Όπως είναι γνωστό οι πρόγονοί μας Φτεριώτες εγκαταστάθηκαν από την Άνω Φτέρη στην Κάτω το 1856, με κύριο σκοπό να είναι κοντά στα χωράφια τους.
Όταν με τα χρόνια απόκτησαν κλήρο, που έφθασε μέχρι το Νεχωράκι Αγίου Γεωργίου (1912), αισθάνθηκαν την ανάγκη να περιορίσουν τη μεγάλη απόσταση από τα σπίτια τους, κατασκευάζοντας αποθηκευτικούς χώρους πλησιέτσερα στα χωράφια τους.
Σαν μεσοσταθμό επέλεξαν την τοποθεσία "Βαρκά", που βρίσκεται στο σταυροδρόμι του κάμπου.
Εκεί σιγά σιγά άρχισαν να κτίζουν καλύβες με στέρεα υλικά, οι οποίες θα τους χρησίμευαν τόσο ως αποθηκευτικοί χώροι για τις χορτοτροφές των ζώων τους, όσο και για κατοικίες κατά τους θερινούς μήνες. Καλύβες κτίστηκαν και σε άλλα σημεία του κάμπου, αλλά πολύ λίγες. Όσοι δεν μπορούσαν να κτισουν, στέριωναν ένα τσαρδί με κλαδιά και 'κει έστηναν το νοικοκυριό τους.
Στο σταυροδρόμι αυτό άνοιξαν και το απαραίτητο πηγάδι βάθους 12-15 μέτρων το 1917 για τις ανάγκες ανθρώπων και ζώων.
Εκεί κατά τους θερινούς μήνες σχηματιζόταν η δεύτερη παροικία του χωριού μετά την Άνω Φτέρη με διαμετρικά αντίθετες ιδιότητες. Οι μεν μοχθούσαν μέρα νύχτα, οι δε απολάμβαναν...
Εκεί, στα "Βαρκά" έβλεπες τις βραδινές ώρες ν' ανάβουν τα υπαίθρια παραγώνια δίπλα στις καλύβες ή στα τσαρδιά για να μαγειρέψουν οι κυράδες, όπου που και που έβλεπες τις φιγούρες τους, όταν κινούνταν, απ' τ' αντιφεγγίσματα της φωτιάς και άκουγες κάποιους διαλόγους με τους πλησιέστερους γείτονες, κάτω απ' τη συνοδεία των τριζονιών ή το γαύγισμα κανενός σκύλου.
Εκεί οι άνδρες λάμβαναν την ευκαιρία να ανταλλάξουν επισκέψεις και να κουβεντιάσουν για τις εργασίες τους ή τα διάφορα νεα του χωριού.
Εκεί όταν ερχόταν η ώρα του ύπνου - πάντοτε υπαίθρια με στρώμα τη γή ή κανένα χόρτο και προσκεφάλι καμιά ίσια πέτρα με μαξιλαροθήκη την τραγιάσκα - μύριζες το άρωμα της καλαμιάς, της καλαμποκιάς ή της τριφυλλιάς και μετρούσες, για να σε πάρει ο ύπνος, τ' αστέρια.
Εκεί που αραιά και που σου έκοβε τον ύπνο η φωνή του νεροφόρου να παραγγέλνει στον ποτιστή νοικοκύρη να βάλλει ή να κόψει το νερό.
Εκεί που δυο ώρες περίπου πριν φέξει άκουγες τα κυπροκούδωνα των κοπαδιών, που οι τσοπαναραίοι τα 'βγαζαν για βοσκή τη νύχτα με το φεγγάρι, μην τα πάρει ο ήλιος την ημέρα και υποφέρουν από τη ζέστη.
Εκεί που όλον τον Αλωνάρη (Ιούλιο) άκουγες ν' αντηχούν οι φωνές των αλωνιστάδων προς τα φρεσκοπεταλωμένα άλογα να κάνουν γρήγορα γύρω από τον "στρούϊρο" ((μπηγμένη μικρή κολόνα στο μέσο του αλωνιού) για να βγει ο πολύτιμος καρπός του σιταριού.
Εκεί έβλεπες το απόγεμα να λυχνίζουν πρώτα με το δικούλι (διχαλωτό ξύλινο εργαλείο) το άχυρο με τον καρπό και στη συνέχεια με το καρπολόγι (μονοκόμματο ξύλινο φτυάρι) για να μείνει ολοκάθαρο το μαξούλι και βράδυ βράδυ να φορτωθεί στα σακιά της ρίγας για να γιομίσει το αμπάρι του σπιτιού για τις βασικές ανάγκες της οικογένειας. Εκεί την άλλη μέρα έπρεπε ν' αδειάσει το αλώνι από το άχυρο και να μεταφερθεί στους αχυρώνες του κάμπου ή του χωριού με τα βριζόνια (ειδικά δίχτυα από τριχιά) για την τροφή των ζώων κατά το Χειμώνα.
Εκεί, που τ' άλογα και τα γαϊδούρια λάμβαναν την ευκαιρία να νυχτοβοσκήσουν και ν' απολαύσουν συνάμα το απόγειο της Γουλινάς και του Τυμφρηστού, τόσο απαραίτητο για την ξεκούρασή τους από τον κάματο της ημέρας.
Εκεί, που όταν ξανακτίστηκε το ξωκλήσι της Αγίας τριάδας το 1924 δινόταν η ευκαιρία στον περαστικό ζευγολάτη ν' ανάψει ένα κερί και να προσευχηθεί στον Τρισυπόστατο Θεό να 'χει γειά αυτός και η φαμελιά του και να παν' καλά οι σοδειές του.
Τώρα πια δεν υπάρχει τίποτε απ' ολα αυτά. Ο κόσμος άραιεψε δραματικά. Αν θα συνατήσεις άνθρωπό, θα τον συνατήσεις με τα γεωργικά του μηχανήματα. Άλογα υπάρχουν ένα ή δυο για δείγμα όπως και ένα γαϊδουράκι, έτσι για την παράδοση.
Φτέρη 7/12/2015
Βασίλης Δ. Σταμοκώστας
Οι φωτογραφίες που έχουν ανέβει στο φωτογραφικό αρχείο της Φτέρης ,τραβήχτηκαν το 1983 από τον Βασίλη Δ.Σταμοκώστα και τον Αντρέα Λαγό. Δυστυχώς δεν είναι τα πρωτότυπα στο πίσω μέρος των οποίων είχαν αναγράψει τα στοιχεία των ιδιοκτητών από όλες τις καλύβες,και πότε περίπου χτίστηκαν.Εγινε μια προσπάθεια να αναγνωρίσουμε κάποιες αλλά έχουν περάσει πολλά χρόνια πλέον . Αν αναγνωρίσετε κάποια καλύβα της οικογένειας σας,η αν κάποιος έχει τα πρωτότυπα από αυτές τις φωτογραφίες στείλτε μας ένα μήνυμα.
Τον Άυγουστο του 2020 έγινε αεροβιντεογράφηση με Drone τής περιοχής Αγία Τριάδα-Βαρκά και την γύρω περιοχή. Αρχείο που μάς δίνει τη δυνατότητα να έχουμε μιά άλλη οπτική γωνία αυτής τής περιοχής.