΧΑΝΙ Άνω και Κάτω (κ.62), ΖΑΠΑΝΤΙ (κ.51), ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ (κ.182), Νέον ΜΑΚΡΥΣΙ (κ.62). Ορα Δαουκλή.
………………………………………………………………………………..
 
170.ΞΥΛΙΚΟΙ (Κ.358).-Απεσπ. εκ του Δ.Δρυμίας (Λοκρίδος). Από Δαδίου ώραι 2, Υποδιδασκαλείον, 1 Υδρόμυλος,
………………………………………………………………………………..
 
171.ΟΖΕΡΟΣ (Κ.267).-Απεσπ. εκ του Δ.Ξυνιάδος (Δομοκού). Από Ομβριακής ώρ. 2,15΄.
………………………………………………………………………………..
 
172.ΟΜΒΡΙΑΚΗ (Κ.1251).-Απεσπ. εκ του Δ.Ξυνιάδος (Δομοκού), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Δομοκού ώρ. 1,10΄, από Λαμίας 5, προς Β της λίμνης Νεζερού (Ξυνιάδος) επί γραφικής θέσεως. Εκτ. 36 χ. στρεμ. Από Σιδ. Δερελή ώρ. 1,30΄. Μονή Άγ. Αθανάσιος απέχουσα 1)4, (κ.2). Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ. μαθ. 160. Ειρηνοδικείον Δομοκού. Αστυν. Σταθ. Ταχυδρ. Τηλεγρ. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Σιτηρά 850 χ. οκ., ρεβύθια 8 χ. οκ., καπνά 35 χ. οκ., οίνοι 450 χ. οκ., κτηνοτροφικά.
Χωρίον ΠΑΝΑΓΙΑ (κ.136), Από Δομοκού ώρ. 2.
………………………………………………………………………………..
 
173.ΠΑΛΗΟΒΡΑΧΑ (Κ.1042).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος), ώρ. 1,30΄ προς Δ της Σπερχειάδος, Δημοτ. σχολ. αρρ., θηλ. μαθ. 200. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Σιτηρά 25 χ. οκ. Τριφύλλι 150 χ. οκ. σταφυλαί 500 χ. οκ., καπνά 60 χ. οκ. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
174.ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟΝ (Κ.522).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος), 3 ώρ. προς Α του Μαυρίλου.
………………………………………………………………………………..
 
175.ΠΑΛΑΙΟΚΑΤΟΥΝΟΝ (Κ.921).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου (Δωρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα χειμερινή. Επί των υπωρειών του όρους Παναγίας. Από Αμφίσσης ώρ, 11,30΄, Πενταγιών 1,35΄, Αρτοτίνης 5,35΄. Μετωνομάσθη Κροκύλιον. Ελλην. σχολ. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. Ταχυδρ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Σιτηρά εις μικράν ποσότητα.
………………………………………………………………………………..
 
176.ΠΑΛΑΙΟΑΞΑΡΙΟΝ Άνω (Κ.637).-Απεσπ. εκ του Δ.Ποτιδανείας (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Αμφίσσης ώρ, 10, Βιτρινίτσης ώρ. 6. Συμβολαιογραφείον, Υποθηκοφυλ. Ταχυδρ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.- Μκρά ποσότης σιτηρών, αιγοπρόβατα 4000.
………………………………………………………………………………..
 
177.ΠΑΛΑΙΟΑΞΑΡΙΟΝ Κάτω (Κ.402).-Απεσπ. εκ του Δ.Ποτιδανείας (Παρνασσίδος). προς Δ. του Άνω Παλαιοαξαρίου. Σιδηρά γέφυρα επί του ποταμού Ηλαίθου (Μόρνου) εις απόστασιν 0,40΄. Από Αμφίσσης 10,15΄, Βιτρινίτσης 6,30΄, Άνω Παλαιοαξαρίου 0,30΄. Γραμματοδ.
………………………………………………………………………………..
 
178.ΠΑΛΑΜΑΣ (Κ.605).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Αβαρίτσης 1,30΄, Δημ. σχολ. μικτόν, Ταχ. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
179.ΠΑΛΗΟΧΩΡΙ (Κ.665).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς 2,30΄.
Παραγωγή.-Δημητριακά και βάμβαξ.
-ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ (Κ.528) (Όρα Δρέμισα).
………………………………………………………………………………..
 
180.ΠΑΥΛΙΑΝΗ (Κ.1164).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Αλπόσπιτα 4,30΄ Μοσκοχώρι 4,45΄προς τα ΝΔ. Εκτ. 50 τετρ. χλμ. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ. μαθ. 160 Ταχυδρ.
Παραγωγή.-Όσπρια, σιτηρά, αιγοπρόβατα 7000, 2 υδρόμυλοι.
Χωρίον ΚΟΥΜΑΡΙΤΣΑ (κ.163).
………………………………………………………………………………..
 
181.ΠΑΥΛΟΥ (Κ.1105).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαρύμνης (Λοκρίδος). 3,15΄ ΝΔ του Μαρτίνου εντός ευφόρου πεδιάδος, όπου και αρκεταί αρχαιότητες μετρίας τέχνης. Μέχρι Σκριπούς ώρ. 2,30΄Λεβαδείας 4,30΄. Δημ. σχ. αρρ. θηλ. μαθ. 150, Στ. Αστ. Ταχυδρ.
Παραγωγή.-Σίτος 150 χ. οκ., οίνος 20 χ. οκ. αιγοπρόβατα 9000, Γεωργικός Σύλλογος.
………………………………………………………………………………..
 
182.ΠΕΝΤΑΓΙΟΙ (Κ.900).-Απεσπ. εκ του Δ.Κροκυλίου (Δωρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα θερινή. Από Παλαιοκατούνου 1,35΄επί γραφικής τοποθεσίας αφθονούσης υδάτων. Ειρηνοδ. Στ. Αστ. Συμβολαιογρ. Υποθηκοφ. Δημοτ. σχ. αρρένων θηλέων.
Παραγωγή.-Οίνος 250 χ. οκ., αιγοπρόβατα 5000.
………………………………………………………………………………..
 
183.ΠΕΝΤΕΟΡΙΑ (Κ.697).-Απεσπ. εκ του Δ.Μυονίας (Παρνασσίδος). Από Αγίας Ευθυμίας 2,30΄πρός Νότον. Επί του λόφου της Παναγίας έπεσαν μαχόμενοι το 1821 πλείστοι εκεί Έλληνες. Εις δε την θέσιν Παλάτια ή Λεμπέτι (187) είχεν ταφεί ο Αρματωλός Αστραπόγιαννος. Δημ. σχολ. μικτόν, μαθ. 90.
Παραγωγή.-Σιτηρά 250 χ. οκ., οίνος 30 χ. οκ., κτηνοτροφικά εκλεκτά, αιγοπρόβ. 5 χ. βόες 300.
………………………………………………………………………………..
 
184.ΠΕΡΑ ΚΑΨΗ (Κ.598).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώρ. 3.
………………………………………………………………………………..
 
185.ΠΕΡΙΘΙΩΤΙΣΣΑ (Κ.165).-Απεσπ. εκ του Δ.Ποτιδανείας (Παρνασσίδος).
………………………………………………………………………………..
 
186.ΠΑΡΙΛΕΦΤΟΝ (Κ.253).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώρ. 3.
………………………………………………………………………………..
 
187.ΠΙΤΣΙΩΤΑ (Κ.253).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώρ. 3,30΄.
………………………………………………………………………………..
 
188.ΠΛΑΤΥΣΤΟΜΟΝ (Κ.617).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος), 1 ώρ. προς Β της Βαρυμπόπης. Ψυχρά ιαματικά λουτρά κατά νευραλγιών. Γραμματοδ. Σταθ. Αστ. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
189.ΠΛΕΣΣΑ (Κ.854).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος). Από Βιτρινίτσης 2,30΄. Έκτ. 35 χ. στρέμ. Δημ. σχολ. αρρ. διτάξ. μαθ. 125. Ταχ. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Σιτηρά, αιγοπρόβατ. 15000, αλεστική πετρελαιομηχανή.
………………………………………………………………………………..
 
190.ΠΟΥΓΚΑΚΙΑ (Κ.713).-Απεσπ. εκ του Δ.Τυμφρηστού (Φθιώτιδος). Από Μαυρίλλου ώρ. 5.
Χωρία.- ΠΑΛΗΟΧΩΡΙ (κ.225), από Μαυρίλλου ώρ. 5. Και ΠΙΤΣΙΟΝ (κ.105).
………………………………………………………………………………..
 
191.ΠΟΥΡΝΑΡΙ (Κ.535).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ. 1. Γραμματοδιδ. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
192.ΡΑΧΑΙΣ (Κ.933).-Απεσπ. εκ του Δ.Κρεμαστής Λαρίσσης (Φθιώτιδος). Από Γαρδικίου ώρ. 2. Εκτ. 35 χ. στρεμ. Συγκοινωνία διά βενζινακάτων. Δημοτ. σχολ. μικτόν μαθ. 100. Τηλεφ.
Παραγωγή.-Σιτηρά 300 χ. οκ., κρόμμυα 80 χ. οκ., Σισάμι 10 χ. οκ., καπνά 20 χ. οκ., γλεύκος 25 χ. οκ., έλαιον 150 χ. οκ., αιγοπρόβατα 50 χ. κεφ., τυρός 10 χ. οκ., 3 ελαιοτριβεία.
………………………………………………………………………………..
 
193.ΡΕΓΓΙΝΗ (Κ.1020).-Απεσπ. εκ του Δ.Θρονίου (Λοκρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Λαμίας ώρ. 8,30΄, από Μώλου 3, μεταξύ των ορέων Καλλιδρόμου και Επικνημίδος. Δημοτ. σχολ. μικτόν. Ειρηνοδικείον Θερμοπυλών. 1 υδρόμυλος.
Χωρία.-ΚΑΘΑΡΑΙΣ (κ.108) και ΧΑΡΜΑ (κ.140).
………………………………………………………………………………..
 
194.ΡΕΝΤΖΕΡΙ (Κ.382).-Απεσπ. εκ του Δ.Θερμοπυλών (Λοκρίδος). Από Μώλου 2,30΄, Γραμματοδιδ. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
195.ΡΟΒΟΛΙΑΡΟΣ (Κ.892).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). 5 ώρ. βορείως της Βαρυμπόπης. Έκτ. 15 χ. στρεμ. Γραμματοδιδ. μαθ. 85. Αγρ. Ταχ.
Παραγωγή.-Σίτος 5 χ. κοιλά, όσπρια, οίνοι 50 χ. οκ., αιγοπρόβατα 5,000, 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
196.ΣΑΡΜΟΥΣΑΚΛΙ (Κ.608).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαμιέων (Φθιώτιδος). Έκτ. 12 χ. στρεμ. Δημοτ. σχολ. μικτόν μαθ. 95.
Παραγωγή.-Σιτηρά 400 χ. οκ., καπνά 30 χ. οκ., όσπρια 5 χ. οκ.
………………………………………………………………………………..
 
197.ΣΕΒΕΝΙΚΟΣ (Κ.342).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος). Από Αρτοτίνης ώρ. 4.
………………………………………………………………………………..
 
198.ΣΕΛΙΑΝΗ (Κ.1149).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος). Από Γαρδικίου ώρ. 5, Σπερχειάδος 5, Υπάτης 6. Εκτ. 16 χ. στρ. Δημ. σχ. μικτόν μαθ. 150.
Παραγωγή.-Σιτηρά 300 χ. οκ., αίγες 5 χ., βόες 250, κυψέλαι 160. 1 αλευρόμυλος, 1 υδρόμυλος.
Χωρίον ΝΟΥΣΤΡΟΒΟΝ (κ.200). Από Γαρδικίου ώρ. 4.
………………………………………………………………………………..
 
199.ΣΕΡΓΟΥΛΑ (Κ.408).-Απεσπ. εκ του Δ.Ευπαλίου (Δωρίδος). Από Σουλέ ώρ. 2,10΄.
Χωρίον ΠΑΛΗΟΧΩΡΙ (κ.157).
………………………………………………………………………………..
 
200.ΣΕΡΝΙΚΑΚΙ (Κ.774).-Απεσπ. εκ του Δ.Αμφισσέων (Παρνασσίδος). 1,45΄ ΒΔ της Αμφίσσης. Εκτ. 4 χ. στρεμ. Δημ. σχολ. μικτόν μαθ. 200, ταχ. αγρ. τηλ.
Παραγωγή.-Έλαιον 200 χ. οκ., Σιτηρά 2 χ. οκ. 1 ελαιοτριβείον.
………………………………………………………………………………..
 
201.ΣΙΓΔΙΤΣΑ (Κ.964).-Απεσπ. εκ του Δ.Αμφισσέων (Παρνασσίδος). 2 ώρας Δ της Αμφίσσης επί περιόπτου τοποθεσίας, αφ’ ής διακρίνεται η Γκιώνα, ο Κορινθιακός και η Πελοπόννησος. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ. ταχυδρ. αγροτ.
Παραγωγή.- Σιτηρά 20 χ. οκ. όσπρια 20 χ. οκ. σταφυλαί 30 χ. οκ.
………………………………………………………………………………..
 
202.ΣΚΑΛΟΥΛΑ (Κ.394).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος).
………………………………………………………………………………..
 
203.ΣΚΑΡΜΙΤΣΑ (Κ.380).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού 1,45΄, Πουρνάρι ώρ. 1. Γραμματοδιδ. Σιδηρ. Σταθ. Μονή «Αγ. Κωνσταντ.». Δημ. σχολ. μικτόν, μαθ. 80. Αγρ. Ταχ.
Παραγωγή.-Σιτηρά, όσπρια, κτηνοτροφικά.
………………………………………………………………………………..
 
204.ΣΚΕΝΤΕΡΑΓΑ (Κ.496).-Απεσπ. εκ του Δ.Αταλάντης (Λοκρίδος). 1 ώραν Β της Αταλάντης, Υποδιδασκαλείον.
………………………………………………………………………………..
 
205.ΣΚΛΗΘΡΟΣ (Κ.236).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 2,15΄.
………………………………………………………………………………..
 
206.ΣΚΟΡΛΙΑ (Κ.490).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). Από Βαρυμπόπης ώρ. 3. 1 αλευρόμυλος.
Χωρ. ΠΥΡΓΟΣ (κ.107) Γραμμ.
………………………………………………………………………………..
 
207.ΣΜΟΚΟΒΟΝ (Κ.598).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 4. 1 υδρόμυλος. Ταχυδρ. Τηλεφ.
………………………………………………………………………………..
 
208.ΣΟΥΒΑΛΑ (Κ.1428).-Απεσπ. εκ του Δ.Δωριέων (Παρνασσίδος). Από Γραβιάς ώρ. 3. Εις απόστασιν 20΄ αι πηγαί Βοιωτικού Κηφισσού όπου η αρχ. πόλις Λιλαία με 70 χ. κατ. τότε και έχουσα βασιλέα τον Μάτρωνα. Ερείπα Ναού Απόλλωνος και Αρτέμιδος, θεμέλια θεάτρου, λουτρώνων και αγαλμάτων. Εκτ. 60 χ. στρεμ. Ελλ. σχολ. μαθ. 260. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. μαθ. 225. Ταχυδρ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Αραβόσ. 100 χ. οκ., οίνος 260 χ. οκ. φασόλια 25 χ. οκ., μελισσοκομεία 3. «Πιστωτ. Συνεταιρισμός».
………………………………………………………………………………..
 
209.ΣΟΥΒΑΛΑ (Κ.448).-Απεσπ. εκ του Δ.Κρεμαστής Λαρίσσης (Φθιώτιδος).
Χωρ. ΓΛΥΦΑ (κ.222). Γραμματ.
………………………………………………………………………………..
 
210.ΣΟΥΛΙΜΠΕΗ (Κ.270).-Απεσπ. εκ του Δ.Ελατείας (Λοκρίδος). Από Δραχμανίου ώρ. 0,30΄. Εγγύς τούτου υπήρχε το πάλαι ναός της Ίσιδος. Υποδιδασκαλείον. 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
211.ΣΟΥΡΟΥΣΤΙ (Κ.520).-Απεσπ. εκ του Δ.Βωμέας (Δωρίδος). Από Αρτοτίνης ώρ. 2,15΄.
-ΣΟΦΙΑΣ (κ.417). Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών της επαρχίας Δομοκού. Όρα Τσουφλάρ.
Χωρία.-ΜΠΕΚΡΙΛΕΡ (κ.95), ΜΠΟΥΓΑΤΣΙ (κ.38).
………………………………………………………………………………..
 
212.ΣΠΑΡΤΙΑΣ (Κ.484).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος). Από Στυλίδος ώρ. 2,15΄.
………………………………………………………………………………..
 
213.ΣΠΕΡΧΕΙΑΣ (Κ.1382).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος). Ελέγετο πρότερον Αγά, το νέον όνομα έλαβεν εκ του ποταμού Σπερχειού. Ήτο πρωτεύουσα του φερονύμου δήμου. Από Λαμίας ωρ. 6. Ελλην. σχολ. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδ. Μονοπ. Αποθ. Συμβολαιογραφείον. Αστυν. Σταθ. Ταχυδρομ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Σιτηρά, καπνά, τριφύλλι, αιγοπρόβατα 5000. Έκτασις καλλιεργ. 6 χ. στρεμ. 2 αλευρόμυλοι, υφαντήριον βάμβακος, Πανήγ. εμπορ. από 20-21 Αυγ.
Χωρία.-ΓΟΡΓΙΑΝΟΙ (κ.20), ΚΟΥΦΟΔΕΝΔΡΑ (κ.124).
………………………………………………………………………………..
 
214.ΣΤΑΓΙΑ (Κ.238).-Απεσπ. εκ του Δ.Ομιλαίων (Φθιώτιδος). Από Γαρδικίου ωρ. 1,45΄. 2 αλευρ.
………………………………………………………………………………..
 
215.ΣΤΡΟΥΖΑ (Κ.561).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίδος (Δωρίδος). Γραμματοδ. Αστ. Σταθ. Ταχ.
Χωρ. ΛΕΥΚΑ (κ.176).
………………………………………………………………………………..
 
216.ΣΤΡΩΜΗ (Κ.431).-Απεσπ. εκ του Δ.Καλλιέων (Παρνασσίδος). 1,15΄ ΝΔ του Μαυρολιθαρίου. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ.
Παραγωγή.-Γεώμηλα και κτηνοτροφικά.
………………………………………………………………………………..
 
217.ΣΤΥΛΙΑ (Κ.398).-Απεσπ. εκ του Δ.Ποτιδανείας (Δωρίδος). Από Λιδωρικίου ώρ. 8.
………………………………………………………………………………..
 
218.ΣΤΥΛΙΣ (Κ.2796).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Από Λαμίας 3,15΄, οδός αμαξιτή. Με τον Μώλον συγκοινωνεί διά πλοιαρίων.
Κείται επί της θέσεως της αρχαίας πόλεως Φάλαρα προς Α της Λαμίας, ής είνε επίνειον. Ο λιμήν της διαρκώς εκβαθυνόμενος δέχεται τα ατμόπλοια της ακτοπλοΐας Ευβοϊκού και Σαρωνικού κόλπου γραμμής Πειρ.-Βόλου. Σιδηρ. δε γραμμή παρακαμπτήριος αρχομένη από Λιανοκλάδι και τερματιζομένη εις το κέντρ. της πόλεως εις το 22,377 χιλιόμ. την συνδέει μετά της Λαμίας. Ναός Άγ. Αθανάσιος. Ιερ. 3. Ελλ. σχολ. πλήρες, δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδ. Φαλάρων Μονοπ. Αποθ. Σταθ. Αστ. Σταθ. Σιδηροδρ. Αθ.-Θεσ)νίκης, Συμβολ. Ταχ. Τηλεγρ. Τελων. Υποθηκοφ.
Οδοί.-Βενιζέλου, Έλλης, Κωνσταντ., Κουντουριώτου, Μητροπόλεως, Τσιριμώκου, Φαλάρων.
Παραγωγή και εξαγωγή οσπρίων και δημητρ. εις μεγάλας ποσότητας, τυρός 80 χ. οκ. έλαιον 400 χ. οκ. με 3 ελαιοτριβεία, 2 ατμομύλους, (3 κυλινδρικοί ατμοκίνητοι), 1 νηματουργείον 1, εκθλίψεως ελαιών, βαφείον (ατμοκ.), ιχθυοτρ.
Χωρία.-Λιμήν ΣΤΥΛΙΔΟΣ (κ.26), ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ (κ.169), ΑΓ. ΒΛΑΣΙΟΣ (κ.42), ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ (κ.24), ΑΥΛΑΚΙ (κ.92) ΒΕΛΕΚΑΝΔΡΑ (κ.52), ΚΑΝΑΛΙ (κ.11), ΚΑΡΑΒΟΣ (κ.29), ΠΑΠΠΟΥΣ (κ.59), ΣΑΡΑΚΗΝΑ (κ.44), ΣΠΗΛΗΑ (Καλύβες, κ.147).
………………………………………………………………………………..
 
219.ΣΤΥΡΦΑΚΑΣ (Κ.580).-Απεσπ. εκ του Δ.Παραχελωϊτών (Φθιώτιδος). Από Λαμίας ώρ. 3. Γραμματοδιδ. Σταθ. Αστυν. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
220.ΣΥΚΑ (Κ.258).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). 1 ώρ. προς Δ. της Υπάτης 1 υδρόμ.
………………………………………………………………………………..
 
221.ΣΥΚΙΑ (Κ.348).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου (Δωρίδος). Από Λιδωρικ. ώρ. 2,30΄.
………………………………………………………………………………..
 
222.ΣΦΑΚΑ (Κ.231).-Απεσπ. εκ του Δ.Ελατείας (Λοκρίδος), ώρ. 2,10΄ από Δαδίου.
………………………………………………………………………………..
 
223.ΣΩΤΑΙΝΑ (Κ.145).-Απεσπ. εκ του Δ.Τολοφώνος (Δωρίδος). Από Βιτρινίτσης ώρ. 4.
………………………………………………………………………………..
 
224.ΤΟΠΟΛΙΑ (Κ.800).-Απεσπ. εκ του Δ.Παρνασσίων (Δωρίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Η Τοπόλια κείται κατά τάς ΒΑ υπωρείας του Παρνασσού εξ ού έλαβεν ο δήμος και ολόκληρος η επαρχία το όνομα. Εις δίωρον απόστασιν η πλουσία Μονή του Προφήτου Ηλιού ανήκουσα εις την Κοινότ.
Συγκοινωνία.-Μετ’ Αμφίσσης 1 ώρ. δι’ αμαξ. οδ. Σκριπού 6 ώρ.
Ναοί.-Άγ. Βασίλειος, Άγ. Συμεών. Ιερείς 3. Μονή Προφήτου Ηλιού. Μοναχοί 25. Δημοτ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδικ. Σταθ. Αστυν. Ταχυδρ. Τηλεγρ.
Παραγωγή.-Ελαίαι και έλαιον, δημητρ. κτηνοτροφικά 2 ελαιοτριβ.
………………………………………………………………………………..
 
225.ΤΡΑΓΑΝΑ (Κ.572).-Απεσπ. εκ του Δ.Λαρύμνης (Λοκρίδος). Από Μαρτίνου ώρ. 3. Υποδιδασκαλείον, Σταθ. Αστ. 2 ελαιοτριβεία, 1 υδρόμυλος.
Χωρίον ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ (κ.133).
………………………………………………………………………………..
 
226.ΤΣΙΑΤΜΑΣ (Κ.744).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ. 3. Γραμματοδιδασκ. Σταθ. Αστ. Ταχ.
Χωρίον ΚΑΡΑΤΖΟΛΙ (κ.261), από Δομοκού 2,30΄. Γραμματοδιδ.
………………………………………………………………………………..
 
227.ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ (Κ.416).-Απεσπ. εκ του Δ.Φαλάρων (Φθιώτιδος). Από Στυλίδος ώρ. 2,30΄.
………………………………………………………………………………..
 
228.ΤΣΟΥΦΛΑΡ (Κ.467).-Απεσπ. εκ του Δ.Θαυμακών (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ. 2. Γραμματοδιδ. Μετωνωμάσθη Σοφιάς.
Χωρία.-ΜΠΕΚΡΙΛΕΡ (κ.95), από Δομοκού ώρ. 3,30΄, Δημ. σχ. αρρένων. Σταθμ. Σιδ. εις ΜΠΟΥΓΑΖΙ (κ.38).
………………………………………………………………………………..
 
229.ΤΣΟΥΚΑ (Κ.1059).-Απεσπ. εκ του Δ.Μακρακώμης (Φθιώτιδος). 1,30΄ ΒΔ της Βαρυμπόπης. Έκτ. 4 χ. στρεμ. Δημ. σχ. μικτόν μαθ. 125. Ταχ.
Παραγωγή.-Σιτηρά 250 χ. οκ. επί 6 χ. στρεμ. αιγοπρόβατα 8 χ.
………………………………………………………………………………..
 
230.ΥΠΑΤΗ (Κ.2364).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Η Υπάτη (κ.1259) κείται κατά τάς υπωρείας της Οίτης εν υψηλή τοποθεσία, διαμονή ευχάριστος και τερπνή. Οι Τούρκοι ωνόμαζον αυτήν Πατρατζίκ, οι δε ημέτεροι Νέας Πάτρας. Ενταύθα υπάρχει μέγας στρατών και η πόλις έχει αφθονίαν υδάτων και φυτειών.
Συγκοινωνία.-Μετά Λαμίας δι’ αμαξιτής οδού 5 ώρ. Λουτρών Υπάτης δι’ αμαξιτής οδού και δι’ αυτοκινήτων 1,15΄ ώρ.
Αρχαί.-Ειρηνοδικείον, Συμβολαιογραφείον, Υποθηκοφυλακείον, Ταχυδρ. Τηλεγρ.
Ναοί.-Άγ. Γεώργιος, Άγιος Νικόλαος.
Εκπαίδευσις.-Ελλην. σχ. πλήρες, Δημοτ. σχ. αρρένων θηλέων.
Παραγωγή.-Καπνός 150 χ. οκ. (σαρί και αράπικος), σιτηρά 10 χ. κοιλά, βιομηχανία εγχώριος, μάλλινα ωραία κλινοσκεπάσματα (κιλίμια, χράμια κλπ.), 1 αλευρόμυλ. Πανήγυρις εμπορ. 14 7)βρίου.
Χωρίον ΛΟΥΤΡΑ ΥΠΑΤΗΣ. Επί των προπόδων της Οίτης. Λουτήρες 44 Ευρωπαϊκού συστήματος. Εστιατόρια, ξενοδοχεία, καταλύματα διά 500 επισκέπτας, κέντρα διασκεδάσεως.
1.«Μέγα Ξενοδοχείον» α΄ τάξεως. Τάμπλ-ντ’ ότ.
2.«Όθρυς» β΄τάξεως.
3.«Οίτη» β΄τάξεως, φαγητόν αλά κάρτ.-Λουτρά Λαϊκά, Ξενοδοχ. η Φθιώτις. Περίπτερα Λουτήρων, Λουτρά, Ψεκαστήρες κλπ.
Συγκοινωνία.-Μετά Υπάτης ώραι 1,15΄ δι’ αμάξης, μετά Λαμίας ώρ. 5, δι’ αμάξης και αυτοκινήτων.
Χωρία.-ΑΜ(Α)ΛΟΤΑ (κ.172), ΚΑΡΥΑ (κ.107), ΜΠΟΓΟΜΗΛΑ (κ.287), από Υπάτης ώρ. 0,15΄, ΚΟΥΡΝΑΡΙΤΣΑ (κ.187), ΜΑΓΟΥΛΑ (κ.61), ΠΟΥΡΝΙΑ (κ.29) και η Μονή «Αγ. Αγάθωνος» (κ.10).
………………………………………………………………………………..
 
231.ΦΡΑΝΤΖΗ (Κ.366).-Απεσπ. εκ του Δ.Ηρακλειωτών (Φθιώτιδος). Από Αλπόσπιτα ώρ. 1, από Μοσκοχώρι 1,45΄.
………………………………………………………………………………..
 
232.ΦΤΕΡΗ (Κ.851).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος). Από Σπερχειάδος ώρ. 2 ΝΔ. 1 αλευρ.
-ΦΥΛΙΑΔΩΝ (κ.860). Όρα Χιλιαδού.
………………………………………………………………………………..
 
233.ΧΑΛΙΛΗ (Κ.544).-Απεσπ. εκ του Δ.Σπερχειάδος (Φθιώτιδος). Από Σπερχειάδος ώρ. 1 πρός Α. 1 αλευρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
234.ΧΙΛΙΑΔΟΥ (Κ.860).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Αβαρίτσης ώρ. 0,30΄, από Καραχασάν ώρ. 1,30΄. Έκτ. 50 χ. στρεμ. Μετωνομάσθη Φυλιαδών. Δημ. σχ. αρρ. θηλ. μαθ. 135. Αστυν. Σταθ. Ταχυδρ.
Παραγωγή.-Σιτηρά, όσπρια, καπνά εις 3 χ. στρεμ. αιγοπρόβατα 3000, αγελάδες 320, 2 υδρόμυλοι.
………………………………………………………………………………..
 
235.ΧΡΥΣΟΝ (Κ.1474).-Απεσπ. εκ του Δ.Κρίσσης (Παρνασσίδος), ού ήτο πρωτεύουσα. Έκτ. 60 χ. στρεμ. Ορθότερον Χρισσόν.
Κείται ΝΔ των Δελφών και εις μικράν απόστασιν από της αρχαίας πόλεως Κρίσσης, κοσμείται δε υπό κήπων με οπωροφόρα δένδρα. Οι Κρισσαίοι εστράτευσαν εις Τροίαν μετά των άλλων Ελλήνων, αλλά αναμιχθέντες μετά εις τους φωκικούς πολέμους κατεστράφησαν. Καταστραφέν υπό σεισμού ανωκοδομήθη υπό του Βασιλέως Όθωνος.
Ναοί.-Άγ. Νικόλαος, Ευαγγελίστρια. Ελλην. σχολ. πλήρες. Δημ. σχολ. αρρ. θηλ. Ειρηνοδικ. Σταθ. Αστυν. Συμβολαιογ. Υποθηκοφυλ. Τηλεφ. Ταχυδρ.
Συγκοινωνία.-Μετ’ Αμφίσσης ώρ. 2, Δεσφίνης 3, Δελφών 1 δι’ αμάξης. Εκ Πειραιώς εις Ιτέαν ατμοπλοϊκώς. Διάπλους Κρισσαίου κόλπ. ώρ. 1,30΄.
Παραγωγή.-Έλαια 350 χ. οκ. ελαιώνες 10 χ. στρεμ. 75 χ. ελαιόδενδρα, ελαίαι 4 εκατ. οκ. λαχανικά, 100 στρεμ. οίνος, σιτηρά 300 στρέμ. 2 βυρσοδεψεία, 2 ελαιοτριβεία, 3 υδρόμυλοι, «κτημ. Σύλλογος». Πανήγυρις εμπορική από 27-31 Αυγούστου.
………………………………………………………………………………..
 
236.ΧΩΜΕΡΙΑΝΗ ΕΔΩΘΕ (Κ.403).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). 6 ώρ. ΝΔ της Υπάτης, 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..
 
237.ΧΩΜΕΡΙΑΝΗ ΠΕΡΑ (Κ.345).-Απεσπ. εκ του Δ.Υπάτης (Φθιώτιδος). Από Υπάτης ώρ. 6, 1 υδρόμυλος.
………………………………………………………………………………..

Στη φωτογραφία που δημοσιεύεται πιο κάτω με ονομασία odigos1 αναφέρετε η Φτέρη με 851 κατοίκους ,απεσπάσθει εκ του Δήμου Σπερχειάδας ,απέχει 2 ώρες από Σπερχειάδας προς ΝΔ και έχει 1 αλευρόμυλο.

Στη φωτογραφία που δημοσιεύεται πιο κάτω με ονομασία odigos2 αναφέρετε ότι στην απογραφή του 1971 δεν απογράφηκε το Χελιμόδι στη Φτέρη εξαιτίας της καταστροφής των σπιτιών.

Στην απογραφή του 1981 απογράφετε ως οικισμός χωρίς κατοίκους τα Άνω Καμπιά

Στη φωτογραφία που δημοσιευεται πιο κάτω με ονομασία odigos3 στην απογραφή του 1810 στη Φτέρη απογράφονται 300 κάτοικοι ,και μεγάλο ενδιαφέρον έχει η καταγραφή για την Παλαιοβράχα

Κάτοικοι 150 Τούρκοι και Έλληνες.

(ακόμα και το 1810 ήμασταν το μεγαλύτερο χωριό στο Δήμο μας)

 

Θερμές ευχαριστίες στο κ.Σωτήρη Αλεξόπουλο για την ευγενική παραχώρηση των στοιχείων.

ΠΗΓΗ : https://sotosalexopoulos.blogspot.gr/